Turystyka górska ma różne formy, ale szczególnie jest ona wartościowa, kiedy oprócz pokonywania wzniesień mamy coś więcej. Samo przemierzanie górskich szlaków nie jest turystyką, gdy nie ma walorów poznawczych, wszak turystyka zrodziła się z ciekawości człowieka do poznawania otoczenia bliższego i dalszego. Jedną z wybitniejszych form turystycznych jest integracja z kulturą odwiedzanego miejsca. Spotykamy wówczas ludzi, rozmawiamy z nimi, wspólnie czerpiemy z tego satysfakcję i radość. Beskid Niski przez swoją historię jest wyjątkowym obszarem. Dla mnóstwa ludzi (niekoniecznie Łemków) wciąż jest tą starą, dobrą i tęskną Łemkowszczyzną. I choć zmienił się, gdy mieszkańcy jego zostali stąd masowo wysiedleni, pieśni o niej można wciąż usłyszeć niesione wiatrem, bo ludzie tutaj wracają. Wśród nich licznie młode pokolenia, które nie łączą z tym regionem nawet swojego dzieciństwa, a są z nim związane wyłącznie poprzez korzenie swoich przodków. Widać na ich twarzach nostalgię, ale też promieniejącą radość ze spotkania, możliwości wspólnego biesiadowania, pełnego tradycyjnych śpiewów. To niezwykłe i zachwycające, że młodzi ludzie potrafią zaśpiewać od pierwszej do ostatniej zwrotki stare, tradycyjne pieśni swoich przodków. Łemkowska Watra łączy pokolenia, łączy też Łemków oraz sympatyków łemkowskiej kultury. Spostrzeżenie to imponuje nam i to nie pierwszy raz, bo doznawaliśmy takiego wrażenia za każdym razem, kiedy przyjeżdżaliśmy na tą imprezę.
Doliny nieistniejących wiosek
Ile problemów wydaje się błahych, gdy wsłuchujemy się w opowieści tych niemych świadków przeszłości, te stare kamienne krzyże, ocalałe nagrobki na cmentarzach, czy ta szkoła próbującą oprzeć się zębowi czasu. Otwierając drzwi do nieistniejących wiosek próbujemy sobie je wyobrazić i ludzi, którzy krzątają się w niej przy codziennych, przydomowych zajęciach – żyjących swoim zwyczajnym rytmem w zgodzie z otaczającą przyrodą. I jakże trudno sobie wyobrazić ten jeden dzień, tą godzinę, bądź dwie, podczas których zmuszeni zostali do opuszczenia swoich domów, a ledwie wojna minęła, nie pierwsza, która odcisnęła na Beskidzie Niskim krwawe piętno. Za każdym razem, kiedy wędrujemy tymi dolinami mając świadomość tego, co się w nich wydarzyło, większość naszych problemów staje się błaha, a nawet nieistotna. Dochodzimy często do wniosku, że sami sobie je sprowadzamy.
piątek, 16 lipca 2021
Za górami za lasami… Łemkowska Watra 2021
Łemkowska Watra ma już bardzo długą historię. Zaczęła się w 1983 roku „za górami, za lasami…” jak piszą to organizatorzy na festiwalowej stronie. Pierwsza Łemkowska Watra najpierw zagościła do Czarnej koło Uścia Gorlickiego i tam również ponownie pojawiła się następnego roku. W 1985 roku organizowana była w Hańczowej. Na kolejne lata, czterokrotnie do roku 1989 gospodarzem tej imprezy była wieś Bartne. Z kolei od 1990 roku Święto Kultury Łemkowskiej o nawie „Łemkowska Watra” odbywa się w Zdyni). Na początku były one spotkaniami w niedużym gronie osób, które z czasem przeobraziły się osiągając rangę dość dużego festiwalu. Na początku Łemkowska Watra była swego rodzaju warsztatami artystycznymi (zgodnie z zamysłem Władysława Grabani) przy Reprezentacyjnym Zespole Pieśni i Tańca Łemkowyna z Bielanki. Z roku na rok rozmach tej imprezy powiększał się, skupiając łemkowską ludność oraz gromadząc co raz więcej sympatyków łemkowskiej kultury.
Magura Wątkowska do Korony Beskidu Niskiego
Iluż to narzeka na tłumy turystów na szlakach, a nie wybierze się tutaj, do najbardziej zacisznych zakątków naszych gór. Fakt, że wyjeżdżając stąd nie będziemy mogli pochwalić się pokonaną ekspozycją, czy zdobytym szczytem sięgającym chmur, a tylko przyjemną wędrówką przez grzbiety porośnięte roślinnością w najbardziej naturalnej postaci. Nie dla każdego tutejsze szlaki są odpowiednie, bo tylko najwięksi zapaleńcy górskich wędrówek dostrzegają piękno tej urokliwej krainy spokoju, posiadającej niepowtarzalne walory przyrodnicze, kulturowe, rekreacyjne, wypoczynkowe i wiele, wiele innych, że trudno wszystkie wymienić. Znów wracamy do Beskidu Niskiego, czyli tam, gdzie możemy doznać błogiego wyciszenia oraz otrzymać to czego naprawdę potrzebujemy.
sobota, 10 lipca 2021
Kościelec (nie ma drugiej takiej góry)
Kościelec jest wyjątkowym szczytem. Jego niepowtarzalna bryła przykuwa uwagę od pionierskich czasów turystyki w Tatrach. Nie ma drugiego takiego w całych Tatrach, jak i nigdzie indziej. Jest niepowtarzalny jak Matterhorn (wł. Monte Cervino, fr. Mont Cervin; 4478 m n.p.m.) leżący w Alpach Pennińskich, na granicy między Szwajcarią a Włochami. Grań Kościelców rozcina zaś Dolinę Gąsienicową na dwie różne jej odnogi, w których sadowią się dwa odmienne światy zarówno pod względem krajobrazowym, jak też różniące się bogactwem przyrodniczym: Dolinę Czarną Gąsienicową i Dolinę Zieloną Gąsienicową. W ciągu jednego dnia można nie tylko udać się do obu tych światów, ale też w jednej chwili objąć je wzrokiem. Jak to zrobić? Nie jest to bardzo trudne, choć wymaga pewnego wysiłku, ale opowiedzmy o tym po kolei.
sobota, 12 czerwca 2021
Zima w Tatrach wciąż jest - Szpiglasowy Wierch
Drogę do Morskiego Oka przemierzaliśmy wielokroć, jednak tym razem działo się na niej coś wyjątkowego jak na dzisiejsze czasy, a właściwie to nic się nie działo. Było zupełnie pusto i cicho. To szokujące. Żadnego korka, nawet chwili zatamowanego ruchu na parking do Palenicy Białczańskiej. Zupełna pustka jakby wszystkich zupełnie wymiotło. Żadnej kolejki do kasy biletowej Tatrzańskiego Parku Narodowego, nikogo nie ma na drodze Oswalda Balzera za kasami, tylko my - autokar zaskoczonych tą sytuacją ludzi. Z niedowierzaniem nawiązujemy do tłumów sprzed kilku dni podczas długiego weekendu. Najbardziej uczęszczany szlak turystyczny w Tatrach świeci dzisiejszej soboty pustką, mimo dobrej pogody i korzystnych warunków do uprawiania turystyki.
poniedziałek, 7 czerwca 2021
W krainie Liczyrzepy: Postscriptum
W końcu udało się! Jesteśmy po już kolejnym etapie wędrówek do szczytów
Sudeckiego Włóczykija! Co prawda wszystko trwało tylko cztery dni, ale była to i
tak bardzo owocna wyprawa, obejmująca kilkanaście punktów szczytowych o
różnorodnych walorach, z których większość stanowi wspaniałe punkty widokowe. Na
dwóch z nich mieliśmy okazję nie tylko podziwiać widoki, ale także zwiedzić malowniczo ulokowane zamki, zaś podczas przejścia Rudaw Janowickich udało się dodatkowo wpleść do programu Kolorowe Jeziorka. Zawsze staraliśmy się urozmaicać nasze wędrówki, aby miały one jak najszersze walory poznawcze. Te cztery dni były bardzo udane i wspaniałe. Walory odwiedzanego regionu podkreślała znakomita pogoda, sprzyjająca podziwianiu
pięknych sudeckich panoram, a przede wszystkim atutem było wspaniałe
towarzystwo, z którym mieliśmy przyjemność wędrować. Dziękujemy za wszystko,
za każdy radosny uśmiech i każdą serdeczność. Ludzie na szlaku są najważniejsi,
szczególnie tacy jak Wy. Do zobaczenie na kolejnej wyprawie.
|
Na ścieżkach Liczyrzepy - zobacz jak było... |
niedziela, 6 czerwca 2021
Na ścieżkach Liczyrzepy: Grodna
Grodna (506 m n.p.m.) jest najwyższym wzniesieniem Wzgórz Łomnickich wznoszących się w Kotlinie Jeleniogórskiej. Porośnięta jest lasem mieszanym. Grodna góruje nad miejscowością Marczyce znajdującą się po jej wschodniej stronie, oraz nad Sosnówką leżącą na południu. Ma kształt wyraźniej kopuły o nie bardzo stromych zboczach. Ze skałki Urwisko położonej pod szczytem i jednocześnie ponad zbiornikiem wodnym „Sosnówka” rozciąga się zachwycająca panorama na Grabowiec i Karkonosze, a także okoliczne wzniesienia i osady.
W 1806 roku na szczycie wzniesienia Grodna książę Heinrich von Reuss z Nowego Dworu koło Kowar wybudował zamek myśliwski z punktem widokowym, zwany później Zamkiem Księcia Henryka (niem. Heinrichsburg). Pod jego dachem mieściła się sala myśliwska, a ponad nim wznosiła się wieża mająca ponad 15 metrów wysokości, na której szczyt wiodły liczące 77 stopni schody. W 1816 roku wzniesienie Grodna odwiedziła księżna Izabela Czartoryska, bawiąca wówczas na kuracji w Cieplicach. Opisała to w swoim dzienniku z podróży „Dyliżansem przez Śląsk” (wyd. w 1968 r.).
Na ścieżkach Liczyrzepy: Chojnik
Góra Chojnik (niem. Kynast; 627 m n.p.m.) wznosi się w obrębie Pogórza Karkonoskiego. Zbudowana jest z granitu karkonoskiego, widocznego na zboczach i szczycie góry w postaci licznych skałek. Szczególne ich nagromadzenie występuje na północnym zboczu, gdzie tworzą grupę skalną o nazwie Zbójeckie Skały. Niektóre z nich mają do kilku metrów wysokości i nawet do 10 m długości. Najprawdopodobniej są one skutkiem obrywów skalnych powstałych w wyniku wstrząsów sejsmicznych, gdyż góra leży przy uskoku tektonicznym. W skałach Chojnika znajdziemy wiele ciekawych jaskiń - Dziurawy Kamień czy Jaskinię Zbójecką zwaną też Zbójecką Grotą. Słynny Dziurawy Kamień ma około 20 m długości i jest najdłuższą tego typu jaskinią szczelinową w Karkonoszach.
Chojnik posiada też duże walory przyrodnicze i jest objęty enklawą Karkonoskiego Parku Narodowego. Porośnięty jest bukami, sosnami i świerkami, z domieszką jodły, jaworu i dębu w dolnych partiach. Pod koronami drzew występuje bogata flora m.in. miesiącznica trwała, rojownik pospolity, goryczka polna, czerniec gronkowy, gajowiec żółty, gwiazdnica wielkokwiatowa, kopytnik pospolity, groszek wiosenny, marzanka wonna, orlik pospolity, przylaszczka pospolita, szczyr trwały, żywiec bulwkowaty, zawilec gajowy, zawilec żółty, oman szlachtawa, kosmatka gajowa, borówka czarna, wrzos zwyczajny, przenęt purpurowy, siódmaczek leśny, starzec Fuchsa oraz liczne paprocie, mchy i wątrobowce. Miejscami występują gatunki rzadkie i chronione rośliny jak gnieźnik leśny, lilia złotogłów, kruszczyk szerokolistny, wawrzynek wilczełyko i występujący płatami żywiec dziewięciolistny. W tej ostoi leśnej bytuje wiele ssaków, gryzoni i ptaków. Na płaskich fragmentach zboczy znajdują się również tereny bezleśne, pokryte łąkami, które stanowią kolejne siedliska dla jeszcze innych roślin. W ich okolicy napotkać można motyle, wśród których znów pojawił się niepylak Apollo, uznawany do niedawna za gatunek wymarły w Sudetach.
Na szczycie góry Chojnik mamy jeszcze jedną atrakcję wzniesioną rękoma człowieka – Zamek Chojnik powstały w latach 50-tych XIV wieku (pierwsza pisemna wzmianka o nim pochodzi z 1364 roku). W wyniku wprowadzanych późniejszych wiekach unowocześnień i rozbudowy podtrzymywany był jego status potężnej, trudnej do zdobycia twierdzy. Rozwój zamku zatrzymał ogromny pożar w sierpniu 1675 roku, powstały od uderzenia pioruna podczas burzy. Odtąd nieodbudowywany zamek zaczął popadać w ruinę, ale z czasem ta ruina stała się wizytówką regionu oraz atrakcją turystyczną.
sobota, 5 czerwca 2021
Na ścieżkach Liczyrzepy: Kolorowe Jeziorka
Nie są efektem samoistnych działań natury, ale są urokliwą ozdobą Rudaw Janowickich. Na początku XVIII wieku mieszkańcy ówczesnego Rohnau, czyli dzisiejszych Wieściszowic wydobywali tutaj łupki pirytonośne, w które obfituje tutejsza gleba. Na stokach Wielkiej Kopy powstała kopalnia pirytu, będącego minerałem żelaza o sześciennych kryształach, o kolorze zbliżonym do złota (stąd bywał nazywany „złotem głupców”). Tutejsze kopalnie pirytu funkcjonowały w latach 1785-1902. Gdy zaprzestano ich eksploatacji pozostawione wyrobiska wypełniły się wodą. Tak powstały cztery zjawiskowe jeziorka: żółte, purpurowe, błękitne i zielone. Ich zabarwienie związane jest ze składem chemicznym ścian i dna wyrobisk, a w niektórych przypadkach również występującej flory. Znajdują się one na północnych zboczach masywu Wielkiej Kopy. Z jego najwyższego wierzchołka właśnie schodzimy, a szlak, który sobie obraliśmy... No właśnie, jakże mógłby prowadzić inaczej.
Na ścieżkach Liczyrzepy: Wielka Kopa
Wielka Kopa (niem. Scharlachberg; 871 m n.p.m) po wojnie przez krótki czas zwana była Szarlach, albo Wielka Góra. Jest czwartym szczytem Rudaw Janowickich pod względem wysokości po Skalniku, Dziczej Górze i Wołku. We wschodniej części Rudaw Janowickich zaś najwyższym. Góra stanowi zwornik, z którego rozchodzą się promieniście w kilku kierunkach długie ramiona zwieńczone wierzchołkami. Tworzą one wraz ze szczytem Masyw Wielkiej Kopy.Szlak na Wielką Kopę prowadzi głównie lasem i nie dociera bezpośrednio na wierzchołek. Jednak po drodze można zobaczyć tabliczkę, która pomoże w odnalezieniu szczytu. W związku z dużym zalesieniem Wielkiej Kopy raczej nie napotkamy na niej wyśmienitych punktów widokowych. Przed rokiem 1945, na szczycie znajdowała się 15 metrowa wieża widokowa, po której obecnie nie pozostał żaden ślad. Być może kiedyś znów zostanie wzniesiona, co rozważa zarządca Kolorowych Jeziorek znajdujących się nieopodal. Obecnie do dyspozycji turystów stoją przy szczycie ławeczki.
Na ścieżkach Liczyrzepy: Skalnik
Skalnik (944 m n.p.m.) jest najwyższą kulminacją Rudaw Janowickich. Góra posiada dwa wierzchołki. Wyższy wierzchołek, wysunięty na północny wschód, stanowi rozległa kopuła z trudnym do zlokalizowania w terenie najwyższym punktem. Znajdują się na nim ruiny dawnej wieży widokowej (cztery betonowe bloki, które stanowiły kotwicę wieży). W pobliżu szczytu tuż przy szlaku znajdowaliśmy przyczepioną na drzewie drewnianą tabliczkę z napisem Skalnik 945 m n.p.m. Od tej tabliczki wierzchołek znajduje się kilkanaście metrów na lewo (jest on oznaczony kamieniem). Jakiś czas temu zamontowano na wierzchołku skrzynkę z pieczątką, ale czy jeszcze tam jest?
Na ścieżkach Liczyrzepy: Krzyżna Góra
Krzyżna Góra (niem. Falker Bge. – Kreuzberg; 654 m n.p.m.) to jeden z dwóch najbardziej znanych wierzchołków Gór Sokolich (drugi, nieco bardziej znany to Sokolik (642 m n.p.m.), wznoszący się w sąsiedztwie. Budują ją granity karkonoskie, stąd też na szczycie i zboczach widoczne jest spore nagromadzenie skałek i bloków skalnych. Jej wierzchołek wieńczy potężna wychodnia, na którą można wspiąć się bez specjalistycznego sprzętu po wykutych w skale stopniach. Kiedyś góra ta zwana była Sokolą Górą (niem. Falkenberg), ale od czasu gdy stanął na jej szczycie 7-metrowy, metalowy krzyż przylgnęła do niej nazwa Krzyżna Góra. Krzyż ufundowała księżna Maria Anna Amalie von Hessen-Homburg, dla upamiętnienia rocznicy urodzin jej męża Wilhelma von Hohenzollerna. Krzyż odlano w hucie gliwickiej w 1830 roku, a poświęcony został 28 maja 1832 roku. Widnieje na nim napis w języku niemieckim: Krzyża błogosławieństwo dla Wilhelma, jego potomnych i całej doliny.Dawno temu pod szczytem stał Zamek Sokolec. Dzisiaj u podnóża Krzyżnej Góry, tuż nad Karpnikami, znajduje się schronisko „Szwajcarka”.
piątek, 4 czerwca 2021
Łysocina (czes. Lysečina, niem. Kolbenberg; 1189 m n.p.m.) znajduje się w obrębie Grzbietu Lasockiego. Jest najwyższym punktem tego grzbietu. Przechodzi nim granica państwowa między Polską a Czechami. Góra ta porośnięta jest mocno przetrzebionym w ostatnim czasie górnoreglowym lasem świerkowym.
Na ścieżkach Liczyrzepy: Łysocina
Łysocina (czes. Lysečina, niem. Kolbenberg; 1189 m n.p.m.) znajduje się w obrębie Grzbietu Lasockiego. Jest najwyższym punktem tego grzbietu. Przechodzi nim granica państwowa między Polską a Czechami. Góra ta porośnięta jest mocno przetrzebionym w ostatnim czasie górnoreglowym lasem świerkowym.Na ścieżkach Liczyrzepy: Skalny Stół
Skalny Stół (czes. Tabule, Klepý, niem. Tafelstein; 1281 m n.p.m.) jest najwyższym szczytem Kowarskiego Grzbietu. Leży na granicy polsko-czeskiej. Szczyt oferuje fenomenalne widoki. Po stronie polskiej mamy z niego przepiękną panoramę na Kotlinę Jeleniogórską, Góry Kaczawskie i Rudawy Janowickie wraz z okolicznymi miejscowościami. Po zachodniej widoczne są wschodnie Karkonosze z górującą Śnieżką. W partiach szczytowych Skalny Stół usłany jest niedużymi skałkami. Grzbiet, w którym leży, opada na północny zachód ku Przełęczy Sowiej. Z kolei po przeciwnej stronie znajduje się płytka przełęcz Siodło, oddzielająca go od szczytu Czoło (czes. Čelo, niem. Kammsteig; ok. 1275 m n.p.m.), za którym grzbiet stromo opada ku Przełęczy Okraj.Na ścieżkach Liczyrzepy: Śnieżka
Śnieżka (czes. Sněžka, niem. Schneekoppe) słynie ze wspaniałej panoramy. Wznosi się ona na wysokość 1603 m n.p.m. Góruje nad otaczającymi grzbietami. Często na niej silnie wieje. Na jej szczycie panuje surowy klimat, gdzie jest znacznie chłodniej niż u jej podnóża. Do tego jest kapryśną górą, przez większość dni w roku zachmurzoną i zamgloną. Nazwa góry wzięła się od przymiotnika śnieżna, czyli pokryta śniegiem. Śnieżka zbudowana jest z bardzo odpornych na wietrzenie hornfelsów, a jej zbocza pokrywa gołoborze powstałe podczas zlodowacenia w plejstocenie.Na szczycie po polskiej stronie góry stoi niezwykła budowla w kształcie dysków. W jednym z nich znajduje się restauracja, w pozostałych obserwatorium meteorologiczne. Na szczycie Śnieżki znajduje się również zabytkowa kaplica św. Wawrzyńca (czes. Kaple Sv. Vavřince, niem. Laurentius Kapele) z 1665 roku. Po stronie czeskiej obok górnej stacji wyciągu krzesełkowego stoi nieszczególny budynek, przypominający kontener, w którym mieści się czeska poczta (czes. Česká Poštovna na Sněžce) i bufet.
czwartek, 3 czerwca 2021
Góra Skopiec (724 m n.p.m.) znajduje się w południowo-środkowej części Gór Kaczawskich, w środkowej części Grzbietu Południowego. Jeszcze do niedawna był uważany za najwyższy szczyt Gór Kaczawskich. Obecnie pod względem wysokości umiejscawiany jest na trzeciej pozycji po szczytach Baraniec i Folwarczna. Kopuła góry jest tak wypłaszczona, że zlokalizowanie na niej punktu szczytowego jest utrudnione. Punkt ten wyznacza małe rumowisko skalne oraz geodezyjny znak pomiarowy A.C.0270. Znaczną część góry porasta las mieszany z przewagą świerka, bądź las świerkowy regla dolnego. Jedynie zbocza wschodnie i zachodnie góry, poniżej szczytu są odkryte, pokryte łąkami i polami uprawnymi.
Na południowym zachodzie za Przełęczą Komarnicką wznosi się niejako bliźniacza góra Baraniec (720 m n.p.m.).
Na ścieżkach Liczyrzepy: Skopiec
Góra Skopiec (724 m n.p.m.) znajduje się w południowo-środkowej części Gór Kaczawskich, w środkowej części Grzbietu Południowego. Jeszcze do niedawna był uważany za najwyższy szczyt Gór Kaczawskich. Obecnie pod względem wysokości umiejscawiany jest na trzeciej pozycji po szczytach Baraniec i Folwarczna. Kopuła góry jest tak wypłaszczona, że zlokalizowanie na niej punktu szczytowego jest utrudnione. Punkt ten wyznacza małe rumowisko skalne oraz geodezyjny znak pomiarowy A.C.0270. Znaczną część góry porasta las mieszany z przewagą świerka, bądź las świerkowy regla dolnego. Jedynie zbocza wschodnie i zachodnie góry, poniżej szczytu są odkryte, pokryte łąkami i polami uprawnymi.Na południowym zachodzie za Przełęczą Komarnicką wznosi się niejako bliźniacza góra Baraniec (720 m n.p.m.).
Na ścieżkach Liczyrzepy: Szybowcowa Góra
Szybowcowa Góra (niem. Schieferberg; 561 m n.p.m.) znajduje się ok. 4-5 km na północ od miasta Jelenia Góra. Leży w Grzbiecie Małym Gór Kaczawskich. Znana jest od 1924 roku z działającej na niej niemieckiej szkoły szybowcowej Grunau, a obecnie z lotniska szybowcowego Jeżów Sudecki (kod ICAO: EPJS) należącego do Aeroklubu Jeleniogórskiego, założonego 27 stycznia 1946 roku. Góra posiada znakomite warunki naturalne do uprawiania szybownictwa, zaś występujące nad nią silne prądy wznoszące umożliwiają osiąganie wysokich pułapów. Nachylenie stoku góry umożliwia również bezpieczny tzw. „start grawitacyjny”, podczas którego staczający się na ścieżce szybowiec sam nabiera prędkości startowej. W koordynacji z operacjami szybowcowymi z góry mogą również korzystać lotniarze i paralotniarze.
Na ścieżkach Liczyrzepy: Okole
Okole (niem. Hogolie) jest jednym z najwyższych szczytów w Górach Kaczawskich i najwyższym szczytem Grzbietu Północnego tych gór. Krótko po II wojnie światowej nazywany był Ogule. Być może jego nazwa wywodzi się od skojarzeń widokowych takich jak „na około” czy „dookólnie”. Szczyt faktycznie posiada walory widokowe pomimo lesistości, a to dzięki wychodniom skalnym o kształtach małych turniczek, zwanych Orlimi Skałkami. Na jednej z nich znaleźć można dawny punkt widokowy (pozostałości barierek i schodków zbudowane jeszcze przed II wojną światową). Niedawno tj. w roku 2018 oddano do użytkowania nową drewnianą platformę widokową na szczycie Okola. Można z niej spojrzeć na Rudawy i Karkonosze oraz inne okoliczne szczyty. W sąsiedztwie nowego punktu widokowego postawiono również wiatę. W partiach szczytowych Okola znajdziemy również inne grupy skalne zbudowane z tzw. zieleńców, czyli skał powstałych w wyniku przetworzenia się pierwotnych skał z okresu tutejszej aktywności wulkanizmu podmorskiego. Były to skały o składzie bazaltu. Wulkanizm występował w tym regionie w początkach ery paleozoicznej, w okresie kambru i ordowika około 450–500 mln lat temu. W obecnych zieleńcach Okola zachowały się jeszcze niewielkie fragmenty pierwotnych struktur law podmorskich o długości do 1 m i grubości do 0,5 m. Pomiędzy Okolem i oddalonym od niego nieco na zachód Leśniakiem (677 m n.p.m.) znajduje się kilka grup skalnych o różnorakiej formie. Dwie największe to Sołtysie Skały i Mszaki. Wysokość najwyższych skał z tych formacji przekracza 10 m, zaś ich długość dochodzi do 20 m.
środa, 2 czerwca 2021
Na ścieżkach Liczyrzepy
|
Ci, co dawno temu mieszkali u stóp Karkonoszy, zapewne nie chcieli, aby ktoś zapuszczał się w ich strony. Mieli ku temu powód, bowiem odkryli w tych górach skarby nieprzebrane. Któż lepiej mógł strzec ścieżek prowadzących do nich, jak nie Duch Gór stworzony przez nich. Niewątpliwie jego wyimaginowana postać mogła odstraszać ciekawskich i innych śmiałków poszukujących karkonoskich skarbów. Duch Gór strzegł swego królestwa, przybierając postać potężnego mężczyzny, bądź czasem niedźwiedzia, a nawet przerażającego stwora. Po raz pierwszy jego wizualne wyobrażenie zostało przedstawione przez człowieka w 1561 roku na mapie Śląska wykonanej przez Martina Helwiga. Ukazany na niej został jako niezwykły stwór i podpisany imieniem Rübezahl. Przypominał jelenia stojącego na tylnych nogach, ale rosochate poroże, koźle kopyta i diabelski ogon uzmysławiały, że nie była to postać z naszego świata. Z czasem jego wizerunek zmieniano, poszukując chyba tego najbardziej adekwatnego do czasów, w których miał sprawować godność pana i władcy gór. I tak też pojawił się pod wizerunkiem powszechnie znanym we współczesnym świecie, a więc jako postać sędziwego mężczyzny, podpierającego się kosturem. Jego imię Rübenzahl, wydaje się być niezwykłe i tajemnicze. Pochodzi z języka niemieckiego, i gdyby rozłożyć go na dwa inne składowe słowa, to wyjdzie nam, że „Rübe” znaczy tyle samo co „rzepa”, a „zählen”– „liczyć”. Stąd też Duch Gór znany jest również pod spolszczonym imieniem Liczyrzepa. Dziwne imię związane jest z jedną z legend, w której... |
|
|
|
| Rübezahl (Rübenczal) na mapie Martina Helwiga (1561) [Public domain], via Wikimedia Commons |
niedziela, 16 maja 2021
Podczas przejazdu do miejsca, gdzie mamy rozpocząć kolejny etap wędrówki przez
Karpackie Pogórza, przebijamy się przez niepokojący deszcz. To dość spora
ulewa. Jakże odmienna aura od tej wczorajszej, jednak zdaje się przejaśniać,
gdy dojeżdżamy na miejsce, czyli pod ruiny Zamku Kamieniec parasole przestają być potrzebne, deszcz zanika, tylko mokra ulica przypomina jeszcze o
nim.
Cztery Pogórza Karpackie: Pogórze Dynowskie 2
sobota, 15 maja 2021
Zespół Parkowo-Dworski i Folwarczny w Wiśniowej zlokalizowany jest na obszarze Pogórza Strzyżowskiego. Pierwszy zabudowa dworska powstała tu w XVII wieku, gdy ziemie Wiśniowej trafiły do rodziny Firlejów, a stało się to po ślubie Jana Firleja z Zofią, pochodzącą ze słynnego rodu Bonerów. Wieś należała do Bonerów od 1581 roku, kiedy trafiła do Seweryna Bonera, bankiera królewskiego oraz właściciela zamku w Ogrodzieńcu i zamku niższego w Odrzykoniu (Zofia była córką Seweryna). Po wygaśnięciu linii męskiej rodu Firlejów dobra wiśniowskie przeszły w połowie XVIII wieku w ręce rodziny Jabłonowskich herbu Grzymała. Nowy właściciel, Roch Jabłonowski, kasztelan wiślicki, zapoczątkował rozbudowę założenia dworskiego. Plany były bardzo ambitne i obejmowały budowę nowej rezydencji z obszernym dziedzińcem, ujętym po bokach oficynami. Na jedną z tych oficyn zaadaptowano dotychczasowy dwór. Za nowopowstałym pałacem rozplanowano z rozmachem tarasy ogrodu osiowego z kwaterami poprzedzielanymi szpalerami grabowymi. Jabłonowskim nigdy nie udało się zrealizować do końca założonych planów. Pałac, który udało się wznieść nakryty został dachem mansardowym z wieżą nakrytą hełmem kopulastym. Zrealizowano też założenie ogrodu, oparte o regularne kwatery otoczone szpalerami grabowymi, które przekształcono w aleje. W tej postaci ogród przetrwał do naszych czasów. Kolejni właściciele nie kontynuowali planów rozbudowy. Przed rokiem 1850 pałac zniszczył pożar i przez pewien czas pozostawał w ruinie, aż w roku 1864 wieś Wiśniową kupili Waleria z Tarnowskich i Franciszek Mycielscy herbu Dołęga. Początkowo służyła im jako letnia rezydencja, ale będąc pod wpływem uroku malowniczości okolicy szybko postanowili osiedlić sie tu na stałe. Wtedy też rozpoczęto remont pałacu. Powiększono również ogród zachowując jego pierwotne założenia. Na północy powstała wówczas długa aleja grabowa z podjazdem od południa, za którą na początku XX wieku wzniesiono neoromańską kaplicę grobową. Rola dworu w Wiśniowej za czasów Mycielskich stała się tak znamienita, jak nigdy wcześniej. Sława Dworu Mycielskich w Wiśniowej rozchodziła się za sprawą artystów, którzy w nim często gościli. Stał się znanym ośrodkiem polskiej kultury i sztuki. W okresie letnim stawał się swoistą kolonią malarstwa pejzażowego zwaną Barbizon Wiśniowski, od słynnej szkoły malarstwa pejzażowego w Barbizon, którą w latach 1830–1860 tworzyli czołowi francuscy malarze. Taka piękna była wówczas ta okolica i taka sama pozostaje do dzisiaj, choć po II wojnie światowej znacjonalizowany majątek ulegał dewastacji. Remontowany przez ostatnie lata dwór odzyskuje blask.
Cztery Pogórza Karpackie: Pogórze Dynowskie 1
Niepowtarzalna, z nadrukowanym Twoim imieniem na sercu -
koszulka „Wyprawa na Główny Szlak Beskidzki”.
