Tatrzański klasyk przez regle

Stała tu dawniej mała osada pasterska, okolicę pokrywały pastwiska i łąki, słynące z masowo zakwitających szafranów spiskich. Obecnie stoją tu liczne pensjonaty, dom wczasowy „Cyrhla”, nowy kościół i dom zakonny księży Marianów. Toporowa Cyrhla jest najwyżej położoną dzielnicą miasta Zakopane, na wysokości 950-1040 m n.p.m. przy drodze Oswalda Balzera z Zakopanego do Morskiego Oka. Dodać trzeba, że jest dzielnicą położoną niezwykle malowniczo, skąd rozpościera się widok na centrum Zakopanego zanurzone w Rowie Zakopiańskim dzisiaj dosłownie, pod powłoką mgły, a może smogu. Nie widać również wału Pasma Gubałowskiego, a jedynie wystające w dali czub znacznie wyższej Babiej Góry.

TRASA:

Toporowa Cyrhla (1000 m n.p.m.) Wielki Kopieniec (1328 m n.p.m.) Olczyska Polana Nosalowa Przełęcz (1102 m n.p.m.) Nosal (1206 m n.p.m.) Zakopane, rondo Jana Pawła II (910 m n.p.m.)

OPIS:

Panuje w Tatrach piękna zima, również na reglowych wzniesieniach, które są bajecznie atrakcyjne do zimowych wędrówek. O godzinie 8.45 zaczynamy zimową wędrówkę w tatrzańskie regle. Ruszamy poboczem szosy w kierunku Jaszczurówki, gdzie znajduje się początek naszego zielonego szlaku. Pokonujemy skarpę, przechodzimy obok kilku zabudowań, przez łąki pokryte śniegiem. Pod bacówką zatrzymujemy się i robimy fotografie. Wchodzimy do lasu, mijamy budkę kasy biletowej TPN. Ścieżka delikatnie pnie się w górę. Idziemy gęstym lasem. Na rozwidleniu odchodzimy na prawo za zielonymi znakami, oddalając się od czerwonego szlaku, który dotąd biegł razem z zielonym, a tutaj odchodzi na lewo do Doliny Suchej Wody. Zielonym szlakiem wkrótce zaczynamy podchodzić nieco ostrzej leśne stoki. Po lewej mamy dolinkę Chłabowskiego Potoku. Ma on źródła przy Polanie Kopieniec, ale jego koryto w górnym biegu nie zawsze wypełnia woda. Pojawia się przy wyższych stanach wód.

Grupa w Toporowej Cyrhli.

Przed lasem.

Chatka pod lasem w Toporowej Cyrhli.

Szlak na Polanę Kopieniec.

O godzinie 9.30 wychodzimy na północny skraj Polany Kopieniec. Jest prześlicznie, a będzie jeszcze ładniej, gdy wejdziemy wyżej. Jest zachmurzenie, ale nie zakrywa ono całego nieba, ani blasku słońca, w którym skrzy się biała pierzynka. Jest ciepło, wbrew temu co zapowiadali w prognozach. Blisko 10-stopniowy mrozik panuje, ale jest ledwie wyczuwalny. Śnieg utrzymuje delikatną puchową strukturę. Zaczynamy podchodzić stromy stok Wielkiego Kopieńca, a widoki robią się co raz bardziej szerokie. Polana Kopieniec ukazuje szereg starych szałasów pasterskich. Kiedyś było ich znacznie więcej, ale też polana była dwukrotnie większa. Wchodziła w skład Hali Kopieniec. Była intensywnie wypasana, nawet zbyt intensywnie, co skutkowało degradacją stoków Wielkiego i Małego Kopieńca, które wchodziły w skład tej hali. Nadmierny wypas spowodował zniszczenie gleby i rosnącej w niej roślinności. Zdeptaną przez owce ziemię zmywały ulewne deszcze. Obecnie na Polanie Kopieniec prowadzony jest wypas kulturowy owiec. Dzięki temu zbocza Wielkiego i Małego Kopieńca w znacznej części zregenerowały się. Pojawiła się na nich roślinność.

Ze ścieżki podejściowej mamy bardzo pociągający widok na Tatry. To zatrzymuje w marszu wędrowne bractwo. Jest tak pięknie. Wydeptana w śniegu ścieżka skręca wyżej w prawo, a dalej na wysokości skałki skręca w lewo. Wchodzimy w niegęsty lasek młodych świerków i idziemy prosto na wierzchołek. Lasek jest nieduży, wkrótce wychodzimy na widokowe partie podwierzchołkowe Wielkiego Kopieńca. Okolice wierzchołka usiane są wapiennymi i dolomitowymi skałkami. Z prawej pojawiają się widoki na Kotlinę Zakopiańska, Gubałówkę, Babią Górę. Przed nami zaś rozciąga się panorama od Tatr Bielskich po Giewont. Częściowo widoczne są również szczyty położone dalej za Giewontem i Czerwonymi Wierchami. Najbardziej fascynujący widok pojawia się oczywiście ze szczytu Wielkiego Kopieńca, który zdobywamy o godzinie 9.55.

Polana Kopieniec, a w dali Tatry od Waksmundzkiego Wierchu po Świnicę i Skrajną Turnię.

Podejście na Wielki Kopieniec.

Skały przykryte śniegiem.

Grupa na Wielkim Kopieńcu.

Na Wielkim Kopieńcu.

Widać stąd prawie całą szerokość Tatr. Na wschodzie mamy Tatry Bielskie z Muraniem, Nowym Wierchem, Hawraniem i Płaczliwa Skałą, dalej Jagnięcy Szczyt, Kołowy Szczyt, Łomnicę, Lodowy Szczyt. Przed nami rozciąga się grań Orlej Perci, zaraz za Koszystą mamy kolejno Kopę nad Krzyżnem, Ptaka, Buczynowe Turnie, nakładające się szczyty Granatów za Żółtą Turnią, dalej Kozi Wierch, Kozie Czuby, Zamarłą Turnię, Zmarzłe Czuby i Mały Kozi Wierch. Dalej na zachód mamy Kościelec, za za nim Zawratową Turnię, Świnicę, Skrajną Turnię, zaś za Uchrociem Kasprowym jawi się Kasprowy Wierch, oddalające się ku zachodowi szczyty Pośredniego Wierchu Goryczkowego, Goryczkowej Czuby, Suchego Wierchu Kondrackiego, Czerwonych Wierchów, od których piętrzy się Giewont oddzielony Przełęczą Kondracką. Majaczą się w dali też dalsze szczyty znajdujące się w otoczeniu Doliny Kościeliskiej i Doliny Chochołowskiej. Przysłania je chmurzasta mgiełka, która nawarstwia się  w trakcie naszych posiadów na Wielkim Kopieńcu. Panorama z Wielkiego Kopieńca zniewala rozległością. Jest  zaskakująco szeroka jak na tak małą, niepozorną górę. Szczyt Wielkiego Kopieńca to jedno z najlepszych miejsc do podziwiania Tatr.

O godzinie 10.12 zaczynamy schodzić ze szczytu. W dole widzimy urokliwie obielone świerki. Zima to cudowna pora roku w Tatrach. Zejście sprowadza nas na południowy skraj Polany Kopieniec. Jest strome. Ze skraja polany kierujemy się ku jej środkowi. Przechodzimy wzdłuż szeregu stojących szałasów pasterskich. Jest dużo śniegu. Ścieżka przez polanę jest słabiej wydeptana, bo większość turystów omija polanę przechodząc przez szczyt Wielkiego Kopieńca. Po niedługim czasie zawracamy. O godzinie 10.45 opuszczamy Polanę Kopieniec. Szlak zagłębia się w gęstym lesie, schodzi w dół na początku trochę stromo, potem już łagodnie ku kolejnej polanie.

Tatry od Świnickiej Przełęczy po Giewont.

Widok w stronę Małego Kopieńca i Nosala. W dali widać Babią Góre.

Babia Góra.

Na szczycie pozostała ostatnia osoba. Czas ruszać w drogę.

Przed zejściem.

Zaczynamy schodzić z wierzchołka.

Na zejściu z Wielkiego Kopieńca.

Wielki Kopieniec z Polany Kopieniec.

Szałasy na Polanie Kopieniec.

Na Polanie Kopieniec.

Gęsty las.

Las w sąsiedztwie Polany Olczyskiej jest zniszczony najprawdopodobniej przez wichurę, ale z wyglądu kikutów pozostałych na tym polu walki można też wnioskować, że drzewa te były schorowane, być może w wyniku ataku szkodników. O godzinie 11.10 przechodzimy przez mostek nad Olczyskim Potokiem. Powstaje on nieopodal na wysokości 1067 m n.p.m. jako wypływ z potężnego Wywierzyska Olczyskiego. Zimowa uroda górskiego potoku jest powabna. Wody bystro przelewają się między niewidocznymi głazami, nakrytymi śnieżnymi czapami. W pobliżu wody śnieg przechodzi w szkliste tafle lodu, płasko zawieszone ponad żywotną powierzchnią potoku. A jest to dość imponujący strumień wody. Jest to największe wywierzysko w całych polskich Tatrach. Pomiary z 1900 roku wykazały jego wydajność na poziomie 500 litrów na sekundę. Obecnie wydajność Olczyskiego Potoku jest mniejsza, ale też bardzo zmienna. Przy wysokich stanach wód może dochodzi do 6000 litrów na sekundę, ale przy niskich spada do 130–200 litrów na sekundę.

Po krótkim postoju przy mostku nad Olczyskim Potokiem, podchodzimy kawałek w górę Polany Olczyskiej do wywierzyska. Jest w zimie słabiej widoczne pod warstwą śniegu. Badania poprzez barwienia wód wykazały, że wody wypływające z wywierzyska pochodzą z doliny Pańszczycy, które przepływają podziemnymi kanałami poniżej koryta Suchej Wody Gąsienicowej. To jest przyczyną zanikania wód Pańszczyckiego Potoku na niektórych odcinkach. Średnia temperatura wody Olczyskiego Potoku wynosi 4,5–5,2 °C, co wskazuje na to, iż podziemne przepływy zasilające wywierzysko nie znajdują się bardzo głęboko.

Zniszczony las przez Polaną Olczyską. Na wprost widać Nosal.

Widok na Mały Kopieniec.

Olczyski Potok.

Mostek nad Olczyskim Potokiem.

Polana Olczyska. Po drugiej stronie polany mamy Wysokie.

Olczyski Potok nieco poniżej wywierzyska.

Polana Olczyska.

Polana Olczyska leżała niegdyś w centrum rozległej Hali Olczysko należącej w XVIII wieku do górali z Białego Dunajca. Stało na niej wówczas około 20 szałasów lub szop. Do dzisiaj zachowały się trzy obiekty tego typu. Po krótkiej przerwie przy jednym z zabytkowych szałasów maszerujemy dalej w górę polany. Przed nami wznosi się Wysokie przysłaniające Boczań. Na lewo ciągnie się płasko Skupniów Upłaz ku Wielkiej Królowej Kopie. Za nami znakomicie widać Mały i Wielki Kopieniec rozdzielone Przełęczą między Kopieńcami. Na krótko wchodzimy do świerkowego lasu, po czym szlak znów wprowadza na obszary upadłego lasu. Na północnym zachodzie widać teraz doskonale Nosal, za nami Kopieńce prezentują się okazalej. Szlak wchodząc w trawers Wysokiego kieruje nas na północny zachód.

Szałas na Polanie Olczyskiej.

Wielki Kopieniec z Polany Olczyskiej.

Na skraju polany.

Zbliżamy się do Nosalowej Przełęczy. Z prawej pokazuje się nam Toporowa Cyrhla. Na Nosalową Przełęcz (1102 m n.p.m.) mamy już tylko chwilkę. Docieramy do niej o godzinie 12.00. Ruszamy prosto na szczyt Nosala. Dróżka podrywa się w górę. Na stokach po obu stronach leżą konary, tylko z rzadka porośnięte są niezbyt licznymi drzewami. Przed wierzchołkowymi skałkami jest bardzo stromo. Mamy tu do pomocy drewnianą poręcz. Pod skałkami szlak skręca w prawo na skalną półkę. Ostrożnie przechodzimy nieco wyżej i zostaje nam już tylko kilkadziesiąt metrów do szczytu wygodną dróżką. O godzinie 12.25 zdobywamy Nosal (1206 m n.p.m.).

Przed nami Nosal.

Widok na Mały i Wielki Kopieniec spod Nosalowej Przełęczy.

Toporowa Cyrhla.

Opuszczamy Nosalową Przełęcz.

Podejście na Nosal.

Drzewo wyrwane z korzeniami.

Kuźnice ze stoków Nosala.

Podejście jest co raz bardziej strome.

Najbardziej stromy fragment podejścia.

Skały wierzchołkowe i przejście po skalnej półce.

Na Nosalu.

Piękny szczyt zbudowany z wapieni i dolomitów. Najbardziej imponujące ściany wznoszą się od zachodu nad doliną Bystrej, gdzie biegnie również droga do Kuźnic. Skalne urwiska występują tu również po stronie północno-zachodniej. Zdarzały się na nich wypadki śmiertelne, głównie wśród poszukiwaczy szarotek, ale też „chętnie” korzystali z tych urwisk samobójcy. Kiedyś skałki te były popularne wśród taterników, obecnie nie uprawia się na nich wspinaczki ze względu na zakaz Tatrzańskiego Park Narodowy. Rośnie bowiem na skałach Nosala ciekawa flora wapiennolubna m.in. szarotka alpejska, czy pierwiosnek łyszczak. Trzeba by wrócić tu wiosną, gdy pojawią się tutaj ich okazy.

Z wierzchołka Nosala mamy też interesujące widoki na tatrzańskie szczyty wznoszące się wokół doliny Pańszczyca, czy doliny Gąsienicowej. Ciekawie wygląda stąd Giewont i Czerwone Wierchy. W dole ponad Kuźnicami widoczne są Kalatówki z hotelem górskim, jak również Klasztor Albertynów na Śpiącej Górze. Po drugiej stronie Doliny Bystrej wznosi się Krokiew, za nią widoczna jest Sarnia Skała. Nieźle prezentuje się stąd Kotlina Zakopiańska, a w niej część Zakopanego i położonego głębiej Kościeliska.

O godzinie 13.20 zaczynamy schodzić ze szczytu. Na początku nie jest zbyt stromo. Idziemy ponad urwiskami, mijając skałki. Jest przepięknie i niezwykle widowiskowo. Idziemy w sąsiedztwie skał oblepionych śniegiem, pod nimi mamy dolinę, która chowa się pod urwiskami. Na horyzoncie zimowe Tatry olśniewają. Słońce poraża jaskrawością. Jakże cudowna jest ta biała aura.

W stronę Rowu Zakopiańskiego.

Tatry od Waksmundzkiego Wierchu do Świnicy.

Tatry od Skrajnego Granata do Kopy Kondrackiej.

Kuźnice.

Widok na skały wierzchołkowe Nosala.

Urwisko.

Ośnieżone skały.

Rogi oblepione śniegiem.

Z lewej widać Krokiew, Sarnia Skała i Giewont.

Śnieżne góreczki. Znamy te szczyty z drugiego planu, ale czy znacie te z pierwszego planu?

Dojście na punkt widokowy. 

Kopa Magury i Świnica (z tyłu).

Wkrótce wchodzimy do lasu, w którym przeważa pospolity w Tatrach świerk, ale rosną tu też buki, sosny zwyczajne, a nawet sztucznie wprowadzona sosna czarna. Zbocze jest bardziej strome w niższych partiach wzniesienia, wręcz robi się urwiste. Bardzo przydaje się nam ten las, a przede wszystkim jego drzewa, których można się przytrzymać podczas schodzenia. Na dnie doliny stajemy o godzinie 14.00. Parę chwil odpoczywamy po męczącym zejściu, potem ruszamy w dół doliny wzdłuż koryta Bystrej, a następnie do Ronda Jana Pawła II, przy którym gościmy w Tatrzańskim Barze Mlecznym, lokalu, w którym można odpocząć i posilić się bardzo dobrym jadłem.

Najbardziej stromy odcinek zejścia.

W Dolinie Bystrej.

Tutaj planowaliśmy zakończenie naszej uroczej wycieczki, ale czasu zostało jeszcze mnóstwo i pogoda wyśmienita dopisuje. Dolina Gąsienicowa, Kasprowy Wierch, Sarnia Skala - to ponadplanowe cele, które dokładają sobie uczestnicy. Cześć osób jednak zostaje w Zakopanem, aby zobaczyć niezwykłą śnieżną krainę… Chodźmy tam zatem.

POCZTÓWKA Z WYPRAWY GRUPY

GALERIE FOTOGRAFICZNE:
Pejzaże z Wielkiego Kopieńca
Polana Kopieniec
Polana Olczyska
Pejzaże z Nosala

Udostępnij: