Camino Português variante Espiritual - etap 5 Translatio

5

Vilanova de Arousa - Padrón

4,8 km 37 m 24 m 1h20

POGODA NA TRASIE

noc	rano	południe	popołudnie	wieczór

Czeka nas dzień wyjątkowy, bo wyjątkowa przed nami część naszego Camino. Opisuje ją tajemnicze łacińskie słowo translatio. Czekali na niego wszyscy - przed nami Ría de Arousa, estuarium rzeki Ulla.

		do celu mamy
		27,4  km

OPIS TRASY

Na drodze Translatio.

Translato - to łacińskie słowo, które odnosi się do legendarnego przetransportowania drogą morską szczątków Santiago, czyli Jakuba Starszego Apostoła, po tym jak został ścięty w 44 roku z rozkazu Heroda Agryppy. Legenda głosi, że dwóch ulubionych uczniów Jakuba Apostoła, Anastasio i Teodoro (Anastazy i Teodor), przetransportowało łodzią ciało Jakuba z Ziemi Świętej do Padrón. Podróż ta miała trwać 7 dni i prowadziła z Hajfy w Palestynie do Iria Flavia, czyli do dzisiejszego Padrón. Ich łódź wpłynęła w zatokę Ría de Arousa. Przepłynęła zatoką na spokojne wody rzeki Ulla i popłynęła dalej w górę tej rzeki, aż w pewnym miejscu apostołowie postanowili przybić do brzegu i zacumować łódź do pewnego kamienia stojącego na brzegu, który obecnie znajduje się pod głównym ołtarzem kościoła parafialnego w Padrón. Ciało Jakuba zostało przeniesione dalej drogą lądową do miejsca, które w późniejszych czasach otrzymało nazwę Santiago de Compostela.

Nasza dzisiejsza podróż jest wyjątkowa, bo wiedzie legendarną trasą, którą niegdyś przebyli uczniowie Jakuba Starszego wraz z jego ciałem. Podczas dwugodzinnej podróży łodzią pokonamy 26,5 km (16,5 mil).¹

Dzień rozpoczyna się pięknym wschodem słońca. Rześkie słone powietrze i cisza, którą wkrótce przerwa odgłos włączonego silnika łodzi. Odpływamy. Oddalamy się od brzegu. Wypływamy na Ría de Arousa, estarium rzeki Ulla (z łac. aestuarium to „droga morska”), czyli poszerzone ujście rzeki powstałe w wyniku pływów oceanu. Przypływy oraz odpływy mórz i oceanów powodują, że woda raz wdziera się w głąb lądu, raz uchodzi. Galicyjska legenda głosi, że gdy Bóg stwarzał świat, siódmego dnia, kiedy odpoczywał, położył rękę na Galicji i utworzył te słynne galicyjskie estuaria. Po kilku minutach od odbicia od brzegów Vilanova de Arousa możemy zobaczyć coś z czego słynie Ría de Arousa - bogactwo owoców morza, które zaliczane jest do najbogatszych pod względem występującej różnorodności ryb, skorupiaków i mięczaków. Znajdują się tu najbogatsze złoża fitoplanktonu i małży, co tym samym uczyniło ten obszar jednym z największych na świecie pod względem produkcji małży. Vilanova de Arousa jest znana z „bateas”, czyli swego rodzaju drewnianych tratw, na których hodowane są małże. Na tym obszarze jest ich ponad 2 tysiące, czyli niemal 70% wszystkich istniejących w Galicji. Po kilku minutach od rozpoczęcia rejsu przepływamy w ich pobliżu.

Bateas na Ría de Arousa.

Wkrótce opływamy wyspę Cortegada objętą Parkiem Narodowym Wysp Atlantyckich Galicji (Illas Atlánticas de Galicia National Park). Znajduje się na niej największy w Europie las laurowy (wawrzynu szlachetnego). Tuż przed tą wyspą znajduje się pierwszy krzyż Drogi Translatio.

Cruceiro de Isla Malveira Grande.

Krzyże tworzą tu swego rodzaju duchową drogę krzyżową Via Crucis. Stanowią one artystyczną i bardzo specyficzną wersję tradycyjnych cruzeiro, jednego z najbardziej reprezentatywnych elementów etnograficznych galicyjskiej kultury. W tym konkretnym przypadku 17 kamiennych krzyży wyznacza drogę przewiezienia szczątków apostoła Santiago. Co ciekawe nie są tak stare, jak można by pomyśleć. Pierwsze 13 krzyży tworzących Via Crucis postawiono na początku lat sześćdziesiątych, a konkretnie w latach 1963-65. Za ich powstaniem kryje się postać José Luisa Sánchez-Agustino Lópeza (1935-2010), prawnika, założyciela i prezesa Fundacji „Xacobea do Mar de Arousa Route e Ulla”, utworzonej w 1999 roku. W swoim pomyśle pragnął pogłębić duchową wartość drogi morsko-rzecznej Translatio, a jednocześnie wzmocnić turystyczną popularność miejsc, przez które przebiega ta droga. Cztery pozostałe krzyże umieszczono z okazji Roku Świętego 2004, pierwszego w XXI wieku, kiedy 25 lipca przypadał w niedzielę.

1: Cruceiro de Isla Malveira Grande (Vilagarcía de Arousa)

GPS: 42.6105350N, 8.7963175W

Malveira Grande.

Pierwszy krzyż znajduje się na niewielkiej wyspie Malveira Grande, objętej rezerwatem przyrody, której odwiedziny wymagają specjalnego zezwolenia. Oznacza to, że przyroda na wyspie żyje i rośnie wedle swoich praw, również wokół krzyża. Ukrzyżowany Chrystus na tym krzyżu zwrócony został twarzą ku lądowi, w stronę Carril, a Matka Boska w drugą stronę, w stronę ujścia Ría de Arousa, gdzie na cyplu lądu znajdują się Ribeira i Aguiño, ostatnie miasteczka na północnym brzegu, u ujścia Arousa na na otwarty ocean.

 
Krzyż stoi na trzonie ośmiokątnego przekroju u góry i czworokątnego u dołu. Znajdowała się na nim figura Jakuba Apostoła, ale obecnie ani figura, ani żaden inny fragment krzyża nie jest widoczny z Ría de Arousa. Najpewniej przysłania ją gęsta roślinność rosnąca na wyspie.

2: Cruceiro de Punta Corviero (Vilagarcía de Arousa)

GPS: 42.6104528N, 8.7963778W

Cruceiro de Punta Corviero
na cyplu lla de Cortegada.

Szerszy fundament podstawy nosi wizerunek muszli. Do niego wbity jest smukły, dwuczęściowy trzon, w dolnej części o przekroju czworokątnym, a w górnej, dłuższej, o przekroju ośmiokątnym. W ośmiokątnej części trzonu osadzony jest wizerunek Jakuba Apostoła (w połowie wysokości całego cokołu). Na jednej stronie krzyża znajduje się Chrystus, który spogląda na zachód w stronę pasma górskiego Barbanza (Serra Barbanza), z drugiej strony Matka Boska z Dzieciątkiem spogląda na galicyjskie miasteczko Carril.

3: Cruceiro de O Salgueiral (Vilagarcía de Arousa)

GPS: 42.6256167N, 8.7697278W

Cruceiro de O Salgueiral.

Dokładnie 800 metrów od Punta Corveiro, na terenie parafii Bamio (Vilagarcía), stoi krzyż O Salgueiral, do którego można dotrzeć drogą lądową. Stoi przed kompleksem budynków Instytutu Kształcenia Rybackiego (Centro de Formación de Vilagarcia de Arousa del Instituto Social de la Marina). Krzyż ustawiony został w pasie brzegowym, tak że podczas przypływu zostaje otoczony wodami oceanu. Bezpośrednio z wody wychodzi wówczas jego trzon, w dolnej części prostokątny, w górnej ośmiokątny z figurą Jakuba Apostoła, który wraz z Chrystusem skierowani są w stronę morza. Matka Boska spogląda w stronę lądu.

4: Cruceiro de O Campanario (Vilagarcía de Arousa)

GPS: 42.6331944N, 8.7623889W

Cruceiro de O Campanario.

Ustawiony jest na skałach, znacznie wyżej od poprzedniego krzyża od poziomu wody, która do niego nie dociera, nawet podczas przypływu. Obok niego widoczny jest kościół św. Genesiusa (Igrexa de San Xinés) w Bamio. Krzyż wraz z cokołem jest identyczny jak O Salgueiral. Stoi na ozdobnym cokole, na którym wyróżnia się muszla Santiago.

5: Cruceiro Punta Grandoiro (Vilagarcía de Arousa)

GPS: 42.6412389N, 8.7544806W

Cruceiro Punta Grandoiro.

Zbudowano go według schematu poprzednich krzyży, przy czym trzon jest w nim jednorodny. Krzyż umieszczony został w kwadratowej podstawie pozbawionej ozdób, na szczycie skały, która wysunięta jest od brzegu na kształt niewielkiego półwyspu. Dwukrotnie w ciągu dnia, podczas pływów, półwysep ten zamienia się w niewielką wysepkę z krzyżem.

6: Cruceiro de Punta Patiño (Rianxo)

GPS: 42.6508500N, 8.7469472W

Cruceiro de Punta Patiño.

Obiekt ten przyciąga uwagę, gdyż w rzeczywistości stanowi zespół trzech krzyży. Zwany jest Kalwarią, ze względu na podobieństwo do krzyży na Golgocie, wzgórzu Męki Pańskiej. Centralny krzyż wyróżnia się wysokością i dominuje nad tymi po bokach. Krzyże umieszczone zostały na wyniesionej nagiej skale, odsuniętej od brzegu. Przed nią z wody wystaje inna skała, połączona ze skałą z krzyżami wąskim przesmykiem kamieni. W zespole krzyży zauważyć można ciekawy szczegół: ramiona krzyża po lewej stronie nie znajdują się w jednej linii z pozostałymi dwoma. Stoi skierowany w ich stronę. Centralny krzyż zachowuje schemat typowy: prosta podstawa, trzon w dwóch częściach (dolna prostokątna, górna ośmiokątna), zdobiony kapitel, a na nim ukrzyżowany Chrystus patrzący na morze i Dziewica zwrócona w przeciwną stronę, gdzie na lądzie widoczny jest las eukaliptusów, współistniejący z zaroślami. 

W miejscu tym, gdzie stoją trzy krzyże, wpływamy na Río Ulla, która rozlewa się w szeroką Ría de Arousa. W tym momencie Ría de Arousa zostaje już za nami. Rzeka Ulla ma 132 km długości, co czynie z niej najdłuższą i największą rzeką w Galicji po rzece Miño, tak, właśnie tej, którą przekraczaliśmy podczas naszego Camino Portugués Central sprzed dwóch lat, kiedy przechodziliśmy z portugalskiego miasta Valença do hiszpańskiego Tui. Ulla jest znana ze swojego historycznego i kulturowego znaczenia w regionie. Zawsze odgrywała ważną rolę w dziejach Galicji. Poza otaczającym ją pięknem krajobrazu, rzeka Ulla słynie również z różnych wydarzeń związanych z galicyjską tradycją.

7: Cruceiro de Outeiriño (Catoira)

GPS: 42.6592833N, 8.7406417W

Cruceiro de Outeiriño.

Znajduje się na skale odizolowanej od lądu, niewiele wystającej ponad lustrem rzeki, w otoczeniu zacisznym, tuż przed miastem Catoira. Krzyż ten chętnie odwiedzany jest przez kormorany, czaple i mewy. Chrystus jest na nim skierowany oczyma na górę Barbanza, a jego Matka w kierunku niższych wzgórz z przeciwległej strony, których zbocza obniżają się w dolinę miasta Catoira. Mimo podobieństw do pozostałych krzyży, na trzonie tego krzyża nie ma figury Jakuba Apostoła, ani żadnych pozostałości po niej.

8: Cruceiro de Illota Telleiras (Catoira)

GPS: 42.6640472N, 8.7367833W

Cruceiro de Illota Telleiras.

Stoi na szerokiej, wybrzuszonej skale, otoczonej mokradłem i trzciną. Jego konstrukcja wyróżnia się na tle wcześniejszych. Jego podstawa jest niższa i ozdobiona krzywoliniowymi formami, a także symbolami związanymi ze śmiercią. Trzon co prawda ma dwie odrębne części, ale ta ponad kwadratową ma niewielką wysokość i praktycznie nie wyróżnia się, a więc całość trzonu sprawia wrażenie, że jest ośmiokątna. Postać Jakuba Apostoła umieszczonego na trzonie zwrócona jest w stronę Catoira. Górna część krzyża stoi na podwójnym kapitelu, rozszerzającym się ku górze, co potęguje wrażenie unoszenia się ku niebu. Na szczycie znajduje się Matka Boska z Dzieckiem w ramionach. Spoglądająca w kierunku wybrzeża Rianxo, z kolei znajdujący się z drugiej strony Chrystus spogląda w kierunku miasta Pontevedra.

Wiadukt kolejowy.

Przepływamy teraz pod imponującym wiaduktem kolejowym, zawieszonym 60 metrów ponad rzeką Ulla. Ma długość 1620 m i podtrzymuje go 11 filarów. Rozpiętości trzech przęseł głównych wynoszą odpowiednio 225 m, przęsło środkowe 240 m i 225 m. Taka rozpiętość czyni ten most rekordzistą na świecie w tym względzie. Do jego budowy zużyto 20 tysięcy ton stali. Przęsła usadowiono na głębokości do 17,5 m.

Dalej po prawej stronie stoją ruiny Torres de Oeste, starożytnego Castellum Honesti. Niegdyś budowla ta była częścią średniowiecznych fortyfikacji, które chroniły wejście do Santiago de Compostela od strony rzeki Ulla. Powstała najpewniej na fundamentach podobnych rzymskich budowli, pomiędzy IX a XII wiekiem, czyli w czasach, kiedy u wybrzeży Galicji zaczęli pojawiać się Wikingowie. Wikingowie byli wówczas potęgą morską i militarną. Przeprowadzili szereg wypraw łupieżczo-podbojowych przez Ocean Atlantycki, wykorzystując wpływające od tej strony rzeki, które prowadziły ich do miast. Jedna z wypraw Wikingów dotarła nawet pod mury Santiago de Compostela. Było to za panowania króla Asturii Ordoño I. Wikingowie w sile około stu statków wracający z wypraw łupieżczych z francuskiego wybrzeża nad Morzem Śródziemnym, wpłynęli w stronę ujścia rzeki Arousa. Po splądrowaniu Iria Flavia dotarli do Santiago de Compostela, gdzie rozpoczęli oblężenie. Jednak naprzeciw nim stanęła armia dowodzona przez hrabiego Pedro, która pokonała ich i zniszczyła trzydzieści osiem statków Wikingów. Ci, którzy ocaleli zbiegli na południe. Skutkiem najazdów Wikingów było przeniesienie siedziby biskupów z Iria Flavia do położonego głębiej w lądzie Santiago de Compostela.

Torres de Oeste.

Po tamtych wydarzeniach wzmocniono obronę od strony Ría de Arousa. W XII wieku Torres de Oeste miało strukturę zamku, składającego się z siedmiu wież, chronionego wokół naturalnymi bagnami. Wtedy również powstała w nim kaplica poświęcona Apostołowi Jakubowi. Jednak od XV wieku twierdza zaczęła podupadać.

W sąsiedztwie Torres de Oeste zobaczyć możemy świetne repliki łodzi Wikingów, które używane są do współczesnych najazdów Wikingów, oczywiście w formie inscenizacji. Pierwsza z łodzi nazwana „Torres de Oeste” jest repliką Skuldelev 5, małego okrętu wojennego z XI wieku. Ma 17,5 m długości i 2,5 m szerokości, może pomieścić 13 par wioseł, 6 ton ładunku i załogę składającą się z 30 osób. Statek osiąga prędkość 15 węzłów. Druga łódź zbudowana została w 2008 roku i była odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie ludzi, którzy chcą brać udział w ataku na twierdzę. Nazywa się „Frederikssund”, czyli tak samo jak duńskie miasto partnerskie do tutejszego miasta Catoira. Jego konstrukcja jest inspirowana statkiem Oseberg i ma 20 m długości oraz 2,9 m szerokości. W 2019 roku powstał kolejny statek ze względu na wciąż rosnące zapotrzebowanie ludzi. Ten trzeci statek otrzymał nazwę „Ardglass-Catoira”.

Repliki łodzi Wikingów.

Przybliżmy o co chodzi z tymi współczesnymi najazdami Wikingów. Wszystko odbywa się w ramach organizowanego tu od 1961 roku, w pierwszą niedzielę sierpnia, Festiwalu Wikingów „Romaría Vikinga”. Impreza organizowana jest na pamiątkę obrony Galicji, a w szczególności udziału w niej mieszkańców miasta Catoria, przed Wikingami, którzy zamierzali splądrować skarby przechowywane w katedrze w Santiago de Compostela. Festiwal ten rozpoczyna się o 10:00 rano tradycyjną galicyjską muzyką graną na ulicach miasta. Ulokowany jest wokół pozostałości wież nad rzeką Ulla. Część mieszkańców okrętuje się wcielając w rolę Wikingów, którzy przybywają repliką statków Wikingów, aby zdobyć wieże. Pozostali uczestnicy wcielają się w dawnych mieszkańców wioski, którzy próbują walczyć z najeźdźcami. W imprezie biorą też przybysze z innych regionów, przebrani za średniowiecznych galicyjskich i kastylijskich rycerzy, a nawet za Saracenów i rzymskich legionistów. Impreza jest swoistym festynem z tradycyjnym galicyjskim jadłem, muzyką w tle graną na dudach, a tkaże tańcami, pokazami i wystawami. Za 20€ można wziąć udział w kolacji Wikingów, podczas której je się bez ograniczeń, a do tego można wypić nawet nieprzyzwoitą ilość galicyjskiego wina. Festiwal „Romaría Vikinga” kończy się wspólnym odtańczeniem tradycyjnego galicyjskiego tańca - verbena.

W tym momencie przepływamy pod następnym mostem Ponte de Catoria. To drogowy most długości 987 metrów. łączący prowincje Pontevedra i A Coruña. Zaraz za nim mamy kolejny krzyż na drodze Translatio.

9: Insua do Rato (Catoira)

GPS: 42.6786500N, 8.7264000W

Insua do Rato.

Usadowiony jest na środki rzeki, na wysepce Insua do Rato, porośniętej częściowo trzciną, częściowo pokrytą gładkimi głazami. Krzyż nie został umieszczony na najwyższym punkcie wysepki, ale na stabilniejszym podłożu, czyli na głazach po południowej stronie. Podstawa i trzon tego krzyża wykonany został w konwencji typowej dla większości krzyży na tym szlaku – solidna podstawa i dwuczęściowy trzon z figurą Jakuba Apostoła umieszczoną na ośmiokątnej części trzonu. Oryginalny akcent widoczny jest w wysokim kapitelu, który ozdobiono z czterech stron krzyżem Santiago. Na kapitelu stroi tradycyjnie Krzyż z Chrystusem i jego Matką.

Płyniemy dalej w górę rzeki, gdzie obrastają ją trzcinowiska. Trudno byłoby tu zejść na ląd. Szczególnie od miejsca, w którym rzeka zakręca na prawo. Z obus stron brzeg stanowi obszar podmokły. Trzcinowiska pokrywają nie tylko nabrzeże rzeki, ale również wyspy, na które wejście byłoby prawie niemożliwe, ze względu na zbyt grząskie brzegowisko. Jedna z tych wysp o nazwie  Bexo, ta znajdująca się tuż przed zakrętem rzeki w prawo, jest tak pokaźnych rozmiarów, że została podzielona na dwie części: Brañas na południu i Cachón na północy. Gdy mamy tą wyspę na lewej burcie, z prawej pojawia się kolejny krzyż.

10: Cruceiro de O Texar (Valga)

GPS: 42.6869114N, 8.7272433W

Cruceiro de O Texar.

Stoi na stałym lądzie i jest jednym z częściej odwiedzanych krzyży, ponieważ tuż za nim biegnie wygodna ścieżka. Znajduje się też przy nim betonowa ławka. Krzyż stoi na skale wystającej ponad grunt ziemi porośnietej trawą. Skała ma kształt dziobu łodzi. Krzyż posiada typową konstrukcję: solidną kwadratową podstawę, trzon z dwiema sekcjami (czworokątną i ośmiokątną) z postacią Santiago na ośmiokątnej części trzonu. Chrystus na krzyżu zwrócony jest ku wodom rzeki Ulla, zaś Matka w stronę lądu, czyli na promenadę ze spacerującymi ludźmi.

11: Cruceiro de Cordeiro (Valga)

GPS: 42.7064000N, 8.7068222W

Cruceiro de Cordeiro.

Umieszczony został w pobliżu rzecznej plaży z pomostem, która znajduje się nieco wyżej biegui rzeki. Oddalony jest kilka metrów od rzeki i stoi na szczycie ogromnego granitowego bloku. Kwadratowa podstawa trzonu krzyża jest dość szeroka, bez żadnych ozdób. Trzon ma dwie sekcje, na dole czworokątna, ale jest bardzo niska, pozostawiając resztę ośmiokątnej części trzonu. U samej góry trzon przeistacza się z powrotem w czworokątny, ale tylko na kilka centymetrów. Kapitel tego krzyża składa się jakby z trzech warstw kwadratowych płyt. Stoi na nim krzyż, ale wykonany inaczej niż poprzednie. Prosty w kształcie, wręcz surowy. Umieszczony na nim Chrystus ma silniej podkurczone nogi, zaś Dziewica z twarzą bez wyrazu i neoromańskim konturem.

To ostatni z krzyży, który możemy dostrzec z łodzi, o czym informuje kapitan łodzi. Pozostałe odnajdziemy po zejściu na ląd. Co prawda ongiś jeden z tych krzyży stał nad brzegiem rzeki, ale obecnie stoi w innym miejscu, o czym już za chwilkę.

Tymczasem zaraz za krzyżem Cordeiro mijamy wspomnianą plażę. Z lewej ciągną się tereny zielone nalężące do gminy Dodro. Potem z prawej mamy dość duże molo. W tym miejscu skręcamy w lewo, zgodnie z nurtem rzeki. Przez chwilkę płyniemy na północ, po czym skręcamy w prawo i znów tak jak wcześniej płyniemy na wschód. Z lewej widzimy ujście rzeki Sar, która kończy tu swój bieg zasilając wody Río Ulla. Za miejscem, w którym spotykają się Sar i Ulla zaczynają się tereny rekreacyjne miasta Padrón. Dalej widzimy zakłady Finsa zajmujące się przemysłem dla budownictwa mieszkaniowego, w tym produkcją mebli. Z prawej zaś mamy zabudowania Pontecesures oraz jedną z ważniejszych filii produkcyjnych (Nestlé Centro de Produción Pontecesures). Za filią Nestlé skręcamy na północ, gidze pokazuje się nam wspaniały most Ponte Romana Pontecesures, przez który przechodzi Camino Portugués. Przed mostem kończymy rejs, cumując przy nabrzeżu portu rzecznego Pontecesure. Miejsce to było w czasach rzymskich bazą handlową i gospodarczą regionu zwanym Cesures.

Stąd przechodzimy pieszo do kolejnego krzyża Drogo Translatio. Znajduje się on nieco ponad 500 metrów stąd. Najłatwiej dotrzeć do niego podążając za znakami Camino Portugués Variante Espiritual, czyli alternatywnej trasy pieszej do tej, którą przebyliśmy łodzią. Ruszamy tam wzdłuż nabrzeża Avenida Eugenio Escuredo, a potem zaglębiamy się w stronę lądu, na Praza dos Valeiros przy którym stoi zaginione Cruceiro…

12: Cruceiro de Praza dos Valeiros (Pontecesures)

GPS: 42.7179778N, 8.6549028W

Cruceiro de Praza dos Valeiros.

Nie stoi przy rzece, choć pierwotnie został postawiony nad rzeką w A Coruña. Po pewnym czasie przewrócił się i zatonął w rzece, gdy nurt spowodował osunięcie się nabrzeża. Wydobyto go ponad 30 lat temu, lecz jego trzon wraz z kapitelem były już w znacznym stopniu zniszczone. Zabrano go do miejsca, gdzie odzyskał swego ducha, na ten mały plac miasteczka Pontecesures w pobliżu linii kolejowej, na Praza dos Valeiros. Jest wyjątkowy, jeśli chodzi o motywy dekoracyjne. Jego kapitel umieszczony jest na ośmiokątnym trzonie, który poniżej figury Jakuba Apostoła przechodzi na krótko w kwadratowy. Krzyż osadzony jest w naturalnym kamieniu. Oryginalnej podstawy nie udało się wydobyć z mułów rzeki, a więc trzon krzyża wbity jest bezposrednio w ten głaz. Trzon przechodzący w kapitel posiada ornament roślinny, w który wkomponowane są cztery krzyże Jakuba, po jednym z każdej strony. Chrystus znajduje się wyżej niż jego Matka, która ma nieco podniesioną głowę, spoglądającą w niebo.

Idziemy teraz na most nad rzeką Ulla. Rúa Carlos Maside prowadzi nas na północnu wschód, na Rúa San Lois, przy której stoi piękny kościółek św. Juliana (Iglesia de San Julián de Pontecesures) przy placu miejskim Pontecesures. Historia kościoła San Julián de Pontecesures sięga wieków wstecz, kiedy to został zbudowany na cześć patrona miasta, Świętego Juliana. Jest budowlą romańską, która na przestrzeni lat ulegała różnym przebudowom i rozbudowom. W fasadzie kościoła znajdują się dwie wieże, w których znajduje się dzwonnica i zegar. Wewnątrz można podziwiać różnorodne barokowe ołtarze, a także obrazy i rzeźby o dużej wartości artystycznej i religijnej.

Idziemy dalej. Dochodzimy do naszego starego Camino i pod stary rzymski most. Na prawo przed wjazdem na most zobaczymy ostatni monument na trasie Translatio…

13: Cruceiro de Pontecesures (Pontecesures)

GPS: 42.7255025N, 8.6537253W

Cruceiro de Pontecesures.

…który w rzeczywistości nie jest krzyżem. Stoi tuż przed mostem, który zapewnia dostęp do Padrón, po lewej stronie drogi, wzdłuż której prowadzi Camino Portugués. Znajduje się na dawnej Via XIX, jednej z najważniejszych rzymskich dróg przecinających Galicję, która łączyła miasta Bracara Augusta (dziś Braga w Portugalii) z Asturica Augusta (Astorga). Zaskakujące, że na smukłym kapitelu zdobionym motywem muszli przegrzebka nie umieszczono krzyża z Chrystusem i jego Matką, lecz dużą figurę pielgrzymującego Jakuba Apostoła. Trzon pod kapitelem jest szeroki i krótki, od dołu zaczyna się od czworokątnej sekcji, by mniej więcej w połowie wysokości przejść w kolejną ośmiokątną sekcję. Figura Jakuba Apostoła zdaje się łamać proporcje, gdyż wydaje się być za duża w stosunku do reszty, co w zamyśle artystycznym ma zapewne skupiać uwagę na figurze Jakuba Apostoła.

Wspomnijmy, że istnieją jeszcze 4 krzyże na szlaku Translatio, które zostały postawione z okazji Roku Świętego 2004. Znajdują się w Rianxo, Cabo de Cruz, A Pobra do Caramiñal i Ribeira, a więc po północno-zachodniej stronie Ría de Arousa, czyli w regionie Barbanza. Krzyże te wyglądają zupełnie inaczej niż te, które mogliśmy zobaczyć na naszej dzisiejszej trasie. Nie mają zachowanego schematu tradycyjnego, znanego w całej Galicji, czyli kształtu smukłej kolumny z krzyżem z Jezusem Chrystusem po jednej stronie i Matką Boską po drugiej. Nowe krzyże zwane są krzyżami kaplicznymi albo Loreto. Posiadają one krótki i bardzo szeroki trzon z wizerunkiem Jakuba Apostoła. Wyżej znajduje się mała kapliczka zdobiona motywami związanymi z Jakubem Apostołem, z wizerunkiem Matki Boskiej w środku. Kapliczkę taką wieńczy krzyż z Chrystusem.

Kiedyś zapewne powrócimy do tych krzyży, bo znajdują się na trasie Camino A Orixe, drogi, która w tym momencie zaciekawia nas, a to już pierwszy krok do jej podjęcia. A tymczasem przechodzimy na drugą stronę rzeki Ulla przez Ponte Romana, czyli jak wskazuje nazwa, mostem, którego historia sięga czasów rzymskich. Pewna legenda opowiada o rzymskim budowniczym, który go zbudował. Mówi ona, że z desperacji rzucił się do rzeki, bo nie udało się mu idealnie wyprofilować łuku mostu. Pozostało na nim asymetryczne wybrzuszenie i pomyślał, że most nie przetrwa zbyt długo z tego powodu. Dlatego budowniczy wybrał zimną wodę rzeki, zamiast życie z poczuciem niespełnienia doskonałości. Jak na ironię losu most przetrwał wieki; znacznie dłużej, niż budowniczy pewnie sobie wyobrażał. Widział pokolenia ludzi – rzymskich legionistów, kupców i pielgrzymów. Współcześnie posiada nawierzchnię drogową, która umożliwia ruch pieszy i samochodowy.

Po przekroczeniu mostu udajemy się na kawę do znajomej nam restauracji. Po przerwie utrzymujemy kierunek marszu. Wychodzimy z gęstej zabudowy domów, a wokół nas pojawiają się pola uprawne. Docieramy nad brzeg rzeki Sar, przed którą skręcamy w prawo. Idziemy wzdłuż brzegu rzeki do miasteczka Padrón, do którego zgodnie z legendą, w pierwszej połowie pierwszego wieku naszej ery, dotarła łódź z ciałem Jakuba Apostoła. Ciało zostało złożone na skale, która miała stopić się „jak wosk” – jak mówią średniowieczni kronikarze – i przybrała postać świętego kamienia, który stał się kamienną łodzią. Legendę tą zdają się potwierdzać późniejsze przekazy. W 1549 roku hiszpański pisarz Bartolomé Sagrario de Molina, lepiej znany jako Licenciado Molina, napisał:

Na dużej skale, gdzie został rzucony, po tym jak jego uczniowie wynieśli go z łodzi i złożyli na tej skale, ona sama otworzyła się i stała się doskonałym grobem, jak widzimy dzisiaj w tym porcie, a ten kamień nie jest łodzią, lecz miejscem, gdzie apostoł został złożony

W 1606 roku, Jerónimo del Hoyo, w swoim zbiorze opisów parafii, miast i miasteczek „Memorias del Arzobispado de Santiago”, pisał o rzece Sar:

Rzeka ta, jest miejscem, gdzie łódź przybyła z ciałem chwalebnego Apostoła, a tym samym pośrodku rzeki znajduje się kamień, w którym umieścili go po zejściu z pokładu, który stał się następnie jego grobem

Dzisiaj skała ta została zapomniana i nikt już nie wie, gdzie była. Może zniknęła pod niesionymi osadami rzecznymi. Wiemy, że ciało Jakuba Apostoła nie pozostało w Padrón, ponieważ po pewnych perypetiach, zostało ono przetransportowane wozem zaprzężonym w woły na wzgórze Monte Libredón, wokół którego rozwinęła się osada nazwana Santiago de Compostela. W Padrón pozostał kamień, do którego według galicyjskiej tradycji przycumowano łódź przewożącą ciało św. Jakuba. Można go dziś zobaczyć w kościele św. Jakuba.

Do centrum Padrón wchodzimy piękną aleją, będącą swoistym pasażem spacerowym otoczonym szpalerem platanów. Przed wejściem w tą aleję, mijamy punkt informacji turystycznej miasta Padrón (to budynek za parkingiem). To jedno z dwóch miejsc, gdzie odebrzemy akredytację Pedronía.² Drugie miejsce, w którym to można zrobi to miejskie albergue przy Convento del Carmen. Jesteśmy jednak umówienie w tym pierwszym miejscu, ale wpierw musimy odwiedzić świątynię poświeconą Jakubowi Apostołowi.

W ogóle, w Padrón musimy zatrzymać się dłużej, gdyż znajdziemy tu kilka ważnych miejsc na pielgrzymim szlaku. Pierwsze to oczywiście wspomniany kościół św. Jakuba, znajdujący się na drugim końcu Alei Platanowej. Przechodząc tą aleją mijamy pomnik laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury Camilo José Cela, a na drugim końcu Paseo zobaczymy pomnik pisarki Rosalii de Castro. Od czasów średniowiecznych w każdą niedzielę na Paseo odbywa się jarmark, jeden z najsłynniejszych w Galicji, na którym oprócz odzieży i narzędzi prezentowane są lokalne produkty owocowo-warzywne, a zwłaszcza znana tutejsza papryka.

Kościół Jakuba Apostoła w Padrón³ jest obowiązkowym przystankiem na portugalskiej drodze. Zbudowany został w XIX wieku na fundamentach starszych świątyń. W jego murach można odnaleźć fragmenty kościołów, które powstały w XII i XV wieku. Wchodząc przez boczne drzwi znajdujące się od strony Paseo do Espolón, po prawej stronie zobaczymy inskrypcję przypominającą, że kościół ten został zbudowany przez arcybiskupa Xelmíreza w 1133 roku: „Dominus Eclesia Procurator edificavit in era MCLXXI”. Kościół wypełniony jest ołtarzami i wizerunkami św. Jakuba. Na jednym z ołtarzy możemy zobaczyć Apostoła Jakuba na jego białym koniu (Pogromca Maurów). Obok niego znajduje się Santiago Peregrino, czyli Święty Jakub Pielgrzym, XVII-wieczna rzeźba znana jako „Parrandeiro”, która 25 lipca niesiona jest do kaplicy na Santiaguiño. Czym jest Santiaguiño? - o tym za chwilę. Ponadto po lewej stronie głównego ołtarza kościoła Świetego Jakuba w Padrón znajduje się kamienna ambona z wizerunkiem św. Jakuba jako pielgrzyma z XV wieku.

Największą wyjątkowością w tej świątyni jest rzymska kolumna - kamień, który niegdyś służył do przywiązywania łodzi (cumowania). Kamień ten przechowywany był również we wcześniejszych świątyniach. Niemiecki podróżnik Hieronymus Münzer podał, że gdy w 1494 roku odwiedził Padrón, kamień ten znajdował się już w kościele, pod ołtarzem głównym, w tym samym miejscu, gdzie w 1572 roku widział go hiszpański historyk Ambrosio de Morales. Według legendy to właśnie do niego zacumowana była łódź z ciałem Jakuba Apostoła Santiago. Od tego kamienia wzięła się również nazwa miejscowości (w galicyjskim języku „padrón” oznacza kamień lub głaz). Ciekawostką jest, że kamień znajdujący się pod ołtarzem był wcześniej elementem rzymskiego ołtarza poświęconego Neptunowi. Znajdują się na nim pozostałości rzymskiego napisu, który zostały wytarty w wyniku średniowiecznego zwyczaju obejmowania kamienia przez pielgrzymów:

NO

ORI

ESES

DSP

Legendarny kamień.

Co odczytuje się jako pozostałość napisu: (Neptu)no Orieses d(e) s(uo) p(osucrunt) (Neptunie, Oriesowie, postawili ten ołtarz na swój koszt). „Orieses” nawiązuje do mieszkańców Iria Flavia (uważa się również, że jest to dawna nazwa Padrón). Napis zmieniono w XVI wieku dodając powyżej istniejącego krzyż i litery zmieniające imię rzymskiego bóstwa na „patron”. Powiększono wówczas zagłębienie służące do deponowania monet.

†

HIS

Niedaleko od kościoła na pobliskim wzgórzu znajduje się Pustelnia Jakuba Apostoła. Kierując się do niej najpierw przechodzimy przez stary Ponte de Santiago nad rzeką Sar. Po drugiej stronie mamy Fonte do Carme, źródło, które według tradycji powstało, gdy Jakub Apostoł trzykrotnie uderzył laską w kamień i od tego czasu przez wieki służyło ono pielgrzymom jako miejsce postoju dla ugaszenia pragnienia. W grocie źródła znajduje się figura Matki Boskiej Bolesnej (Virxe das Dores). Powyżej widzimy scenę, w której uczniowie przywożą łodzią ciało Jakuba Apostoła. Na górze, w dużej wnęce, przedstawiona została scena figuralna przedstawia chrzest królowej Raíña Lupa przeprowadzony osobiscie przez Santiago. Kim była tajemnicza Raíña Lupa? - szerzej dowiemy się jutro. Jak podaje napis na frontowej ścianie źródło Fonte do Carme zostało przebudowane w 1789 roku za panowania Carlosa IV, kiedy Joaquin Foxi Bendaña był burmistrzem Padrón. Wewnątrz Fonte do Carme znajduje się tablica informująca, że wybitny Don Manuel de Sanlúcar, biskup Sidonii, przyznał 40 dni odpustów tym, którzy pobożnie odmawiali „Zdrowaś Maryjo” przed wizerunkiem Virxe das Dores.

Convento del Carmen.

Powyżej źródła stoi wyniosła budowla Convento del Carmen z tarasem, z którego roztacza się ładny widok na miasto. Jest to zespół klasztorny zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku dla wspólnoty zakonnej Karmelitów Bosych. W XX wieku stał się domem dominikanów. Fasadę tego obiektu zdobi jedynie wizerunek Matki Boskiej z Góry Karmel, chroniony sklepieniem, zakończony trójkątnym frontonem. Kościół ma plan krzyża łacińskiego, a jego okazałe wnętrze mieni się prostotą zapowiedzianą niejako z zewnątrz. Zapewne warto wejść do środka, ale zwykle kościół otwierany jest tylko przed mszą, a więc nie jesteśmy w porę, podobnie jak ostatnio. Pierwotnie światynia ta poświęcona był św. Józefowi, którego można zobaczyć w XIX-wiecznym ołtarzu głównym. Z kolei ołtarze boczne poświęcone są św. Teresie i św. Janowi od Krzyża.

Z prawej strony Convento del Carmen znajdujemy schody do Pustelni Jakuba Apostoła. Składają się ze 132 stopni. Wychodzimy nimi do miejsca zwanego Santiaguiño do Monte, miejsca pełnego uroku i duchowego magnetyzmu. Stoi tu pustelnia, a poniżej niej wypływa źródło. Nie wiadomo, kiedy murowany budynek pustelni został zbudowany, lecz na pewno istniał w czasach arcybiskupa Rodrigo de Luną (XV wiek), wielkiego organizatora pielgrzymek do Padrón, którego herb znajduje się na nadprożu wschodnich drzwi. Fasada zawiera płaskorzeźbę przedstawiającą scenę chrztu królowej Lupy przez Jakuba Apostoła. Wewnątrz znajduje się tylko jedna nawa z małym ołtarzem, nad którym góruje kamienny wizerunek św. Jakuba, dziwnie zniszczony przez dotykanie go i obejmowanie na znak pobożności. Pustelnia Santiaguiño jest otwierana tylko podczas nowenny i pielgrzymki Santiaguiño do Monte odbywającej się 25 lipca, o której wspoinaliśmy wcześniej.

Źródło wypływające z groty poniżej jest miejscem czystości, oczyszczenia i odpuszczenia grzechów. Tak właśnie postrzegano to w szczytowym momencie pielgrzymek do Padrón. Miejsce to utożsamiano również z grotą, w której ukrywał się Apostoł Jakub. Tradycja mówi, że źródło powstało, gdy Jakub trzykrotnie uderzył laską, chcąc w ten sposób sprawić, aby woda ugasiła pragnienie kobiety poganki. Wodę tę zbiera się obecnie w wigilię „San Xoán” (dnia św. Jana) i miesza z ziołami, aby oczyścić i odpędzić złe duchy.

Dalej znajduje się sterta dziesięciu skał z krzyżem istniejącym tu na pewno w XVII wieku i figurą Jakuba Apostoła. na cokole, który wygłasza kazanie. Z przodu pośród kilku wyrytych krzyży znaleźć można napis, który według niektórych brzmi: „Jałmużna dla apostoła św. Jakuba Większego”, a według innych „Jałmużna dla Jezusa i Maryi”.

Skały z krzyżem i figurą Jakuba Apostoła głoszącym kazanie.

Tradycja mówi, że z tych skał Jakub głosił kazania poganom. Na skały prowadzi kilka schodów. W XVI wieku pielgrzymi wspinali się po nich na kolanach, modląc się na każdym ze stopni. Istnieje powszechne przekonanie, jeśli nie wejdziesz po tych schodach za życia, będziesz musiał to zrobić po śmierci. Potem pielgrzymi na kolanach przemieszczali się do trzech otworów w skałach, które nazywali piekłem, niebem i czyśćcem, kolejno próbując prześć przezeń. Najłatwiej przedostać się przez piekło, bo prowadzi tam największy otwór międzu skałami, potem czyściec, a na końcu niebo, gdzie trzeba być raczej szczupłą osobą, aby się przedostać przez skalną szczelinę.

Przejście przez „Piekło”.

Przejście przez „Czyściec”.

Przejście przez „Niebo”.

Wejście do „Nieba” - zostałe jeszcze tylko jedna noga.

Po powrocie do miasteczka idziemy na obiad do jednej z restauracji. Potem, tak jak to sobie obiecywaliśmy, zwiedzamy inne ciekawe miejsca w Padrón:

• 

  Rzeka Sar i Lugar da Barca.

  Lugar da Barca, czyli miejsce łodzi - położone po prawej stronie rzeki Sar, nieco na północ względem kościoła św. Jakuba. Utożsamiane jest z miejscem skały, na której uczniowie złożyli ciało Jakuba, a ona otworzyła się i stała się jego grobem. Istnieje przekonanie, że w połowie XV wieku, w okresie rozkwitu pielgrzymek do Padrón, kościół ukrył tą skałę w rzece dla jego ochrony, ponieważ wiele osób odrywało jej kawałki jako relikwię.
  
  

• 

  Motyw Translatio
  na fasadzie Pazo do Concello.

  Pazo do Concello, Rúa Longa 27 - galicyjski dwór przebudowany w XVIII wieku. Na fasadzie znajduje się herb miasta przedstawiający Traslatio oraz angielski zegar.
  
  
• Praza Ramón Tojo – Kaplica św. Antoniego (Capilla de San Antón) i tradycyjny Krzyż Camiño (Cruceiro do Camiño) z końca XX wieku z wizerunkami Traslatio.
  
  

• 

  Pałac Biskupa Quito.

  Pałac Biskupa Quito, Rúa das Dores - zbudowany w 1666 roku renesansowy budynek zaprojektowany przez Melchora Velasco Agüero, należał do Alonso de la Peña i Montenegro, który był biskupem i rektorem Uniwersytetu w Santiago de Compostela, a także marszałkiem polowym w Quito (Ekwador), gdzie zmarł w 1688 roku. W kościele Santa María A Maior de Iria Flavia znajduje się sarkofag biskupa Quito, ale bez ciała, którego nie udało się sprowadzić do Hiszpanii.
  
  
• 

  Cierń Chrystusa.

  The Padrón Artistic Botanical – należy do hiszpańskich dóbr kultury i jest uważany za jeden z najważniejszych ogrodów botanicznych w Galicji. Najstarsze znane zapisy dotyczące Ogrodu Botanicznego w Padrón pochodzą z 1869 roku, dlatego też uważa się, że jest to jeden z pierwszych ogrodów botanicznych w Hiszpanii. Zajmuje obszar około 1 ha. Najstarsza część ogrodu, zaprojektowana w świadomym stylu francuskim, wypełniona jest ukształtowanymi klombami. Najmłodsza część, zaprojektowana jest w stylu angielskim i ozdobiona rzędami majestatycznych platanów londyńskich. Łącznie rośnie w tym ogrodzie około 300 gatunków drzew, w tym wiele nietypowych dla tego obszaru jak: senegalska palma daktylowa, dwie nadmorskie sekwoje, cierń Chrystusowy, dąb szypułkowy i kasztanowiec zwyczajny. Warto również zwrócić uwagę na ogrodzenie otaczające ogród, nawiązujące do kultu św. Jakuba. Znajdują się na nim charakterystyczne elementy, takie jak muszle przegrzebków i krzyż św. Jakuba.

• 

  Pomnik Pielgrzyma.

  Pomnik Pielgrzyma (Monumento al Peregrino), Avda de Compostela (w pobliżu ogrodu botanicznego) - rzeźba ta jest wyrazem hołdu dla osób, które podczas pielgrzymki do Grobu św. Jakuba podążały przez miasto Padrón.

W Padrón waznym obiektem jest również:

• Casa da Matanza (Casa Museo de Rosalía de Castro) – dom i muzeum Rosalíi de Castro, w Hiszpani, a w szczególności w Galicji uważana za narodowego wieszcza. Ostatnie lata swojego życia mieszkała w Casa da Matanza w Padrón, gdzie zmarła w 1885 roku w wieku 48 lat. Została pochowana na cmentarzu Adina (Santa María de Iria, Padrón), a w 1891 r. jej szczątki przeniesiono do Panteonu Zasłużonych Galicjan w San Domingos de Bonaval w Santiago.

Dom Rosalíi de Castro musi poczekać z następną naszą wizytą. Dzisiaj czas upływa nam szybko, choć trasa do przejścia jest krótka. Szosą od Pomnika Pielgrzyma przemieszczamy się na północ, gdzie niebawem przekraczamy rzekę, a właściwie kanał rzeki Sar, wybudowany w 1994 roku. Kanał ten odprowadza nadmiar wód rzeki przepływającej w pobliżu obszaru miejskiego, która w przeszłości powodowała powodzie, zalewając ulice i czyniąc inne szkody.

Niedaleko za mostem nad kanałem rzeki Sar przecinamy główną szosę (Av. Camilo José Cela). W ten sposób wchodzimy na obszar historycznego Iria Flávia (łac. Dioecesis Iriensis), położonego u zbiegu rzek Sar i Ulla. W przeszłości było to rzymskie miasto i ważny port jeszcze w I w n.e. W średniowieczu, od VI do XI wieku, była to stolica biskupia. W XII wieku arcybiskup Gelmírez założył kolegiatę i kapitułę w Iria, która była drugą katedrą Composteli do roku 1851.

Kościół Santa María w Iria Flavia.

Obecnie kościół Santa María w Iria Flavia⁴ jest jednym z najstarszych kościołów w Galicji i uważany jest za pierwszy kościół maryjny na świecie. Gdybyśmy mogli wejść do niego (znowu jest zamknięty); na ołtarzu głównym zobaczylibyśmy figurę Dziewicy na tronie z chmur, ukazującą się apostołowi Santiago i zachęcającą go do głoszenia wiary na ziemi iberyjskiej. Dokładna data wzniesienia pierwotnego kościoła na tym miejscu nie jest pewna; możliwe, że pierwsza świątynia istniała tu już w V wieku, bowiem pierwszy dokument potwierdzający istnienie Iria Flavia jako biskupstwa pochodzi z VI wieku. Biskupstwo Iria odegrało kluczową rolę po odkryciu grobu Apostoła, kiedy biskup Teodomiro ogłosił to odkrycie w 820 roku. Kościół, dziedziniec i część przyległego do niego cmentarza zajmują rozległą nekropolię pochodzącą z V wieku. W świątyni znajdują się organy jedne z najcenniejszych w Galicji. Dokumentacja historyczna z XII wieku wskazuje, że w kościele znajdował się panteon, w którym pochowano aż dwudziestu ośmiu biskupów diecezji. Kościół posiada kolekcję sarkofagów z X i XI wieku. Cmentarz, znany jako Cementerio de Adina. Znaleźć można na nim grób Camilo José Cela, pierwotnie pochowana była na nim również Rosalíę de Castro.

Od kościoła Santa María a Maior pozostało na jeszcze tylko 1,6 km drogi do naszego hotelu. Przechodzimy przejściem pod linią kolejową. Podążamy dalej uliczką Lugar de Pedreda. Ostatnie 500 metrów przemierzamy wzdłuż ruchliwej N-550a. Za rondem po lewej stronie mamy Hotel Scala. Kończymy. Jutro czeka nas ostatni etap do Santiago de Compostela. Padrón było ostatnim miejscem, aby przygotować się duchowo do wejścia do Santiago de Compostela.

Informacje pomocnicze:

¹ La Barca del Peregrino (Łódź pielgrzyma) - 18-metrowy katamaran dla 140 osób z otwartym pokładem na górnym poziomie (wszystkie miejsca siedzące w środku).
Cena 25 euro, w tym darmowy sok, kawa i ciasto!
Biuro znajduje się na nabrzeżu przy wyjściu z kładki do miasta.
Rezerwacje: online przez stronę internetową bądź telefonicznie
lub WhatsApp nr +34 607-911-523.
Podawany czas trwania rejsu: 1 godzina 20 minut
(ale nie rzadko zajmuje wiecej czasu np. 2 godziny).
WWW: https://www.labarcadelperegrino.com/

² Uzyskanie świadectwa „Pedronía”:

1. Należy przejść jedną z tras pielgrzymkowych:
• Droga św. Jakuba z Santiago de Compostela do Padrón;
• Trasa z dowolnej miejscowości przy Ria de Arousa do Padrón
  (morsko-rzeczna) lub szlaku portugalskiego;
• Trasa z dowolnej gminy oddalonej o co najmniej 18 km od Padrón.
2. Musisz mieć wypełniony i ostemplowany Credencial „Camiño da Padrónia”
   lub klasyczny Credencial del Peregrino w gminie,
   gdzie rozpocząłeś wędrówkę, a po przybyciu do Padrón
   również w kościele Santiago de Padrón
   lub w kościele Santa María a Maior de Iria Flavia.
3. Poproś o dyplom „Pedronía” w biurze turystycznym
   Oficina de Turismo de Padrón, Rúa Porta Fondo da Vila,
   czynne pn-pt w godz. 10:00-14:30 i 16:30-19:00,
   tel. +34 646-593-319
   lub miejskim schronisku dla pielgrzymów
   Albergue Municipal, Rúa Costiña do Carme przy Convento del Carmen,
   tel. +34 673-656-173.
   Cena: 2€.

³ Igrexa de Santiago de Pardón – zwiedzanie:
pn-so w godzinach 10:00-13:00 i 17:00-20:00, nd w godzinach 10:00-13:00.
Zwiedzanie bezpłatne.
Wizyty grupowe można umawiać w innych terminach,
dzwoniąc wcześniej na nr +34 981-810-350 lub wysyłając e-mail na adres: pastoralpadron@gmail.com.
Wydarzenia liturgiczne mogą wpłynąć na zmianę godzin zwiedzania.

⁴ Igrexa Santa María de Flavia – zwiedzanie:
pn-so w godzinach 10:00-14:00 i 17:00-20:00, nd w godzinach 10:00-14:00.
Zwiedzanie bezpłatne.
Podobnie jak w Pardón wizyty grupowe można umawiać w innych terminach,
dzwoniąc wcześniej pod nr +34 981-810-350 lub wysyłając e-mail na adres: pastoralpadron@gmail.com.
Wydarzenia liturgiczne mogą wpłynąć na zmianę godzin zwiedzania.

		do celu pozostało
		22,6  km

OBRAZY z CAMINO

Przystań w Vilanova de Arousa.

Nasza łódź - katamaran La Barca del Peregrino.

Wschód słońca w Vilanova de Arousa.

Bateas.

Ría de Arousa.

Głaz wystający z wód Ría de Arousa.

Mewy.

Cruceiro de Punta Corviero.

Cruceiro Punta Grandoiro.

Cruceiro de Punta Patiño.

Cruceiro de Outeiriño.

Cruceiro de Outeiriño.

Cruceiro de Illota Telleiras.

Cruceiro de Illota Telleiras.

Wiadukt kolejowy nad rzeką Ulla.

Ruiny Torres de Oeste, starożytnego Castellum Honesti.

Łodzie Wikingów.

Na drodze Translatio.

Cruceiro de O Texar.

Wyspa.

Rzeka Ulla.

Na statku.

Rzeka Ulla.

Cumujemy w Ponterescures.

Zakłady Finsa po drugiej stronie rzeki.

Opuszczamy Pontecesures.

Puente de Pontecesures.

W drodze.

Słupek kilometrowy Camino.

Droga w stronę rzeki Sar.

Pomnik Camilo José Cela.

W Alei Platanowej.

Widok na Sar z Alei Platanowej. Po lewej widoczne Convento del Carmen.

Wnętrze kościoła św. Jakuba.

Św. Jakub pogromca Maurów.

Św. Roch.

Fotel z motywem Translatio.

Chrystus wjeżdżający na osiołku do Jerozolimy.

Kamień pod ołtarzem kościoła św. Jakuba w Padrón.

Cruceiro Fondo de Vila z XV wieku 
na placu na południowym krańcu starego miasta Padrón.

Pomnik kobiety zbierającej paprykę, wykonany przez rzeźbiarza Ramóna Conde.

A Catriña Cafe - Bar Padrón.

Aleja Platanowa.

Ponte de Santiago.

Przywiezienie szczątków Santiago przez Apostołów.

Chrzest królowej Raíña Lupa dokonany przez Santiago.

Fonte do Carme.

Rzeka Sar. Po lewej, być może tam, gdzie dzisiaj rosną drzewa nad rzeką
jest Lugar da Barca, czyli miejsce łodzi.

Droga do Pustelni Jakuba Apostoła na Santiaguiño do Monte.

Replika kamienia z muszlą Jakuba na Santiaguiño do Monte.

Zejście do źródła pod Pustelnia Jakuba Apostoła.

Sterta dziesięciu skał z krzyżem i figurą Jakuba Apostoła, głoszącym kazanie.

Kazalnica.

Widok na Outeiro da Meda (453 m n.p.m.).

Panorama Padrón z tarasu Convento de Carmen.

Sar i Lugar da Barca.

Sar w miejscu łodzi.

Kościół św. Jakuba.

Pazo do Concello, Rúa Longa 27 - galicyjski dwór.

Obiadek.

Praza Ramón Tojo – Kaplica św. Antoniego i Krzyż Camiño (Cruceiro do Camiño).

Pałac Biskupa Quito przy Rúa das Dores.

The Padrón Artistic Botanical.

The Padrón Artistic Botanical.

Ogrodzenie The Padrón Artistic Botanical.

The Padrón Artistic Botanical - cierń Chrystusa.

The Padrón Artistic Botanical.

The Padrón Artistic Botanical.

The Padrón Artistic Botanical.

Pomnik Pielgrzyma w Padrón.

Dom przy Avenida Camilo José Cela.

Kaczki na rzece Sar.

Wejście główne do świątyni Santa María w Iria Flavia.

Cmentarz przykościelny - Cementerio de Adina.

Sarkofagi pod kościołem w Iria Flavia.

Fasada domu, w którym mieści się muzeum Camilo José Cela.

Do Santiago de Compostela zostało 24 km.

To już koniec na dzisiaj. Jesteśmy pod naszym hotelem.

		do celu pozostało
		22,6  km

Udostępnij: