GSB na raty, etap 22: Przełęcz pod Tokarnią - Komańcza

TRASA:

Wola Piotrowa Przełęcz pod Tokarnią Tokarnia (778 m n.p.m.) Kamień (717 m n.p.m.) Przybyszów (545 m n.p.m.) Wahalowski Wierch (666 m n.p.m.) Schronisko PTTK w Komańczy (490 m n.p.m.) Komańcza PKP (450 m n.p.m.)

Udostępnij:

Czytaj całość...

Ściana Olzy w Rudawce Rymanowskiej

W Beskidzie Niskim pomiędzy Wzgórzami Rymanowskim i północnym flankami Pasma Bukowicy jest miejsce szczególne, ale ukryte przed wędrowcami przemierzającymi Główny Szlak Beskidzki, choć oddalone jest o niewiele ponad 500 metrów. Jest to Rudawka Rymanowska położona nad górską rzeką Wisłok, która pomiędzy tutejszymi wzniesieniami Beskidu wyrzeźbiła w skalnym podłożu piękny jar. Jego fragment dostrzegamy z mostu nad Wisłokiem w Puławach Dolnych, który przechodzimy podczas wędrówki czerwonym szlakiem. Jednak najbardziej wyjątkowy odcinek przełomu Wisłoka znajduje się nieco dalej na północ - właśnie w Rudawce Rymanowskiej, gdzie erozyjne wody górskiej rzeki wytworzyły ogromną wychodnię fliszu karpackiego tworząc największą w Polsce odkrywkę oligoceńskich łupków menilitowych. Zwana jest ona Ścianą Olzy. Przenieśmy się pod nią.

Udostępnij:

Czytaj całość...

GSB na raty, etap 21: Rymanów-Zdrój - Przełęcz pod Tokarnią

TRASA:

Rymanów-Zdrój (380 m n.p.m.) Wisłoczek (470 m n.p.m.) Puławy Dolne (390 m n.p.m.) Puławy Górne (460 m n.p.m.) Skibce (Zrubań) (776 m n.p.m.) Pańskie Łuki (778 m n.p.m.) Smokowiska (748 m n.p.m.) Wilcze Budy (759 m n.p.m.) Przełęcz pod Tokarnią Wola Piotrowa

Udostępnij:

Czytaj całość...

GSB na raty, etap 20: Nowa Wieś - Rymanów-Zdrój

TRASA:

Nowa Wieś (350 m n.p.m.) Cergowa (716 m n.p.m.) Lubatowa (415 m n.p.m.) Iwonicz-Zdrój (400 m n.p.m.) Sucha Góra, płd. zbocze (611 m n.p.m.) Rymanów-Zdrój (380 m n.p.m.)

Udostępnij:

Czytaj całość...

Pasterska wędrówka przez górski świat

Trasa „Redyku Karpackiego - Transhumace 2013” liczy około 1400 kilometrów. Wiedzie wzdłuż łuku Karpat starymi traktami pasterskimi, którymi niegdyś przez około 4 wieki wędrowali Wołoscy pasterze ze swymi stadami. Tegoroczny Redyk Karpacki przemierzy te same trakty w ciągu 4 miesięcy, ale bynajmniej nie chodzi tu o jakikolwiek wyczyn. Tempo przemieszczania się Redyku zostało optymalnie dobrane do stada i a pokonywane dobowe dystanse nie są większe niż te, które pokonują owce podczas normalnego wypasu na hali. Dziennie jest to nie więcej niż 15 km, co daje średnie tempo wędrówki 1 km na godzinę.

Udostępnij:

Czytaj całość...

Bliźniaki

Trasa przez Bliźniaki wpadała nam w oko, kiedy niedawno gościliśmy na Groniu Jana Pawła II. Spoglądaliśmy z tego szczytu dość długo w tę stronę, podziwiając dalekosiężną panoramę pomiędzy Andrychowem a Wadowicami, ale też na niewybijające się pasemko ciągnące się na północnych obrzeżach Beskidu Małego. Widząc za jego wschodnim krańcem Wadowice nie trudno domyśleć się, iż są to góry, w których przyszły papież zaczynał swoją górską fascynację. Tam też w dolinie Skawy mieszkał bodaj największy piewca Beskidu Małego - Emil Zegadłowicz, którego poezja wyrastała na tle tych gór. Warto byłoby się tamtędy kiedyś przejść - pomyśleliśmy - by posłuchać tamtejszego wiatru i szelestu liści drzew. Było to niedawno, w kwietniu tego roku i nie spodziewaliśmy, że realizacja tego bardziej marzenia niż planu nastąpi już w czerwcu tego samego roku. Zaistniała jednak mobilizująca okoliczność; otóż 4 czerwca 2013 roku rodzina znanego nam miłośnika gór, „Świtaka” i świetnego fotografa powiększyła się o dwóch nowych członków, a jakże - bliźniaków Tomka i Grzesia. Szczęśliwej rodzinie dedykujemy dzisiejszy wypad w góry. Nie przypadkiem już rankiem podczas pobytu w gorzeniowskim dworku u Zegadłowiczów, odszukaliśmy w parku dwa okazałe bliźniacze cyprysy groszkowe, a teraz zmierzamy na Bliźniaki Beskidu Małego.

Udostępnij:

Czytaj całość...

Muzeum Emila Zegadłowicza

W wędrówkach po Beskidzie Małym nie można nie nawiązać do związanych z nim postaci, bo choć to góry małe i niepozorne miały swoich wielkich orędowników. Na pierwszy plan wysuwa się oczywiście Karol Wojtyła, przyszły papież Jan Paweł II. Dla niego pasmo Beskidu Małego był górami rodzinnymi, tymi pierwszymi z jakimi się zetknął, gdyż u ich podnóża w Wadowicach urodził się i dorastał – „tutaj... wszystko się zaczęło” jak to sam kiedyś określił.

Udostępnij:

Czytaj całość...

GSB na raty, etap 19: Kąty - Nowa Wieś

TRASA:

Kąty (307 m n.p.m.) Grzywacka Góra, płd. zbocze (567 m n.p.m.) Łysa Góra (641 m n.p.m.) Polana (651 m n.p.m.) Chyrowa (558 m n.p.m.) Pustelnia Św. Jana (500 m n.p.m.) Nowa Wieś (350 m n.p.m.)

Udostępnij:

Czytaj całość...

Redyk Karpacki - Transhumace 2013

Kiedyś podczas jednej z wędrówek po Beskidzie Śląsko-Morawskim, zauroczeni Wołoskim Muzeum w Rożnowie pod Radhostem i miejscami do których dotarła kultura wołoskich pasterzy - przyszła nam do głowy fascynująca myśl. Byliśmy na terenach ostatnich wiosek, jakie utworzyli wołoscy osadnicy na trasie swojej wielowiekowej wędrówki. Wówczas poczęliśmy zastanawiać się skąd przybyli, skąd się wzięli, i co skłoniło ich to tego by wędrować wzdłuż całych Karpat. Oczarowani ich kulturą doznaliśmy olśnienia, iż całą tą tradycyjną kulturę ciągnącą się przez Karpaty łączy jeden etos - wspólny mianownik, którego do tej pory nie dostrzegaliśmy tak wyraziście.

Udostępnij:

Czytaj całość...

Wokół doliny Łomnej (3): Severka-Mosty u Jablunkova

Coś nas budzi wcześnie. Przecież to dopiero 5.40 - po co nam tak wcześnie wstawać skoro od dworca w Mostach koło Jabłonkowa dzieli nas tylko 5 km drogi. Jest już widno. Przez okno wpada optymistyczny lazur nieba, z niewielką ilością rozszarpanych chmur. Na zachodzie widoczność sięga najwyższego szczytu Beskidu Śląsko-Morawskiego - Łysej Góry (czes. Lysá hora). Może jednak nasza wędrówka nie chyli się ku końcowi? Może czerwonym szlakiem powędrujemy dalej Międzygórzem Jabłonkowskim (czes. Jablunkovské mezihoří) przez Studeniczne (czes. Studeničný), Girową (czes. Gírová), Komorowski Gruń (czes. Komorovský Gruň) aż do Polski. Poleżmy jednak jeszcze w łóżeczku... bo powieki wciąż są jakieś ciężkie... zamykają się jeszcze...

Udostępnij:

Czytaj całość...

Wokół doliny Łomnej (2): Kamenitý-Severka

We śnie słuchać grzmot. Czujemy się bezpiecznie w wygodnym łóżku schroniskowym. Mimowolnie oczy jednak otwierają się gdy słyszymy kolejne wyładowania. W pierwszym momencie nie wiadomo jeszcze czy to sen, czy jawa. Przez okno dachowe nad łóżkiem dostaje się jasność błysku. Przez szybę widać ogromne krople, rozbryzgujące się na szybie. Dziwne to uczucie gdy człowiek leży na wznak pod spadającymi strugami, które zatrzymują się niespełna 2 metry nad twarzą. Oczy mimowolnie chciały by przymykać się. Co chwila na niebie pojawia się nieregularna, poszarpana rysa ognistego wyładowania, która znika tak szybko jak się pojawiła. Jednak to nie sen, a rzeczywista burza. Która to godzina? Nie ważne. Jest jeszcze ciemno. A niech tam, niech leje, co tam - dach mamy nad głową. Może do rana przejdzie, a jak nie to zagościmy na dłużej w przytulnym schronisku...

Udostępnij:

Czytaj całość...

Wokół doliny Łomnej (1): Boconovice-Kamenitý

Chyba nie spodziewaliśmy tego, iż wizyta w Kocobędzu (czes. Chotěbuz) będzie tak bardzo atrakcyjna i że po prostu nie będzie chciało się nam z niego wyjeżdżać. Ciągnie nas jednak w góry Beskidu Śląsko-Morawskiego, do którego zatęskniliśmy już w dniu, w którym go opuszczaliśmy podczas ostatniego pobytu. Chcielibyśmy odwiedzić dawne miejsca, ale pozostały jeszcze nieznane szlaki; wśród nich takie, których nie zdążyliśmy przebyć podczas rajdu dookoła Beskidu Śląsko-Morawskiego w 2011 roku. Niestety ze względu na groźbę burzy musieliśmy wtedy z niektórych zaplanowanych odcinków zrezygnować. W obawie przed burzą opuściliśmy wówczas grań przez boczny grzbiet Ostrego (czes. Ostrý) schodząc do Gródka (czes. Hrádek) skąd przejechaliśmy pociągiem do Mostów koło Jabłonkowa (czes. Mosty u Jablunkova), a stamtąd udaliśmy się na nocleg do Chaty Skalka, no a na następny dzień powędrowaliśmy już do Polski. Dzisiaj mamy zamiar dotrzeć do miejsc nieznanych nam jeszcze, gdzie zakończyliśmy tamtą wędrówkę, czyli w pobliże szczytu Kałużny (czes. Kalužný).

Udostępnij:

Czytaj całość...

Rybí Dům

Po zwiedzeniu słowiańskiego grodu Starego Cieszyna, czyli Archeoparku Chotěbuz położonego na terenie katastralnej gminy Podobora (pol. Zwierzyniec, niem. Thiergarten) w pod cieszyńskiej wsi Kocobędz (czes. Chotěbuz) warto zaglądnąć do położonego pod grodowym wzgórzem Rybiego Domu (czes. Rybí dům). Strzeże go władca zaświatów Weles, zwany też Wołosem. Dawni Słowianie mówili o tych zaświatach: Nawie, a mówiąc o Perunie zaraz za nim wymieniali imię Welesa. Nazwa Nawie pochodzi od prasłowiańskiego wyrazu „navь” oznaczającego duszę zmarłego. Słowianie wierzyli, że Nawie znajduje się za rzeką, przez którą dusze zmarłych przewożone są na łodzi, na drugi brzeg do krainy dusz na rajskie pastwiska.

Udostępnij:

Czytaj całość...

Archeopark Chotěbuz

Z dala od ruchliwych miejsc wypoczęliśmy po wczorajszym długim dniu, wypełnionym atrakcjami górskimi oraz wrażeniami ze starego Cieszyna. Niedaleko Czeskiego Cieszyna znaleźliśmy niebywałą placówkę noclegową. W pobliskim Kocobędzu (czes. Chotěbuz) stoi budynek niecodzienny, zwany Rybim Domem (czes. Rybí Dům). Warto mu poświęcić trochę czasu, a dlaczego - zaprezentujemy w odrębnej relacji.

Udostępnij:

Czytaj całość...

Filipka

Popołudniem zrobiło się gorąco. Z Czeskiego Cieszyna przemieszczamy się koleją w górę doliny Olzy Przejeżdżamy przez Ropice (pol. Ropica), Třinec (pol. Trzyniec), Vendryně (pol. Wędrynia), Bystřice (pol. Bystrzyca) i o 13.40 wysiadamy w miejscowości Hrádek (pol. Gródek). W XII wieku na jej terenie istniał przypuszczalnie niewielki gródek obronny, pełniący funkcję strażnicy granicznej ówczesnej kasztelanii cieszyńskiej. Obecnie jest wielowyznaniową wsią gminną, którą zamieszkują katolicy, ewangelicy, adwentyści, wyznawcy kościoła czeskobraterskiego, świadkowie Jehowy. Bardzo duży odsetek tutejszej ludności deklaruje narodowość polską.

Udostępnij:

Czytaj całość...

Miasto trzech braci

W zamierzchłych czasach, na słowiańskiej ziemi istniał gród będący siedzibą księcia Leszka. Pewnej lipcowej nocy ten słowiański władca stojąc na wieży zamkowej dostrzegł na zachodzie trzy gwiazdy migocące delikatnie. Zagadkowe było to, że owe gwiazdy pojawiły się nagle na tle bezgwiezdnego nieba. „Czyżby to jakiś znak od bogów?” - pomyślał i wtedy przyszła mu myśl, że te trzy gwiazdy symbolizują jego trzech synów: Bolka, Leszka i Cieszka. Wezwał więc swoich synów i nakazał im ruszyć w stronę skrzących się gwiazd: „Skoro świt każdy z was wyruszy ze swoją drużyną w tamte strony, każdy z was inną drogą na zachód, a zawrócicie, gdy tylko liście zaczną opadać z drzew.”

Udostępnij:

Czytaj całość...

Z Praciaków na Leskowiec

Wracamy do Beskidu Małego na ponowne z nim spotkanie. Tym razem, chcemy zobaczyć jego wschodnią część. Zaplanowaliśmy krótką, rekreacyjną trasę. Jej początek znajduje się w dolinie, w której liczba spływających potoków inspirowała do nadania nazwy powstałej tu osadzie wołoskiej. Założono ją w 1560 roku i na początku nazywano Nową Wsią. Wkrótce jednak mówiono o niej Rzeczki, czy też Rzyczki, aż w końcu przylgnęła do osady obecnie obowiązującą nazwa Rzyki. W swoich początkach Rzyki były siedzibą wojdy, będącego zwierzchnikiem osad wołoskich znajdujących się w obrębie średniowiecznego starostwa, obejmującego okolice Beskidu Małego. Wioska słynęła wówczas z wyrobu gontów zwanych tutaj pascekami. Później rozpowszechniło się również tkactwo. Trudno powiedzieć ile obecnie w tutejszej ludności płynie jeszcze wołoskiej krwi. Jednym ze śladów po osadnikach wołoskich, którzy oprócz pasterstwa zajmowali się też hodowlą świń jest przysiółek Rzyk - Praciaki.

Udostępnij:

Czytaj całość...

GSB na raty, etap 18: Bartne - Kąty

TRASA:

Bacówka PTTK w Bartnem (620 m n.p.m.) Przełęcz Majdan (625 m n.p.m.) Magura (842 m n.p.m.) Świerzowa (801 m n.p.m.) Ostrysz, wsch. zbocze (635 m n.p.m.) Kolanin (705 m n.p.m.) Przełęcz Hałbowska (540 m n.p.m.) Kamień nad Kątami, płd. zbocze (714 m n.p.m.) Kąty (307 m n.p.m.)

Udostępnij:

Czytaj całość...

Na Czupel przez Magurkę Wilkowicką

Kazimierz Sosnowski napisał kiedyś, że „Beskid Mały to dziecko piękne, miłe, powabne i zajmujące, w dobra przyrodzone uposażone, uwagi, poznania i miłości godne, którego jedynym defektem, ściągającym nań niechęć niesłuszną, jest to, że jest niższe wzrostem od innej braci beskidzkiej.” W fizycznogeograficznej regionalizacji Beskid Mały stanowi niewielką wyspę górską o długości około 35 km i szerokości 10-15 km. Tak się jakoś do tej pory działo, że nasze wędrówki omijały to pasmo, które umykało naszej uwadze i pewnie słowa Sosnowskiego można by troszkę odnieść również do nas, choć nie wynikało to z niechęci do niziołkowatości tego pasma pośród braci beskidzkiej - wszak z satysfakcją pokonywaliśmy wiele niższych „górek”, choćby z beskidzkiego pogórza, które w skali Beskidu Małego są karłami. Dajmy jednak spokój tym dywagacjom i zobaczmy w końcu ten Beskid Mały.

Udostępnij:

Czytaj całość...