Gdy na narty czas - zanim wyruszysz na stok

Za oknem czeka biały puch,
zimowy trzeba wdziać już ciuch;
bałwana lepić trza lub na narty iść,
a nie leżeć na kanapie jak jesienny liść.
O tak! Na narty czas, lecz czy żeś na to przygotowany;
czy znasz, pamiętasz narciarskiej wiedzy kanony?

Narciarstwo jest formą zimowego relaksu, dostarczającym wiele radości i przyjemności. Uprawiając tą dyscyplinę, nawet rekreacyjne liczyć się jednak musimy z różnymi niebezpieczeństwami, których konsekwencją może być dotkliwy uraz. Dlatego warto ubezpieczyć się od nieszczęśliwych wypadków i leczenia szpitalnego, szczególnie wyjeżdżając na narty za granicę. Niezależnie najrozsądniej będzie minimalizować ryzyko wystąpienia nieszczęśliwego wypadku na stoku narciarskim, a można to czynić przestrzegając określone reguły zachowania. Oczywiście nie zagwarantuje nam to stuprocentowego bezpieczeństwa, ale przynajmniej nie staniemy się potencjalnymi winowajcami wypadku.

Dla poprawy bezpieczeństwa narciarzy i snowboardzistów opracowane zostały reguły bezpiecznych zachowań, które jako uczestnicy ruchu na trasie narciarskiej powinniśmy bezwzględnie przestrzegać. W tymże samym celu na trasach narciarskich ustawiane są specjalne znaki, a ponadto są one znakowane kolorami pod kątem stopnia trudności, co powinniśmy uwzględniać przy doborze trasy do posiadanych umiejętności.

Kanonem podstawowych zasad właściwego zachowania się na stokach narciarskich jest tzw. Dekalog narciarski, opracowany w 2002 roku przez Międzynarodową Federację Narciarską (FIS - Fédération Internationale de Ski). Nie jest on usankcjonowany prawem, ale jego przestrzeganie ma znaczny wpływ na bezpieczne narciarstwo. Powinien go znać, przestrzegać oraz stosować każdy narciarz i snowboardzista bez względu na posiadane umiejętności. Dekalog ten warto zatem przypomnieć sobie zawsze przed rozpoczęciem sezonu narciarskiego.

Międzynarodowy Dekalog Narciarski

1.	Wzgląd na inne osoby.
	Zachowujmy się w taki sposób, aby nie stwarzać niebezpieczeństwa ani szkody innej osobie. Oprócz zachowania znaczenie w tym względzie ma też sprawny sprzęt i prawidłowe korzystanie z niego. Złe działanie sprzętu nie zwalnia nas od odpowiedzialności w razie wypadku.
2.	Panowanie nad szybkością i sposobem jazdy.
	Jesteśmy zobowiązani do jazdy z prędkością dostosowaną do posiadanych umiejętności, pozwalającymi  w razie potrzeby  zatrzymać się lub wykonać skręt. Nadmierna prędkość może stanowić zagrożenie w wielu miejscach i sytuacjach np. przy dojazdach do wyciągów, na skrzyżowaniach tras, przy dojeździe do garbu lub przełamania, gdzie nie widać dalszej części trasy. Prędkość należy dostosować do rodzaju i stanu trasy, a także panujących warunków atmosferycznych. Oblodzenie, zmrożony śnieg, nierówności w połączeniu z nadmierną prędkością potęgują zagrożenie. Prędkość dostosowujmy też do panującego zagęszczenia na stoku.
3.	Wybór toru jazdy.
	Pierwszeństwo przysługuje temu kto znajduje się przed nami (lub poniżej nas). Zaś my zjeżdżając z góry dysponujemy większą możliwością wyboru trasy zjazdu i musimy ustalić taki tor jazdy, aby nie zagrażać jadącemu przed nami. Weźmy przy tym pod uwagę też i to, że jadący przed nami może zrobić dokładnie ten sam ruch co my.
4.	Wyprzedzanie.
	Wyprzedzajmy w odległości która nie ograniczy wyprzedzanemu swobody, aby uchronić się przed skutkami jego zamierzonych lub niezamierzonych manewrów. Odpowiednią odległość zachowujmy również podczas omijania stojących na stoku. Jako wyprzedzający ponosimy całkowitą odpowiedzialność za skutki manewru wyprzedzania do chwili jego zakończenia.
5.	Wjazd na trasę, ruszanie z miejsca i poruszanie się w górę stoku.
	Zaczynając zjazd na trasie lub pólku narciarskim popatrzmy w górę i w dół, dla sprawdzenia czy nie spowodujemy utrudnienia dla tych będących w ruchu. Podobnie postępujmy nawet po chwilowym zatrzymaniu się. Jeśli poruszamy się w poprzek stoku, czy „pod górę” mamy obowiązek ciągłego upewniania się, czy swoim torem jazdy nie stworzymy niebezpieczeństwa dla siebie i dla innych. W razie konieczności zobowiązani jesteśmy do skorygowania naszego przejazdu.
6.	Zatrzymywanie się na trasie.
	Unikajmy zatrzymywania się na trasie zjazdu, zwłaszcza w miejscach zwężeń i w miejscach o ograniczonej widoczności. Zatrzymujmy się jedynie w razie konieczności i tylko na skraju trasy (przy dostatecznej jej szerokości). Absolutnie nie możemy zatrzymywać się w miejscach o ograniczonej widoczności. Jeśli to zrobimy, stajemy się niewidoczni dla innych uczestników ruchu i ponosimy winę za ewentualny wypadek. W razie upadku możliwie jak najszybciej usuwajmy się z toru jazdy na najbliższy skraj trasy, zważając na nadjeżdżających z góry.
7.	Podchodzenie, schodzenie.
	Podchodzenie i schodzenie ze stoku dopuszczalne jest wyłącznie skrajem trasy. Nie wolno przeszkadzać jadącym z góry. Dotyczy to zarówno narciarzy np. skiturowców, jak też maszerujących pieszo. Do zasady tej stosować się powinni również turyści wędrujący szlakami turystycznymi, które prowadzą wzdłuż tras narciarskich.
8.	Przestrzeganie znaków narciarskich.
	Bezwzględnie stosujmy się do znaków narciarskich ustawionych na trasach. Ich znajomość jest warunkiem korzystania ze stoku. Trasy narciarskie mają odpowiednie oznaczenia kolorystyczne stosowne do stopnia ich trudności - wybierajmy je uwzględniając nasze umiejętności, samopoczucie i warunki atmosferyczne. Zwracajmy uwagi na inne znaki i stosujmy się do nich bezwzględnie, gdyż mają one wpływ na bezpieczeństwo ruchu na trasach. W razie wypadku wynikającego z powodu ignorowania tych znaków nie będziemy mieli możliwości uzyskania odszkodowania od nieszczęśliwych wypadków, czy też zwrotu kosztów leczenia.
9.	Zachowanie się w razie wypadku.
	W razie wypadku udzielamy pomocy poszkodowanemu. W szczególności polega ona na udzieleniu pierwszej pomocy przedmedycznej, która w Polsce jest prawnym obowiązkiem. Oprócz udzielenia pierwszej pomocy należy również zawiadomić służby ratunkowe i zabezpieczyć oraz oznakować miejsce wypadku, tak aby nie zagrażało innym korzystającym z trasy. Dla ostrzeżenia narciarzy nadjeżdżających z góry najlepiej wbić w śnieg powyżej miejsca wypadku skrzyżowane narty.
10.	Obowiązek ujawnienia tożsamości.
	Bez względu czy jesteśmy sprawcą wypadku, czy świadkiem mamy obowiązek podać swoje dane osobowe na potrzeby postępowania sądowego. Świadkowie mają ogromne znaczenie dla rzetelnego raportu ze zdarzenia i stanowią istotną pomoc w ustaleniu odpowiedzialności cywilno-prawnej. Z kolei oddalenie się sprawcy wypadku bez podania swoich danych osobowych jest traktowane jak ucieczka z miejsca wypadku.

Znaki narciarskie

Przestrzeganie Międzynarodowego Dekalogu Narciarskiego to nie wszystko co czyni nasze narciarstwo bezpieczniejszym. Jest jeszcze wiele innych czynników na to wpływających. Do istotnych należą nasze przygotowanie kondycyjne i techniczne. O kondycję musimy zadbać odpowiednio wcześniej przed rozpoczęciem sezonu. Zaś przygotowanie techniczne obejmuje zarówno nasze umiejętności, jak też sprzęt, który należy sprawdzić przed wyjazdem na stok.

No i pozostaje jeszcze właściwy dobór tras, taki, który uczyni z naszego narciarstwa coś, co robić lubimy, pragniemy, kochamy (niepotrzebne skreślić:). W Polsce obowiązuje trójstopniowy podział tras ze względu na ich trudność. Znakowane są one trzema kolorami: niebieskim - trasy łatwe, czerwonym - trasy trudne, czarnym - trasy bardzo trudne. Dobranie odpowiedniego stopnia trudności trasy jest jednym z podstawowych warunków bezpiecznej jazdy - zarówno dla nas, jak i pozostałych uczestników ruchu na stoku. Uczyńmy to najlepiej jeszcze przed wyjazdem, korzystając z dostępnych w internecie schematów i mapek, by na miejscu nie okazało się, że ośrodek czy stacja narciarska na którą wybraliśmy się nie dysponuje trasami adekwatnymi do naszych umiejętności.

Skala stopni trudności tras narciarskich obowiązująca w Polsce

Stopień trudności		Kolor oznakowania	Parametry
			średnie nachylenie	maksymalny stopień nachylenia
A	łatwe		do 21% (do 12°)	do 30% (do 17°)
B	trudne		do 29% (do 16°)	do 40% (do 22°)
C	bardzo trudne		powyżej 29% (powyżej 16°)	powyżej 40% (powyżej 28°)
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 grudnia 2011 roku w sprawie stopni trudności narciarskich tras zjazdowych, biegowych i nartostrad oraz sposobu ich oznaczania.

Trasy niebieskie poprowadzone są po stokach o niewielkim nachyleniu i nieskomplikowanym ukształtowaniu. Na tych trasach dobrze będą czuli się początkujący narciarze, którzy przeszli już pierwszy etap narciarskiej edukacji na tzw. „oślej łączce”. Niebieskie trasy stwarzają też najbezpieczniejsze warunki na jazdę z dzieckiem, bo raczej nie występuje na nich największe niebezpieczeństwo spotykane na naszych stokach: nieokiełznanych „panów” brawury, czyli po prostu szaleńców, bo dla nich niebieska trasa to prawdziwy dyshonor. Oprócz początkujących spotkamy tutaj też dobrze jeżdżących narciarzy, szusujących dla rozgrzewki czy odpoczynku.

Trasy czerwone stanowią duży skok poziomu trudności w odniesieniu do tych znakowanych na niebiesko, bo o ile niebieskie trasy są nazywane łatwymi, to czerwonych zwane są już trudnymi i takimi w istocie są. Na tych trasach pewni siebie mogą być wyłącznie narciarze zaawansowani. Inni powinni podchodzić do nich z rozsądkiem i ostrożnością stosowną do posiadanych umiejętności. Początkujący nie powinni wybierać takich tras, a pozostali lepiej żeby jechali po nich nie rozwijając dużych prędkości.

Trasy czarne wymagają od narciarzy największych umiejętności. Stanowią duże wyzwanie dla wielu narciarzy, nierzadko nawet dla dobrze jeżdżących. Spotkać możemy na nich różne niespodzianki w postaci zwężeń, nagłych skrętów i spadków, muld, oblodzeń, a także narciarzy leżących po wywrotkach. Trzeba się liczyć też z tym, że wszystkie te trudności mogą pojawić się tu jednocześnie. Dlatego na czarne trasy w żadnym wypadku nie powinni się wybierać narciarze początkujący, czy też niepewni swoich umiejętności, gdyż ich zmagania z czarną trasą z łatwością mogą przeistoczyć się w walkę o przetrwanie. Na czarnych trasach nawet zaawansowani narciarze z rozsądku redukują prędkość podczas pierwszych zjazdów, by zapoznać się występującymi na niej warunkami i trudnościami.

Na trasach narciarskich stosowane są również znaki: zakazu, ostrzegawcze i informacyjne. Musimy je znać i przestrzegać, tak samo jak kierowca samochodu musi znać i przestrzegać znaków drogowych. Stawiane są one dla naszego bezpieczeństwa i w razie wypadku nie możemy tłumaczyć się ich nieznajomością. 

--- ZNAKI ZAKAZU ---
A-1. Zakaz skręcania (jazda wyłącznie na wprost)	A-2. Zakaz jazdy na sankach i chodzenia pieszo	A-3. Zakaz chodzenia pieszo	A-4. Zakaz jazdy na sankach	A-5. Zakaz jazdy na skibobach

--- ZNAKI OSTRZEGAWCZE ---
B-1. Zwężenie na trasie	B-2. Skrzyżowanie	B-3. Zakręty	B-4. Przygotowanie trasy maszynami do ubijania śniegu	B-5. Niebezpie- czeństwo wypadnięcia z trasy lub spadnięcia	B-6. Inne niebezpie-czeństwo
B-7. Teren zagrożony lawinami		B-8. Bezpośrednie zagrożenie lawinami...		B-9. ...dalsze przejście lub przejazd zagraża życiu i zdrowiu

--- ZNAKI INFORMACYJNE ---
C-1. Oznaczenie miejsca, gdzie umieszczony jest telefon zwyczajny...	C-2. ...lub bezpośrednie połączenie z pogotowiem ratunkowym	C-3. Punkt sanitarny (pierwsza pomoc)	C-4. Punkt transportu poszkodowanych

Na podstawie załącznika nr 2 do Rozporządzenia Rady Ministrów z 6 maja 1997 roku w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne.

Udostępnij: