Strefa marzeń wygórowanych

„Marzysz o rzeczach wielkich, to ci przynajmniej pozwoli zrobić kilka małych”
~ Renard Jules    

Marzenia pobudzają nas do działania, motywują do podejmowania wyzwań dla osiągnięcia założonych celów. Bez marzeń życie staje się puste i ubogie. Choć nie wszystkie marzenia się spełniają – warto marzyć, bo dzięki nim życie nabiera większego kolorytu. Jeśli zachowamy przy tym granice zdrowego rozsądku, mamy duże szanse na spełnienie marzeń. Marzyć ponad swoje możliwości? Też można, bo kto wie, może i takie marzenia kiedyś spełnią się, a jeśli nie, hmm... w drodze ku nim, może dzięki nim, urzeczywistnimy kilka mniejszych. Zatem chyba warto marzyć, nawet jeśli marzenia te są zbyt wygórowane na nasze siły i możliwości.

Co zatem powiesz na wyprawę w potężne Himalaje, a może na szczyty Wielkiej Korony Świata - Korony Himalajów i Karakorum? Westchniesz pewnie ze zdziwienia: ja? Nie ma szans! A jednak, co by było gdyby niespodziewanie, zaistniała taka szansa? Gdyby raptem znikła bariera finansowa, a wyspecjalizowana agencja miała już wszystko przygotowane do Twojego wyjazdu na dach świata, m.in. załatwione niezbędne formalności, przygotowany sprzęt, zamówiony przewodnik oraz szerpowie. Owszem, mogą istnieć jeszcze inne czynniki uniemożliwiające taką wyprawę, a mianowicie predyspozycje fizyczne i psychiczne.

Warunki w górach znacznie różnią się od tych, do których jesteśmy przyzwyczajeni i przystosowani. Gdy zwiększamy wysokość obniża się ciśnienie atmosferyczne i rozrzedza powietrze. Większość ludzi zaczyna odczuwać niekorzystne objawy przebywania na dużych wysokościach już po przekroczeniu wysokości 2500-2700 m n.p.m. Oczywiście jest to uzależnione od wieku, stanu zdrowia, ogólnych predyspozycji oraz tego, czy człowiek został poddany stopniowej aklimatyzacji. Im wyżej tym większe zagrożenia dla zdrowia i życia. Obszary leżące powyżej 8000 m n.p.m. nazywane są strefą śmierci, gdyż człowiek nie jest w stanie przeżyć na tej wysokości dłużej niż kilka dni. Nawet wyrównywanie niedoboru tlenu w organizmie przez korzystanie z butli tlenowej, nie pozwala na dłuższe przebywanie w strefie śmierci.

Do tego dochodzą nagłe zmiany temperatury oraz ochładzanie się powietrza wraz ze wzrostem wysokości. Wysoko w górach mrozy przekraczają -25 °C w lecie, a zimą temperatura spada do -40 °C. Często występują silne wiatry i gwałtowne załamania pogody. Góry wysokie tworzą własną pogodę. Nawet przy dobrych prognozach pojawić się może nagłe załamanie pogody, które zamieni łatwą wspinaczkę w śmiertelne piekło. Czy jesteśmy na to odpowiednio przygotowani? Załóżmy, że tak.

A więc zacznijmy i wyobraźmy sobie nas samych na dachu świata. Rozpocznijmy wirtualną wędrówkę przez wszystkie ośmiotysięczniki, tworzące najwyższą z koron - Koronę Gór Świata, zwaną też Koroną Himalajów i Karakorum. Pamiętajmy jednak, że nie będą to przelewki, a każda wspinaczka będzie wiązać się z ryzykiem, nawet wtedy, gdy na szczyt prowadzi łatwiejsza droga. Stuprocentowego bezpieczeństwa nie zagwarantuje nawet wyspecjalizowana agencja pomagająca śmiałkowi zdobyć szczyt, czy też zainstalowane sztuczne ułatwienia. Nawet Everest uważany za górę stosunkowo łatwą pokazuje swoją nieokiełznaną moc i dziką naturę. Tu nie ma łatwych dróg - są tylko takie, które się przechodzi lub takie na których się zostaje. Zresztą chyba warto o tym pamiętać na każdym szlaku górskim.

Nigdzie na naszej planecie nie ma potężniejszych gór od Himalajów. Tworzą one gigantyczny system górski ciągnący się łukiem wygiętym na południe przez ponad 2,5 tys. km, pasem o szerokości od 160 do 350 km. Himalaje rozciągają się na terenach należących do Pakistanu, Indii, Chin (Tybetu), Nepalu i Bhutanu. W języku sanskryckim Himâlaya oznacza „Krainę Śniegu” (hima - śnieg, âlaya - kraina lub ojczyzna).

Widok na Himalaje z kosmosu [fot. NASA, public domain].

W Himalajach wyróżnia się trzy główne pasma. Posuwając się od południa mamy najpierw pasmo Siwalik (Śiwalik, hindi: शिवालिक, ang. Sivalik, Shivalik, Shiwalik) nazywane Himalajami Zewnętrznymi. Ciągnie się ono wzdłuż całego niemal himalajskiego systemu górskiego pasem o szerokości od 10 do 40 km. Pasmo to wznosi się do wysokości nieco ponad 2000 m n.p.m., średnio 900-1000 m n.p.m. Poprzecinane jest licznymi dolinami i szlakami komunikacyjnymi.

Na północ od nich ciągną się Małe Himalaje. Ciągną się one pasem o szerokości do 60 km. Najwyższe ich szczyty przekraczają 5000 m n.p.m., a średnia wysokość to około 3500-4000 m n.p.m. Góry te poprzecinane są licznymi, wspaniałymi przełomami rzek.

Najdalej na północ ciągnie się najwyższe pasmo Himalajów - Wielkie Himalaje. Rozciągają się od masywu Nanga Parbat na zachodzie po przełom Brahmaputry na wschodzie. Średnio wysokość szczytów dochodzi do ponad 6000 m n.p.m. Północne stoki są w większości połogie, południowe zaś strome i znacznie trudniej dostępne.

Charakterystyczne dla Himalajów Wysokich są skaliste, ostre wierzchołki, wieczna pokrywa śnieżna, lodowce. Dziesięć znajdujących się tu szczytów to ośmiotysięczniki. Tu też znajduje się najwyższy szczyt Himalajów i świata - Mount Everest (8848 m n.p.m.).

Drugi co do wysokości szczyt świata (K2, 8611 m n.p.m.) oraz pozostałe cztery ośmiotysięczniki znajdują się w górach Karakorum (chiński: 喀喇昆仑山脉, trad.chinski: 喀喇崑崙山脈, pinyin: Kālǎkūnlún Shānmài, Hindi: काराकोरम, Kārākōrama, Urdu: سلسلہ کوہ قراقرم). Jest to pasmo o długości około 450 km i szerokości 100 km. Leży na pograniczu trzech państw: Pakistanu, Indii i Chin. Obszar tych gór należy do najbardziej zlodowaconych na kuli ziemskiej. Lodowce: Siachen (75 km), Hispar (61 km), Baltoro (62 km), Biafo (60 km), Batura (58 km) należą do najpotężniejszych lodowców górskich. Większe lodowce występują tylko w rejonach polarnych oraz lodowiec Fedczenki w Pamirze o długości 77 km.

Karakorum wokół lodowca Baltoro (widok na wschód) [autor: Guilhem Vellut].

Bogini Matka Śniegu
Mount Everest, 8848 m n.p.m.

Widok na Mount Everest z południowe​go zachodu,
z Kala Pattar [fot. Pavel Novak].

Mount Everest to najwyższy szczyt Ziemi (8848 m n.p.m.), ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich (Centralnych), na granicy Nepalu i Chin (Tybetu).

Jest zbudowany z granitów, gnejsów oraz z wapieni i łupków. Tworzy potężny masyw podcięty z trzech stron lodowcami. Najdłuższe to Khumbu (Nepal) i Rongbuk (Tybet) - ok. 17 km.

Mount Everest do roku 1865 nosił nazwę Szczyt XV, nadaną przez Indyjską Służbę Topograficzną. W roku 1865 na cześć walijskiego geodety i kartografa sir George'a Everesta, który zainicjował prace nad mapą Indii, nadano szczytowi nazwę Mount Everest. Po tybetańsku nosi nazwę Czomolungma (ཇོ་མོ་གླང་མ, Wylie: Jo mo glang ma), czyli Bogini Matka Śniegu lub Bogini Matka Ziemia, po nepalsku Sagarmatha (nepal. सगरमाथा), czyli Czoło Nieba, zaś w języku chińskim 珠穆朗玛峰 Zhūmùlǎngmǎ Fēng.

Mount Everest (ściana północna – widok od strony Tybetu z drogi do bazy)
[fot. Luca Galuzzi, 18.08.2006, http://www.galuzzi.it/].

Jako początek długiej historii podboju Mount Everestu można przyjąć rok 1904, w którym sir Francis Younghusband otrzymał od Dalajlamy zgodę na pierwszą brytyjską wyprawę w Himalaje. W 1913 John Noel w przebraniu mnicha buddyjskiego przemierzył Tybet, badając możliwości dotarcia pod szczyt Everestu, został jednak zdemaskowany i musiał opuścić płaskowyż. Przez wiele lat podejmowano próby zdobycia Mount Everestu. Tajemnicą owiana jest wyprawa z 1924 roku. Biorący udział w ataku szczytowym George Mallory, Andrew Irvine oraz dwaj Szerpowie ostatni raz wdziani byli około 300 m od wierzchołka. W maju 1999 roku amerykański himalaista Conrad Anker odnalazł na wysokości 8230 m n.p.m. nieopodal szczytu ekwipunek i zwłoki George'a Mallory'ego. Niestety nie znaleziono przy nim jego aparatu fotograficznego, zdjęcia, z którego możnaby ewentualnie potwierdzić, czy osiągnął szczyt góry.

Potwierdzone zdobycie Mount Everestu miało miejsce dopiero 29 maja 1953 roku. Na jego szczycie stanęli wtedy Nowozelandczyk Edmund Percival Hillary oraz Norgay Tenzing - Szerpa z Dardżylingu, z brytyjskiej ekipy wyprawowej. Szczyt został zdobyty od strony południowej. Była to dwunasta z kolei ekspedycja na Mount Everest, a jej kierownikiem był John Hunt.

Pierwszego polskiego wejścia na Mount Everest dokonała Wanda Rutkiewicz 16 października 1978 (w dniu wyboru Karola Wojtyły na papieża) - było to równocześnie pierwsze wejście Europejki i trzecie wejście kobiece w ogóle. 17 lutego 1980 wyprawa polska (Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki) dokonała pierwszego wejścia zimowego na Mount Everest.

Wejście od strony nepalskiej, czyli południowej jest uznawane za łatwiejsze. Droga wiedzie przez Lodospad Khumbu (Icefall), Zachodni Kocioł (Western CWM), stromą 1300-metrową ścianę Lhotse, Przełęcz Południową (South Col), Wierzchołek Południowy (South Summit) i Uskok Hillarego (Hillary Step). Od strony Tybetu podejście do północnych stoków góry wiedzie Doliną Rongbuk. Droga ta uznawana jest za trudniejszą, wiele kluczowych trudności znajduje się już powyżej granicy ośmiu tysięcy metrów (tzw. First, Second and Third Step).

Góra Morderca
K2, 8611 m n.p.m.

Najwyższy szczyt Karakorum, drugi co do wysokości (po Mount Everest) szczyt Ziemi. Znajduje się na granicy Chin i Pakistanu. Zbudowany jest ze skał krystalicznych, głównie gnejsów i granitów.

K2 - widok od południa [Kevin Mayea, lipec 2006].

Nazwa K2 pochodzi od numeracji szczytów podczas pomiarów geodezyjnych. K1, K2, K3, ... K12. Szczyt K1 to obecnie Maszerbrum (7821 m n.p.m.), pozostałe góry "K" idą po kolei na wschód do niego. Autorem tej numeracji był brytyjski badacz Thomas George Montgomerie. Szczyt nie był widoczny ani z najbliższej wioski na północ od niego, ani od najbliższej wioski na południe. Widoczny jest z lodowca Baltoro, tam jednak mieszkańcy pobliskich osad zapuszczali się bardzo rzadko. Ze względu na wyjątkowe odosobnienie K2 nie posiadał jednej lokalnej nazwy. Zwany był różnie: Czogori, Godwin Austen, Dapsang, Lamba Pahar, Szczyt Cesarzewicza Mikołaja. Ze względu na brak rozpowszechnionej nazwy lokalnej oraz upowszechnianie się nazwy K2 przyjęto ją jako oficjalną.

K2 od północnej strony widziany z Chin [autor: Kuno Lechner, 1986].

Pierwszy raz zdobyty 31 lipca 1954 roku przez wyprawę włoską dowodzoną przez Ardito Desio. Na szczycie stanęli Achille Compagnoni i Lino Lacedelli.

Pierwszym polskim wejściem na K2 było wejście Wandy Rutkiewicz 23 czerwca 1986 roku.

Uważany za najtrudniejszy ośmiotysięcznik do zdobycia. K2 jest tak niebezpieczny przede wszystkim dlatego, że trudności techniczne (wspinaczkowe) w drodze na wierzchołek znajdują się bardzo wysoko, w okolicy 8000 m n.p.m.. Z powodu wysokiego odsetka wypadków śmiertelnych nazywany bywa Górą Mordercą. W historii K2 zdarzało się, że przez wiele lat nikt nie stawał na jego szczycie.

Najtragiczniejszy okres w historii wspinaczki na K2 zamyka się pomiędzy 21 czerwca a 10 sierpnia 1986 roku, kiedy to na K2 w wyniku wyjątkowo złych warunków pogodowych zginęło trzynaścioro wspinaczy.

Pięć Skarbów pod Wielkim Śniegiem
Kanczendzonga, 8586 m n.p.m.

Drugi co do wysokości szczyt w Himalajach, trzeci co do wysokości szczyt Ziemi, o wysokości 8586 m n.p.m. Położony jest we wschodniej części Himalajów, na granicy Indii (Sikkimu) i Nepalu.

Kanczendzo​nga widziana z Pang Pema, Nepal [autor: Tomabarker​, 28.10.2009].

Zbudowany ze skał metamorficznych i magmowych. Tworzy kilkuwierzchołkowy masyw, rozczłonkowany dolinami, którymi w różne strony spływają lodowce. W kopule szczytowej Kanczendzongi (nep. कञ्चनजङ्घा) wyodrębnić można poza głównym szczytem jeszcze cztery wzniesienia:

• Kanczendzonga Zachodnia (Yalung Kang), 8505 m n.p.m.
• Kanczendzonga Środkowa, 8482 m n.p.m.
• Kanczendzonga Południowa, 8494 m n.p.m.
• Kangbachen, 7903 m n.p.m.

W bliskim sąsiedztwie masywu Kanczendzongi wznoszą się dwa słynne z piękna szczyty - Jannu (7710 m n.p.m.) i Siniolchu (6887 m n.p.m.).

Kanczendzonga z Darjeeling [autor: Aaron Ostrovsky, 18.10.2007, 09:04].

Panorama masywu Kanczendzonga z Darjeeling, Tiger Hill w godzinach porannych
[autor: Carsten.nebel, listopad 2009].

Nazwa szczytu jest bardzo skomplikowana i składa się z czterech słów tybetańskich: kang - śnieg, chien - wielki, dzod - skarbnica, nga - pięć. Stosownie do właściwości składni tybetańskiej znaczy to: Pięć Skarbów pod Wielkim Śniegiem.
Nie jest pewne, czym owe skarbnice mogą być. Ludność lokalna mówi o pięciu wierzchołkach masywu, pięciu lodowcach, lecz także o tradycyjnych pięciu skarbach regionu: soli (tsa), złocie i turkusach (ser dhang ji), świętych księgach i bogactwach (dham-czo, dhang nor), orężu (mtson) oraz zbożu i lekach (lo-thog, dhang men).

Wierzchołek góry jest uważany za święty. Pierwsi zdobywcy uszanowali wolę tutejszych mieszkańców i zatrzymali się kilka metrów przed szczytem.
Został on zdobyty 25 maja 1955 roku przez George'a Banda i Joe Browna.

Pierwsze wejścia zimowego na szczyt dokonali Jerzy Kukuczka i Krzysztof Wielicki (12 stycznia 1986 roku). Podczas wyprawy zginął Andrzej Czok (11 stycznia).
W roku 1992 podczas ataku szczytowego na wysokości 8250 m n.p.m. zaginęła Wanda Rutkiewicz - jedna z najwybitniejszych himalaistek świata.

Kanczendzonga jest górą trudną, po Annapurnie i Lhotse zanotowano tu najmniej wejść spośród ośmiotysięczników - do końca 2000 udokumentowano 162 wejścia, śmierć poniosło 39 wspinaczy.

Południowy Szczyt
Lhotse, 8516 m n.p.m.

Położony w środkowej części Himalajów Wysokich, na granicy Nepalu i Chin. Posiada drugi niższy wierzchołek - Lhotse Shar o wysokości 8383 m n.p.m.

Lhotse widziana od strony Chhukung Ri.

Góra nie miała miejscowej nazwy ani w Tybecie, ani w Nepalu. W 1921 roku Charles Howard-Buy ochrzcił górę nazwą Lhotse (nepal. ल्होत्से - Lhotse, chiń. 洛子峰 - Luòzǐ Fēng, tyb. lho rtse), co po tybetańsku oznacza Południowy Szczyt, znajduje się ona bowiem na południe od Everestu, oddzielona od niego Przełęczą Południową. Czwarta co do wysokości na świecie. Zbudowana z paleozoicznych skał metamorficznych i osadowych.

Lhotse z Gorakshep [autor: Markrosenrosen].

W maju 1956 roku szczyt zaatakowała wyprawa szwajcarska, dowodzona przez A. Egglera. Podczas jej trwania 18 maja 1956 Fritz Luchsinger i Ernst Reiss dokonali pierwszego wejścia na szczyt Lhotse.
31 grudnia 1988 roku Krzysztof Wielicki dokonał pierwszego wejścia zimowego.

Na południowej ścianie Lhotse w 1989 zginął jeden z najwybitniejszych polskich i jeden z najbardziej znanych na świecie himalaistów - Jerzy Kukuczka. Podczas forsowania bariery skalnej powyżej 8000 metrów, Kukuczka odpadł od ściany, będąc już kilkanaście metrów poniżej łatwiejszego terenu. Cienka lina (właściwie repsznur), który łączył go z Ryszardem Pawłowskim, nie wytrzymał potężnego szarpnięcia i najwybitniejszy polski himalaista runął w trzykilometrową przepaść. Pawłowski po dwóch dniach niewiarygodnej, samotnej walki zdołał cudem wydostać się ze ściany.

Zlodowacony Tron Bóstwa
Makalu, 8463 m n.p.m.

Piąty co do wysokości szczyt świata. Położony w Himalajach Wysokich, na granicy Chin i Nepalu, 20 km na południowy wschód od Mount Everestu. Makalu (nep. मकालु, chiń. 马卡鲁山 - Mǎkǎlǔ Shān) posiada drugi, niższy wierzchołek – Makalu II (lub Kangchungtse) o wysokości 7678 m n.p.m.

Zbudowany jest z gnejsów, granitów i skał osadowych. Silnie zlodowacony - granica wiecznego śniegu powyżej 5700 m n.p.m.

Południowo-zachodnia ściana Makalu [autor: Ben Tubby, 4.12.2006, 13:05].

Pochodzenie nazwy Makalu pozostaje niejasne. Prawdopodobnie słowo to wywodzi się od sanskryckiego maha-kala, przydomku Śiwy. Nie ma jednak co do tego pewności. Góra ma stanowić tron bóstwa. Wyrażenie maha-kala można by również przetłumaczyć jako Wielki Czarny lub też Wielki Czas, co mogłoby odnosić się do najpotężniejszego Strażnika Dharmy. Inna hipoteza mówi, że nazwa Makalu powstała z przekręcenia słowa Kamalu, a ściślej Kamalung, co po tybetańsku oznacza dolinę Kamy - rzeki płynącej po północnej stronie masywu.

Szczyt po raz pierwszy został zdobyty 15 maja 1955 przez ekspedycję francuską. Na szczycie stanęli Lionel Terray i Jean Couzy. Pierwszego wejścia zimowego dokonali Simone Moro i Denis Urubko 9 lutego 2009 roku. Pierwsze polskie wejście miało miejsce 15 października 1981 roku, dokonane przez Jerzego Kukuczkę.

Turkusowa Bogini
Czo Oju, 8201 m n.p.m.

Czo Oju (chiń. 卓奧有山 Zhuó'àoyǒu Shān, nep. चो यु - Ćo Ju (trb.), Co Yū (trl.), चो ओयु - Ćo Oju (trb.), Co Ojū (trl.), ang. Cho Oyu) - szósty szczyt świata. Leży w głównej grani Himalajów Wysokich, około 28 km w linii prostej na północny zachód od Mount Everestu, na granicy chińsko-nepalskiej.

W języku tybetańskim tłumaczona jest jako Turkusowa Bogini, ze skrótu słów chomo - bogini i yu - turkus. Takie pochodzenie nazwy nie jest jednak pewne. Niektórzy twierdzą, że właściwą nazwą szczytu jest Cha-i-u, co oznacza Głowę Boga.

Południowa strona Czo Oju z Gokyo. [autor: Uwe Gille, 26.04.2005].

Uważany jest za najłatwiejszy technicznie do zdobycia ze wszystkich czternastu ośmiotysięczników. Także odsetek wypadków śmiertelnych jest na nim najniższy że wszystkich gór ośmiotysięcznych. Jednak jego potężna sylwetka z wznoszącymi się pióropuszami śniegu wyrywanymi z grani przez silne wiatry robi wrażenie. Jego rozległe pola podszczytowe zalega głęboki śnieg, który broni dostępu do szczytu. W tych miejscach występuje duże zagrożenie lawinowe.

Północna strona Czo Oju widziana z Tingri
[released into the public domain by its author, Robstar06].

Pierwszymi zdobywcami Czo Oju byli Austriacy Herbert Tichy i Sepp Jöchler oraz Pasang Dawa Lama z Nepalu, którzy weszli na szczyt 19 października 1954 roku. Pierwsze wejście kobiece miało miejsce 13 maja 1984 roku, a dokonały go Vera Komárkova i Dina Stěrbova z Czechosłowacji.
Zimą szczyt zdobyto po raz pierwszy 12 lutego 1985 roku, w ramach wyprawy polsko-kanadyjskiej pod kierownictwem Andrzeja Zawady. Wejście to dokonane przez Macieja Berbeka i Macieja Pawlikowskiego było też pierwszym wejściem polskim na ten szczyt. Trzy dni później na wierzchołku stanęli także Andrzej Heinrich i Jerzy Kukuczka.

Biała Góra
Dhaulagiri, 8167 m n.p.m.

Szczyt w Himalajach środkowo-zachodnich, oddzielony od pobliskiej Annapurny głęboko wciętą doliną rzeki Kali Gandaki. Dhaulagiri jest siódmym co do wysokości ośmiotysięcznikiem. To najwyższa góra położona w całości w Nepalu.

Dhaulagiri [autor: Bhismakandel].

Północna strona Dhaulagiri [foto: Kogo].

Masyw Dhaulagiri ciągnie się W kierunku zachodnim. W jego potężnej ścianie wyodrębnia się samodzielne wierzchołki:

• Dhaulagiri I, 8167 m n.p.m.
• Dhaulagiri II, 7751 m n.p.m.
• Dhaulagiri III, 7715 m n.p.m.
• Dhaulagiri IV, 7661 m n.p.m.
• Dhaulagiri V, 7618 m n.p.m.
• Churen Himal (Centralny), 7385 m n.p.m.
• Churen Himal (Wschodni), 7371 m n.p.m.
• Churen Himal (Zachodni), 7370 m n.p.m.
• Dhaulagiri VI, 7268 m n.p.m.
• Putha Hiunchuli, 7246 m n.p.m.
• Gurja Himal, 7193 m n.p.m.

Nazwa Dhaulagiri (sanskryt धौलागिरी) wywodzi się z dwóch sankryckich wyrazów Dhavala Giri i oznacza Białą Górę.

Masyw Dhaulagiri od wschodu widziany z Poon Hill
[released into the public domain by its author, Swinelin].

Szczyt został zdobyty 13 maja 1960 roku przez szwajcarską wyprawę. W ataku szczytowym uczestniczyli: Kurt Diemberger, Peter Diener, Ernest Forrer, Albin Schelbert oraz Szerpowie Nawang Dorje i Nyima Dorje.

Pierwszego zimowego wejścia okonali Andrzej Czok i Jerzy Kukuczka w dniu 21 stycznia 1985 roku.

8 kwietnia 2009 roku podczas wyjścia aklimatyzacyjnego na Dhaulagiri zginął polski himalaista Piotr Morawski, będący członkiem międzynarodowej wyprawy, której celem było wejście nową drogą na Manaslu w Nepalu.

Góra Ducha
Manaslu, 8156 m n.p.m.

Ósmy pod względem wysokości szczyt Ziemi, leżący w północnej części Nepalu. Góra charakteryzuje się długimi grzbietami. Sam czubek góry, wypiętrza się stromo dominując nad okolicą. Ze stoków Manaslu spływają trzy lodowce: Manaslu, Pungen i Thulagi. Góra zbudowana jest ze skał metamorficznych.

Manaslu [autor: Ben Tubby].

Manaslu o wschodzie słońca [autor: Ben Tubby].

Początkowo nazywany Kutang I, nazwa ta wywodzi się od tybetańskiego słowa tang oznaczającego płaskie miejsce i odnosi się do kształtu góry, pod szczytem której znajduje się płaskowyż. Obecna nazwa, Manaslu (nepal. मनास्लु) - Góra Ducha, pochodzi z sanskryckiego słowa manasa oznaczającego ducha bądź duszę.

Manaslu było jednym z najpóźniej zbadanych ośmiotysięczników. Po dwóch nieduanych próbach w 1953 i 1954 roku, dopiero 9 maja 1956 roku udało się to dwóm japończykom - Toshio Imanishi, Gyaltsen Norbu. Kolejnego wejścia dokonano dopiero 17 maja 1971 roku.

Wyprawy, jakie próbowały zdobyć Manaslu, potwierdzały opinie o nadzwyczajnych trudnościach i obiektywnych niebezpieczeństwach, jakie czyhają na himalaistów na tej górze. Mimo stosunkowo niedużej wysokości (w porównaniu z np. Mount Everestem) rozległość masywu powoduje, że znajdujące się na Manaslu drogi należą do najdłuższych tras wspinaczkowych w Himalajach, zmuszając alpinistów do długiego przebywania na znacznych wysokościach. Ponadto rozciągające się na wysokości 7300-7750 m n.p.m. olbrzymie plateau, wielokrotnie już okazało się dla wyczerpanych wspinaczy pułapką bez wyjścia, uniemożliwiając skutecznie szybki odwrót w nagłych przypadkach.

Manaslu [autor: Ben Tubby].

Pierwszego wejścia zimowego dokonali Polacy: Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski 14 stycznia 1984 roku, w ramach wyprawy zakopiańskiej pod kierownictwem Lecha Korniszewskiego.

Włoski himalaista, Reinhold Messner, pierwszy zdobywca Korony Himalajów i Karakorum wszedł na Manaslu 25 kwietnia 1972 roku. Messner był członkiem austriackiej ekspedycji prowadzonej przez Wolfganga Nairza. Pozostali jej członkowie: Franc Jaeger i Andy Schrick zaginęli tego samego dnia na płaskowyżu pod szczytem podczas burzy.

Największa tragedia na stokach Manaslu miała miejsce 10 kwietnia 1972 roku, kiedy lawina zabiła 15 wspinaczy, w tym dziesięciu Szerpów, czterech wspinaczy z Korei Południowej i jednego Japończyka.

Naga Góra
Nanga Parbat, 8126 m n.p.m.

Dziewiąty co do wysokości szczyt świata. Nazwa góry Nanga Parbat (hind. नंगा परबत, urdu ننگا پربت) jest mianem kaszmirskim, wywodzi się z sanskrytu i znaczy Naga Góra.

Nanga Parbat położona jest w zachodniej części Himalajów Wysokich, na obszarze Kaszmiru w północno-wschodnim Pakistanie. Jest to olbrzymi masyw górski, zbudowany z prekambryjskich skał metamorficznych i krystalicznych. Od północy i zachodu otacza tę górę rzeka Indus; w kierunku północno-zachodnim szczyt oddalony jest od niej zaledwie o 25 km i wznosi się nad nią ponad 7000 m, przez co jest to największe względne wzniesienie na świecie.

Masyw Nanga Parbat.

Potężny, niezwykle skomplikowany masyw Nanga Parbat postrzegany jest jako olbrzymia, biegnąca łukiem grań, o długości prawie 26 km, liczonej od Szczytu Chongra (6889 m n.p.m.) na północnym wschodzie do Przełęczy Mazeno (5377 m n.p.m.) na południowym zachodzie. Najwyższą częścią góry jest śnieżno-lodowo-skalny trapezoid z wierzchołkiem głównym o wysokości 8126 m n.p.m. i drugim pod względem wysokości wierzchołkiem od strony północnej Północnym Ramieniem (8070 m n.p.m.). Na północnym zachodzie od Północnego Ramienia leży Przełęcz Bashin (7812 m n.p.m.).

Północna ściana Nanga Parbat [autor: Atif Gulzar].

Nanga Parbat została po raz pierwszy zdobyta 3 lipca 1953 roku - po ogromnych zmaganiach Hermann Buhl jako pierwszy człowiek staje na szczycie góry. Zdobył go bez tlenu, ostatnie 1300 metrów przechodząc samotnie, będąc pod wpływem środka dopingującego na bazie amfetaminy.
Pierwszymi Polakami na szczycie byli Zygmunt Andrzej Heinrich i Jerzy Kukuczka, którzy wespół z amerykaninem Sławomirem Łobodzińskim oraz meksykaninem Carlosem Carsolio zdobyli go 13 lipca 1985. Podczas tej wyprawy zginął w lawinie Piotr Kalmus. Szczęście miał Kukuczka, który spadł 600 m w dół podczas zejścia, ale został tylko oszołomiony.

15 lipca 1985 na szczycie pojawił się pierwszy zespół kobiecy w składzie: Anna Czerwińska, Krystyna Palmowska, Wanda Rutkiewicz. W ataku tym uczestniczyła również Dobrosława Miodowicz-Wolf, ale wycofała się w pobliżu 8000 m n.p.m.

Jest to do tej pory jedyny niezdobyty zimą ośmiotysięcznik w Himalajach (pozostałe niezdobyte znajdują się w Karakorum).

Wypełniona Pożywieniem
Annapurna, 8091 m n.p.m.

Dziesiąty co do wysokości szczyt Ziemi. Po obu stronach głębokiego przełomu rzeki Kali Gandaki w centralnym Nepalu wypiętrzają się potężne masywy górskie; kulminację jednego z nich stanowi Dhaulagiri, a w odległości 33 km od tego szczytu po wschodniej stronie Kali Gandaki wznosi się drugi olbrzym - Annapurna (sanskryt: अन्नपूर्णा - Annapūrṇā).
Annapurna położona jest na północny zachód od Katmandu.

Południowa ściana Annapurny I [autor: Wolfgang Beyer].

Miejscowa nazwa jest połączeniem sanskryckich słów anna (pożywienie) i purna (wypełniona) i oznacza Wypełnioną Pożywieniem. Tak właśnie nazywa się boska macierz, jedno z wcieleń Durgi, towarzyszki Sziwy, czczonej za moc dostarczania pożywienia. Według innej wersji połączenie tych dwóch słów jest przydomkiem bogini Kali - Żywicielka.

Główny wierzchołek Annapurny otoczony jest ze wszystkich stron zasłaniającymi go szczytami siedmiotysięcznymi. Masyw Annapurny składa się z 7 szczytów:

• Annapurna I, 8091 m n.p.m.
• Annapurna II, 7937 m n.p.m.
• Annapurna III, 7555 m n.p.m.
• Annapurna IV, 7525 m n.p.m.
• Gangapurna, 7455 m n.p.m.
• Annapurna Południowa, 7219 m n.p.m.
• Machapuchare, 6993 m n.p.m.

Masyw Annapurny z północnego wschodu [autor: Leridant].

Pomimo że Annapurna należy do niskich ośmiotysięczników, ze względu na dużą rozległość masywu jest górą niebezpieczną. Opad śniegu i wywołane nim zagrożenie lawinami może uwięzić himalaistów i uniemożliwić im bezpieczny powrót do bazy.

W zachodniej partii masywu znajduje się jedno z najwyższych urwisk na świecie, południowo-zachodnia ściana wierzchołka Baraha Shikhar (7647 m n.p.m.). Ściana ta ma od 4600 do 4800 metrów, jest więc wyższa od ściany Rupal w masywie Nanga Parbat liczącej 4500 m wysokości.

Jest to pierwszy szczyt ośmiotysięczny zdobyty przez człowieka. Został zdobyty w dniu 3 czerwca 1950 roku przez zdeterminowanych Francuzów: Maurice Herzog i Louis Lachenal, ulegli ślepocie śnieżnej oraz poważnym odmrożeniom i tylko pomocy pozostałych członków wyprawy (wśród nich Lionela Terraya) zawdzięczają uratowanie życia. Pozbawiony palców u rąk Herzog został potem ministrem sportu. Są inne Annapurny w życiu człowieka, napisał w książce „Annapurna – pierwszy ośmiotysięcznik”.

Annapurna uchodzi za jeden z najniebezpieczniejszych szczytów do zdobycia. Posiada najwyższy współczynnik śmiertelności wśród próbujących ją zdobyć alpinistów spośród wszystkich ośmiotysięczników.

Polacy weszli po raz pierwszy na szczyt środkiem ściany południowej 23 maja 1981 roku (Maciej Berbeka i Bogusław Probulski) pod kierunkiem Ryszarda Szafirskiego. Natomiast 3 lutego 1987 roku Artur Hajzer i Jerzy Kukuczka zdobyli go po raz pierwszy zimą.

Ukryty Szczyt
Gaszerbrum I, 8068 m n.p.m.

Gaszerbrum I (urdu: گاشر برم, chiński: 加舒尔布鲁木I峰, tradycyjnej chińskiej: 加舒尔布鲁木I峰, pinyin: Jiāshūěrbùlǔmù I Feng), znany również jako Hidden Peak (Ukryty Szczyt) lub K5, jest jedenastym najwyższym szczytem na Ziemi i drugim co do wysokości szczytem Karakorum, po K2.

Ściana południowa Gaszerbrum I
[autor: Dr. Olaf Rieck, http://www.leipzig-online.de/expedition/, wrzesień 2001].

Znajduje się na granicy Pakistanu i Chin. Gaszerbrum I jest najwyższym szczytem masywu Gaszerbrum, składajacego się z 7 szczytów (w tym 3 ośmiotysięczniki):

• Gaszerbrum I, 8080 m n.p.m.
• Broad Peak, 8047 m n.p.m.
• Gaszerbrum II, 8035 m n.p.m.
• Gaszerbrum III, 7952 m n.p.m.
• Gaszerbrum IV, 7925 m n.p.m.
• Gaszerbrum V, 7147 m n.p.m.
• Gaszerbrum VI, 6979 m n.p.m.

Z wierzchołka odchodzi kilka grani, z których do najważniejszych wspinaczkowo należą grań północna, biegnąca ku Przełęczy Gaszerbrum i dalej skręcająca na zachód w kierunku Gaszerbruma II, oraz grań południowo-wschodnia, ku Urdok Peak (7300 m n.p.m.). Przez szczyt przebiega główna grań Karakorum, dzieląc masyw na dwie flanki: północno-wschodnią i południowo-zachodnią. Strona północno-wschodnia jest słabo poznana ze względu na trudny dostęp.

Nazwa szczytu pochodzi od słów rgasha brum, co w języku balti oznacza Piękną Górę lub Świecącą Ścianę. Nazwa ta wzięła się od trzykilometrowej ściany Gaszerbruma IV, jednego ze szczytów tworzących grupę Gaszerbrumów.

Południowo-zachodnia część Gasherbrum I [autor: OLderman, czerwiec 1958].

Po raz pierwszy na szczyt weszli Amerykanie - 5 lipca 1958 roku na szczycie stanęli Andrew Kauffman i Pete Schoening. Po raz drugi stopa ludzka stanęła na szczycie dopiero w 1975 roku, kiedy to wierzchołek zdobyli Reinhold Messner i Peter Habeler.
Jako pierwsi Polacy na szczycie stanęli Wojciech Kurtyka i Jerzy Kukuczka. Dokonali tego 23 lipca 1983 roku w alpejskim stylu, południowo-zachodnią ścianą.

Szeroki Szczyt
Broad Peak, 8051 m n.p.m.

Broad Peak, Falchan Kangri (chin.: 布洛阿特峰; pinyin: Bùluò'ātè Fēng) - dwunasta pod względem wysokości góra na świecie, ośmiotysięcznik zlokalizowany na granicy Chin i Pakistanu. Zbudowana jest z prekambryjskich gnejsów i granitów.

Broad Peak (widok z Concordia place) [autor: Kogo].

Ten potężny masyw wznosi się na południowy wschód od K2. Oba szczyty oddalone są od siebie zaledwie o 9 km i leżą po przeciwległych stronach lodowca Goldwin Austen. Ze względu na rozłożystość masywu, Martin Conway w 1892 nazwał go Szeroki Szczyt (ang. Broad Peak). Ardito Desio jako pierwszy wprowadził nazwę Faichan Kangri - co w języku balti oznacza także - Szeroki Szczyt.

Góra posiada kilka wierzchołków: Broad Peak główny o wysokości 8051 m n.p.m., tzw. przedwierzchołek Rocky Summit 8028 m n.p.m., Broad Peak Central 8011 m n.p.m., Broad Peak North 7490 m n.p.m., Kharut Kangri 6942 m n.p.m.

Broad Peak od strony lodowca Godwin-Austen: Broad Peak North (po lewej za chmurami),
Broad Peak Central (w centrum po lewej) and Broad Peak Main (w centrum po prawej)
[autor: Ly Mary, 20.09.2008].

Pierwsze wejście miało miejsce 9 czerwca 1957 roku. Na szczycie stanęli: Hermann Buhl, Kurt Diemberger, Marcus Schmuck, Fritz Wintersteller (Austria).

Świecąca Ściana
Gaszerbrum II, 8035 m n.p.m.

Gaszerbrum II (chiń. 加舒尔布鲁木 - Jiāshū'ěrbùlǔmù Shān) - najniższy ośmiotysięcznik Karakorum o sylwetce regularnej piramidy. Leży na północ od Gaszerbruma I, od którego oddzielony jest przełęczą Gaszerbrum. Nazwa wszystkich szczytów pochodzi od słów rgasha brum w języku balti, co oznacza Piękną Górę lub Świecącą Ścianę.

Gaszerbrum II - widok z obozu na wysokości 5900 m n.p.m. [autor: Olaf Rieck, public domain].

Pierwszego wejścia zimowego dokonali 2 lutego 2011 Simone Moro, Denis Urubko i Cory Richards. Jest to pierwszy zdobyty zimą ośmiotysięcznik w Karakorum.

1 sierpnia 1975 na szczyt weszli pierwsi Polacy - Leszek Cichy, Janusz Onyszkiewicz, Krzysztof Zdzitowiecki.

Grań nad Trawiastą Równiną
Sziszapangma, 8013 m n.p.m.

Sziszapangma (chin. Xīxiàbāngmǎ Fēng 希夏邦马峰; tybet. ཤི་ཤ་སྦང་མ Shi-sha-sbang-ma, ang. Shisha Pangma) - ośmiotysięcznik na terytorium Tybetu w Himalajach Wysokich, ok. 120 km na północny zachód od grupy Mount Everestu.

Przez wiele lat znana była pod sanskrycką nazwą Gosainthan, co oznacza Miejsce Świętych. Tybetańska nazwa Shi-sha-sbang-ma oznacza Grań nad Trawiastą Równiną. Szczyt tworzy potężny masyw, pokryty wiecznymi śniegami i lodowcami. Na północnym skłonie ma źródła rzeka Arun, należąca do dorzecza Gangesu.

Sziszapangma (z lewej) z samolotu, Nepal [Released into the public domain, Swinelin].

Jest najniższym i równocześnie najpóźniej zdobytym ze wszystkich szczytów ośmiotysięcznych.

W 1964 roku, dwustuosobowa wyprawa chińska rozpoczęła uwieńczony sukcesem 2 maja szturm Sziszapangmy. Szczyt zdobyli: Chen San, Cheng Tianliang, Wang Fuzhou, Wu Zongyue, Xu Jing, Zhang Junyan (Chiny), Doje, Mima Zaxi, Sodnam Doje, Yungden (Tybet).
Pierwsze wejście zimą: 14 stycznia 2005 roku - Polak Piotr Morawski i Włoch Simone Moro.
Pierwsze polskie wejście: 18 września 1987 roku - Wanda Rutkiewicz, Ryszard Warecki, a także Artur Hajzer, Jerzy Kukuczka (nową drogą).

Wykorzystane teksty i fotografie pochodzą z Wikipedii, udostępniane na zasadach licencji Creative Commons BY-SA: Ośmiotysięcznik, Mount Everest, K2, Kanczendzonga, Lhotse, Makalu, Czo Oju, Dhaulagiri, Manaslu, Nanga Parbat, Annapurna I, Gaszerbrum I, Broad Peak, Gaszerbrum II, Sziszapangma.

Udostępnij: