Żeglarskie pocztówki znad morza (część 1)

Godzina 5.16. Morze jest dziś bardzo spokojne. W dali przed horyzontem majaczą zarysy statków na redzie, zaś bliżej nas widać rybackie łodzie kończące nocny połów. Niebo nad nami jest bezchmurne - zapowiada upalny dzień. Jednak wschodzące słońce zasłoniła niska kurtyna na wschodzie, ale jutro o świcie ma być tam czysty horyzont - jeśli tak może uda się nam zobaczyć chwilę słonecznego przebudzenia. Musimy tylko wstać jeszcze zanim słońce się zbudzi. Taki jest plan na jutro.

Dzisiaj mamy w planie słoneczną plażę i wielką ucztę dla oka - największe, najpiękniejsze żaglowce świata. Zapewne już płyną w naszym kierunku. Powitajmy zatem nowy, wspaniały dzień.

O godzinie 11.30 pojawiamy się na plaży rozgrzanej promieniami słońca. Morska woda cieplejsza od temperatury powietrza - dowiadujemy się na stanowisku WOPR. Morze jest spokojne. Jego powierzchnia jedynie delikatnie faluje, a przy brzegu nie wytwarza się choćby najmniejsza pienista fala. To takie do niego niepodobne. Na horyzoncie widać żaglowiec klasy A zbliżający się wolno w kierunku wejścia do portu, by płynąć dalej przez Wielki Zalew Szczeciński do Szczecina, gdzie przez najbliższe 4 dni odbywać się będzie Finał Regat Wielkich Żaglowców „The Tall Ships Races”. Pierwsze żaglowce zacumowały przy szczecińskim nabrzeżu już w godzinach porannych, ale wciąż większość z nich znajduje się na morzu. Ma być ich około setki. To prawdziwe żeglarskie święto, a dla „ziemianinów” wyjątkowa okazja do poznania tradycji i żeglarskiego życia, posłuchania „morskich opowieści” i szant. Szkoda, że nie da się być jednocześnie tu i tam, w Świnoujściu i w Szczecinie. Na następny taki zlot w Polsce zapewne znów przyjdzie nam zaczekać parę lat. Ich trasa wiedzie przez różne państwa, ale gospodarzem finału za każdym razem jest kto inny. Miasta portowe zabiegające o prawo goszczenia elity żeglarskiej floty muszą czekać w kolejce.

Popatrzmy w morze. Żaglowiec, który aktualnie widzimy to trójmasztowy bark, żaglowiec szkoleniowy „Statsraad Lehmkuhl” z Norwegii. Zbudowany został w 1914 roku jako okręt szkolny dla niemieckiej marynarki handlowej pod nazwą „Grossherzog Friedrich August”. Zmieniał kilkakrotnie właściciela, aż w 1978 roku trafił do fundacji „Statsraad Lehmkuhl” z Bergen.

„Statsraad Lehmkuhl”.

Za nim widać zbliżający się mniejszy żaglowiec, polski stalowy bryg „Fryderyk Chopin”. Jako jedyny w Polsce, ma maszty sześciorejowe. Pod względem wyporności i długości całkowitej jest to po „Darze Młodzieży” drugi co do wielkości żaglowiec pływający pod polską banderą. Jeden z największych żaglowców typu bryg na świecie po „Rahu Nawardzie” i „Stavrosie S Niarchosie”. W 2012 roku jednostka ta wygrała „The Tall Ships Races 2012” w klasie A. Było to zaraz po remoncie masztów, które 9 października 2010 roku nie wytrzymały naporu wiatru o sile 11 w skali Beauforta, wiejącego wówczas na Atlantyku. Niedługo po tym wydarzeniu powstał spór pomiędzy armatorem jednostki, a właścicielami kutra „Nova Spero”, który holował żaglowiec po wypadku, a „Fryderyk Chopin” był aresztowany w związku z toczącym się w tej sprawie procesem przed Królewskim Sądem Morskim.

„Statsraad Lehmkuhl” a przed nim „Fryderyk Chopin”.

„Fryderyk Chopin” na chwilę zrównuje się ze „Statsraad Lehmkuhl”. Chwilę płyną burta przy burcie, a możne nawet zatrzymują się w bezruchu, jakby chciały dogadać się która z nich ma wpłynąć do portu jako pierwsza. Nie trwa to długo i pomiędzy falochrony wpływa „Statsraad Lehmkuhl”, zaś „Fryderyk Chopin” pozostaje na morzu.

Prom „Baltivia”.

Niedługo potem wypływa stamtąd prom „Baltivia”, który na godzinę 19.00 powinien pojawić się u nabrzeża Ystad. Zaraz po wypłynięciu mija się z wpływającą jednostką handlową „Fehn Heaven” płynącą pod banderą Antigua i Barbuda - wyspiarskiego państwa na Morzu Karaibskim, w archipelagu Małych Antyli.

„Fehn Heaven”.

Ujście Świny obsługujące dwa duże porty w Świnoujściu i Szczecinie jest jak zawsze ruchliwe. Tymczasem w oczekiwaniu na kolejne żaglowce ochładzamy nasze ciała w Bałtyku. Dopiero po ponad godzinie o 13.40 na horyzoncie dostrzegamy coś dużego, ale jak wszystkie - bez rozwiniętych żagli. Tak zawsze wpływają do portów z użyciem napędu silnikowego. Żagle rozwiną, podczas opuszczania portu na pełnym morzy. Szkoda, że nas wtedy już tu nie będzie, bo wówczas moglibyśmy podziwiać ich pełną urodę.

„Frederik”.

O godzinie 14.13 na morze wypływa wypełniony kontenerami maltański „Frederik”, a dziesięć minut później wpływa szwedzki żaglowiec „Tre Kronor af Stockholm” wzorowany na brygu z 1857 roku, który w roku 1924 zatonął w porcie w Karlskronie. Jednostka ta została wybudowana przez czterech pasjonatów piękna, nawigacji i żaglowców w 2005 roku. Niedługo po nim o godzinie 15.07 wpływa „Fryderyk Chopin”, który od dłuższego czasu dryfował nieopodal. W między czasie wypływa cypryjski tankowiec „Amber1”, załadowany „po pas” w szczecińskim porcie. Zaś w dali widać dwa kolejne duże żaglowce.

„Tre Kronor af Stockholm”.

„Amber1”.

„Fryderyk Chopin”.

O godzinie 15.15 rozpoznajemy pierwszego z nich: „Christian Radich”. Nazwano go tak na cześć norweskiego kupca-żeglarza, który w swym testamencie zapisał fundusze na budowę statku szkolnego. Jednostkę tą zbudowano pod koniec lat 30-tych XX wieku. Regularnie uczestniczy w „The Tall Ships Races” i kilkakrotnie w tych regatach zwyciężała. W roku 1958 fregata „Christian Radich” zagrała główną rolę w filmie „Windjammer”.

„Christian Radich”.

Tuż za nim płynie nie lada gratka, choć nie jest to żaglowiec, a lodołamacz parowy „Stettin” pod niemiecką banderą. wybudowany w 1933 roku w stoczni Stettiner Oderwerke (obecny teren Stoczni Szczecińskiej). Był on używany na torze wodnym ze Szczecina do Świnoujścia oraz przy wejściu do portu w Świnoujściu. Obecnie pełni funkcję żywego pomnika kultury landu Schleswig-Holstein. Został uratowany przed złomowaniem przez grupę pasjonatów, gdy w 1981 roku został wycofany z eksploatacji. Dziś uczestniczy w wielu imprezach stanowiąc nie lada atrakcję. Jak widać podąża również do Szczecina na „The Tall Ships Races”.

Lodołamacz parowy „Stettin”.

Zafascynowani niecodziennym już parowcem, dopiero teraz dostrzegamy że tuż za nim płynie „Alexander von Humboldt II”, który w 2011 roku zastąpił sławny niemiecki żaglowiec szkoleniowy z 1906 roku „Alexander von Humboldt”. Zielono malowany kadłub wyróżnią tą jednostkę na tle pozostałych.

„Alexander von Humboldt II”.

Oj zagęściło się od jednostek na morzu, wpływają i wypływają jedna za drugą. Zaś z żaglowców mamy teraz „Mir” zbudowany w 1987 w gdańskiej stoczni, znanej wówczas pod nazwą Stocznia Gdańska im. Lenina. Jest to jeden z serii sześciu bliźniaczych żaglowców (Dar Młodzieży z 1982, Drużba z 1987, Chersonez z 1989, Pałłada z 1989 i Nadieżda z 1993).

„Mir”.

Zaś za „Mirem” pod brazylijską banderą podąża „Cisne Branco”, przepiękna fregata, której nazwa w polskim tłumaczeniu oznacza „Białego Łabędzia”. Jego sylwetka inspirowana jest XIX-wiecznymi kliperami. Tymczasem za nim mamy trzymasztowy szkuner „Gulden Leeuw” wybudowany 1937 roku. Obecny nietypowy wizerunek uzyskał niedawno, kiedy wyposażono go we wszechstronne ożaglowanie. W wyniku przebudowy posiada teraz żagle zarówno rejowe, jak i skośne. Pływa teraz pod banderą holenderską, ale był budowany dla duńskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rybołówstwa jako oceaniczny statek klasy lodowej. Wykorzystywany był również jako statek badawczy, dostawczy, a nawet jako okręt szkoleniowy dla duńskich uczelni morskich.

„Cisne Branco”.

„Gulden Leeuw”.

„Carten Maria”.

Pośród gromadki wspaniałych żaglowców do portu w Świnoujściu płynie statek towarowy, a zarazem kontenerowiec „Carten Maria” z banderą Barbados, małego państewka położonego na jednej z wysp Małych Antyli o tej samej nazwie.

„Dependent”.

Mamy już godzinę 16.20. Ze świnoujskiego portu właśnie wypływa prom „Wolin”, a za nim transportowy „Dependent” pod holenderską banderą. Natomiast kilkanaście minut później wpływa szkuner gaflowy „Brabander” zbudowany w 1977 roku w Holandii, a od 2007 roku pływający pod banderą litewską. Na co dzień użytkowany jest przez Uniwersytet w Kłajpedzie do prowadzenia różnorodnych projektów badawczych i badań praktycznych dla studentów oceanologii, hydrologii, archeologii podwodnej. Jednostka ta posiada sonar do badania dna morza.

„Brabander”.

Zbliża się godzina 17.00. Plażowy gwar nie milknie. Słoneczna pogoda wciąż dopisuje. Delikatna bryza jaka pojawiła w ciągu ostatnich godzin zachęca do pozostania na rozgrzanej plaży, jednak głód jest silniejszy. Czas opuścić nadmorski widnokrąg. Wrócimy jednak tutaj wieczorem...

Godzina 21.01. Dzisiejszej doby w Świnoujściu to czas pożegnania ze słońcem. Po upalnym dniu przyjemnie jest patrzeć jak chowa się ono za horyzontem ponad cesarskim Ahlbeck. Morskie fale powoli spowija mrok. W dali widać ostatniego żeglarza, który obiera kurs do portu. Miasto ogarnia noc, lecz jego rozświetlone lampami uliczki długo będą jeszcze gościć letników delektujących się wieczornym chłodem.

Zaś jeśli o nas chodzi, to udajemy się na nocleg, bo przecież jutro czeka nas pobudka przed świtem.