Dziennik wypraw i przystań przed kolejną wędrówką.

Kyseľ i Veľký Kyseľ

Celem naszej wędrówki jest dzisiaj wąwóz Kyseľ rozdzielający się w górnej części na dwie odnogi Veľký Kyseľ i Malý Kyseľ. To teren dziki, ciekawy, nietypowy. W historii eksploracji Słowackiego Raju wąwozy te długo pozostawały niepokonane.

TRASA:
Podlesok (545 m n.p.m.) [niebieski szlak] Hrdlo Hornádu (530 m n.p.m.) [zielony szlak] pod Kláštoriskom (765 m n.p.m.) [zielony szlak] Chata Kláštorisko (775 m n.p.m.) [niebieski szlak] Nad Kyseľom, rázc. (740 m n.p.m.) [żółty szlak] Obrovský vodopád [żółty szlak] Kyseľ, razcestie (688 m n.p.m.) [zielony szlak] Veľký Kyseľ [zielony szlak] Pod Biskupskými Chyžkami (1004 m n.p.m.) [żółty szlak] Glac, Malá poľana (990 m n.p.m.) [niebieski szlak] Suchá Belá, zaver (959 m n.p.m.) [żółty szlak] Pod Vtáčím hrbom (915 m n.p.m.) [czerwony szlak] Nad Podleskom (700 m n.p.m.) [czerwony szlak] Podlesok (545 m n.p.m.)

OPIS:
Pierwsza próba przejścia Kyseľ miała miejsce w czerwcu 1900 roku. Nie udało się. Udało się dopiero 27 sierpnia 1907 roku, gdy Kyseľ, a następnie Malý Kyseľ, zostały pokonane przez grupę prowadzoną przez Kazimierza Kozlovskiego. Pierwsze drabinki i kładki w wąwozie Kyseľ wykonano w roku 1925, ale dopiero w 1975 roku członkowie Górskiej Służby udostępnili omijany do tej pory odcinek nad Obrovskym vodopadom.

W dniach 16-17 lipca 1976 roku kanion Kyseľ ogarnął pożar, który strawił 30 ha lasu. Teren kanionu Kyseľ stał się niebezpieczny z powodu spadania skał i opalonych drzew Z tego powodu aż do odwołania zamknięto przejście wąwozem, zdemontowano znajdujące się w nim sztuczne ułatwienia i wprowadzono szlak wprowadzający do górnych partii wąwozu, rozwidlający się na Veľký Kyseľ i Malý Kyseľ.

Poranek na Spiszu.
Poranek na Spiszu.

Rozpoczynamy wędrówkę w Podlesoku o godzinie 8.30. Musimy najpierw udać się na polanę Kláštorisko (774 m n.p.m.), skąd kombinacją szlaków zejdziemy do udostępnionego turystycznie odcinka wąwozu Kyseľ. Ruszamy niebeskim szlakiem w kierunku Gardła Hornadu (słow. Hrdlo Hornádu). Tenże szlak prowadzi dalej przełomem Hornadu. Wiedzie wygodą drogą dojazdową obok obiektów turystycznych, m.in. młodzieżowego taboru wojskowego East Point. Po kilku minutach, jeszcze przed Gardłem Hornadu, wchodzimy na zielony szlak przychodzący z Myta (słow. Hrabušice, Mýto). Za zielonymi znakami kierujemy się na południe, pokonując zalesiony stok.

Zaczyna padać. Tak miało być (czasem prognozy sprawdzają się) i ma być przez około dwie godziny. Las chroni nas swoim parasolem. Jest ciepło i wilgoć szybko odparowuje. Około godziny 9.00 przecinamy dno jaru ze spływającym ciekiem (Hleboká - jednego z dopływów zasilających Hornad). Po przecięciu cieku dróżka robi ostry nawrót na lewo i przez pewien czas nieco ostrzej wspina się w górę. Z dróżki wystają skały i korzenie drzew. Mogły być śliskie, ale siąpiący deszczyk nie był obfity, no może z wyjątkiem kilku chwil. Siąpi dalej, ale woda szybko wsiąka w grunt.

Jar potoku Hleboká.
Jar potoku Hleboká.

O godzinie 9.10 mijamy węzeł szlaków pod Kláštoriskom (765 m n.p.m.). Dochodzi tutaj żółty szlak łącznikowy, jeden z wielu wariantów dotarcia na polanę Kláštorisko. Dziesięć minut później wchodzimy na skraj polany Kláštorisko. Na drugim jej krańcu widzimy budynek schroniska noszącego tą samą nazwę co polana. Nazwa ta wywodzi się od klasztoru kartuzów jaki zbudowano tutaj w XIII wieku. Jego ruiny znajdują się przy naszym zielonym szlaku. Ponoć w okresie tatarskich najazdów teren ten dał schronienie ludności z doliny Hornadu. a z tamtego czasu pochodzi nazwa polany i jej okolica - Lapis Refugii oznaczająca „Skałę schronienia”. Po tamtych wydarzeniach powstał wspomniany klasztor kartuzów.

Ruiny klasztoru kartuzów.
Ruiny klasztoru kartuzów.

Kartuzi to zakon katolicki o bardzo surowej regule, w której od wieków obowiązują te same zasady zachowywania milczenia, modlitwy, postu, pracy i przebywania w samotności przez większą część dnia. Tutaj w górach pociętych niedostępnymi kanionami mieli idealne miejsce do takiego żywota. Dokumenty Spiskiej Kapituły (słow. Spišská Kapitula, węg. Szepeshely, niem Zipser Kapitel, łac. Capitulum Scepusiense) mówią, że 1299 roku pewna część płaskowyżu została wydzielona pod budowę klasztoru kartuzów. Budowa ukończona została w 1307 roku. Odosobnienie klasztoru sprzyjało zakonnemu życiu, ale też narażało na napady rabunkowe. Z tego też względu w 1543 roku Spiska Kapituła postanowiła przenieść mnichów do kompleksu klasztornego nad Dunajcem w miejscowości Czerwony Klasztor (słow. Červený kláštor). Z kolei tutejszy klasztor zniszczono, by nie stał się siedliskiem band rozbójniczych.

Klasztorne zabudowania.
Klasztorne zabudowania.

Klasztorne zabudowania.

Symboliczny cmentarz poświęcony ofiarom Słowackiego Raju.Gdy na początku XX wieku do Słowackiego Raju zaczęli napływać turyści postanowiono zbudować schronisko na polanie Kláštorisko. Pierwsze na bazie pozostałości murów klasztornych powstało w latach 20-tych XX wieku. Kilka lat później zbudowano tutaj jeszcze jedno schronisko. Podczas II wojny światowej dawało ono schronienie partyzantom, spłonęło podpalone przez Niemców. Po wojnie powstało obecne schronisko z restauracją, gdzie planujemy dłuższy odpoczynek przed dalszym marszem.

Zwiedzamy jeszcze tylko znajdujący się tu symboliczny cmentarz poświęcony ofiarom Słowackiego Raju oraz ludziom związanym z jego terenem. Powstał w 2010 roku. W jego sąsiedztwie stoją fragmenty ruin kapliczki z 1492 roku.



Symboliczny cmentarz poświęcony ofiarom Słowackiego Raju.
Symboliczny cmentarz poświęcony ofiarom Słowackiego Raju.
Symboliczny cmentarz poświęcony ofiarom Słowackiego Raju.

Godzina 9.30. Pobyt w schronisku to dobre żarło i małe suszenie. Deszcz zaniknął już, ale jeszcze jest pochmurnie. Pogoda zmienia się, tak jak prognozowano.

O godzinie 10.50 robimy pamiątkowe zdjęcie i opuszczamy polanę Kláštorisko. Idziemy niebieskim szlakiem na zachód. Początkowo prowadzi wspólnie z czerwonym pod górkę, po czym odchodzi na lewo na drogę leśną. Przecinamy niewielką polankę i schodzimy trawersując zbocze Vtáčíeho hrbu. Zagłębiamy się w wąwozie Kyseľ. Po prawej mamy skały, po lewej strome zbocze porośnięte bukowym lasem. Pod 20 minutach osiągamy rozstaj Nad Kyseľom, rázc. (740 m n.p.m.). Niebieski szlak schodzi dalej na dno wąwozu, ale jest tutaj odejście żółtego szlaku nad Obrovský vodopád.

Grupa na polanie Kláštorisko.
Grupa na polanie Kláštorisko.

Żółty szlak schodzi na dno wąwozu. Obniżamy się. Najpierw serpentynami, potem przekraczamy powalone drwa. Trzeba uważać, bo jest mokro i ślisko. Liście roślin, igły świerków lśnią zmoknięte. O godzinie 11.20 wschodzimy na kamienisty bród potoku Kyseľ. Kilka kroków przed nami przy skałach przerzucono płasko drewnianą kładkę - drabinkę. Bezpieczniej przejść jednak brodem obok niej, bo mokre drzewo jest jak ślizgawka. Przekonuje się o tym ktoś na przedzie. Ledwie wszedł na kładkę - jeden krok, może dwa. Ześlizguje się i wpada na kamieniste dno potoku. Dobrze, że nic się nie stało, bo wyglądało groźnie.

Zejście do wąwozu.
Zejście do wąwozu.

Dno wąwozu. Widać drewnianą drabinkę spełniającą funkcję kładki.
Dno wąwozu. Widać drewnianą drabinkę spełniającą funkcję kładki.

Dno wąwozu.
Dno wąwozu.

Za kładką i tak trzeba kilkadziesiąt metrów przejść brodząc po kamienistym korycie potoku do kolejnej drewnianej kładki. Żółty szlak zataczając pętle styka się tutaj po nawrocie. Można więc nie iść dalej w wąską czeluść, w którą wpada potok, tylko zawrócić. Udać się w drogę powrotną. Ktoś się chyba nad tym zastanawia, ale wnet odchodzi od tej myśli, gdy widzi szczęśliwych turystów, którzy wracają z nad czeluści.

Skoro ścieżka powrotna styka się z naszą zostawiamy przy niej plecaki. Będzie wygodniej. Najpierw przechodzimy po płasko położonej przy skale drewnianej drabince, zaraz za nią kolejna, ale schodząca ostro w dół ponad strzępami drew i patyków naniesionych przez wodę potoku. Przy skale do której przymocowane są kładki jest bardzo pomocny łańcuch. Z pewnością jest bardzo przydatny w razie uślizgu, lecz kroki stawiamy powoli, sprawdzając stopień śliskości każdego szczebelka.

Dno wąwozu.
Dno wąwozu.

Pierwsza drewniana kładka w wąwozie.
Pierwsza drewniana kładka w wąwozie.

Zejście nad kaskadą w szczelinie (fot. Kamila Olek).
Zejście nad kaskadą w szczelinie (fot. Kamila Olek).

Wchodzimy w ciasną szczelinę wydrążony siłą wody. Przemieszczamy się dalej w dół. Na dnie widać leżącą drewnianą kładkę. Od tego miejsca pojawia się ciąg metalowych półeczek (słow. stupaček) przytwierdzonych do lewej ściany. Szczelina meandruje w prawo, w lewo i znów w przeciwną stronę. Jak się wkrótce okazuje nie jest długa. Wkrótce rozszerza się. Pod nami głębszy banior wypełniony stojącą wodą. Ginie w nim prąd spływającego potoku, ale tylko na chwilkę. To co się dzieje z potokiem trochę dalej nie jest jeszcze widoczne. Jednak emocje rosną, gdy spoglądamy przed siebie.

W szczelinie wydrążonej siłą wody (fot. Kamila Olek).
W szczelinie wydrążonej siłą wody (fot. Kamila Olek).


W skalnym przesmyku.
W skalnym przesmyku.

Skalny przesmyk.
Skalny przesmyk.

Nad baniorem.
Nad baniorem.

Przed wejściem na mostek stoi drewniany krzyż wbity w ziemię, a nad nim w skale wmurowana jest tablica upamiętniająca turystkę, która zginęła tutaj tragiczną śmiercią w dniu 3.08.1985 roku. Pochylony mostek, wygląda jakby miał lada moment zsunąć się ze skał. Metalowy mostek z drewnianymi z namokniętymi deszczułkami i wygięta w jednym miejscu poręcz - pojawia się zawahanie, czy wchodzić na niego. Zaraz potem wzrastają emocje, bo wchodzimy. Dokładnie pod nami widać spadający potok. W podeście mostku brakuje jednej deszczułki, dzięki czemu można zrobić sobie fajne zdjęcie wodospadu, opadającego z 20-metrowego progu. Wodospad ten nosi nazwę Olbrzymiego Wodospadu (słow. Obrovský vodopád), kiedyś używano również nazwy Wielki Wodospad.

Mostek nad Olbrzymim Wodospadem.
Mostek nad Olbrzymim Wodospadem.

Końcowy fragment szlaku przed mostkiem nad Olbrzymim Wodospadem.
Końcowy fragment szlaku przed mostkiem nad Olbrzymim Wodospadem.

Na zakolu przed mostkiem ze starą stupaczką.
Na zakolu przed mostkiem ze starą stupaczką w ręku.

Krzyż i tablica upamiętniające turystkę, która zginęła tu 3.08.1985 roku.
Krzyż i tablica upamiętniające turystkę, która zginęła tu 3.08.1985 roku.

Ekscytujące miejsce na Olbrzymim Wodospadem zatrzymuje piechurów. Część wąwozu poniżej wodospadu nie jest udostępniona turystycznie, ze względu na zniszczenia dokonane przez pożar w 1976 roku. Po przejściu przez mostek żółty szlak zawraca wchodząc na stromy stok powyżej szczeliny, którą niedawno przemieszczaliśmy się. Najpierw jednak wchodzimy do góry po kilkumetrowej drabince, potem ostro w górę po skałach przytrzymując się łańcucha i możemy popatrzeć na szczelinę, która wije się pod naszymi stopami. Eskalacja emocji trwa. Grunt jest śliski, ścieżka ledwie trzyma się silnie nachylonego stoku.

Mostek nad Olbrzymim Wodospadem.
Mostek nad Olbrzymim Wodospadem.

Nad Olbrzymim Wodospadem.
Nad Olbrzymim Wodospadem.

Olbrzymi Wodospad (słow. Obrovský vodopád).
Olbrzymi Wodospad (słow. Obrovský vodopád).

Drabinka po drugiej stronie Olbrzymiego Wodospadu.
Drabinka po drugiej stronie Olbrzymiego Wodospadu.

Chwilę później zaczynamy schodzić do miejsca gdzie zostawiliśmy plecaki, zabieramy je, po czym tym samym zboczem podchodzimy nieco w górę i dalej trawersując go. Dochodzi dwunasta, gdy przechodzimy metalowym mostkiem (słow. Mostík nad Škárou) na drugą stronę wąwozu. Wciąż jesteśmy wysoko ponad jego dnem. Dość wygodna, ale wąska ścieżka niebawem wyraźnie przybliża nas do dna wąwozu. Doprowadza do drewnianej kładki bez poręczy. Przechodzimy na drugą stronę, a po drugiej stronie ostro w górę chwytając się za wystające korzenie drzew, czy łańcuch rozwieszony na skalistym podłożu. Chwilę później podchodzimy jeszcze wyżej po metalowej drabinie, ponad nią znów wisi pomocny łańcuch. W końcu przechodzimy ponad wodospad Karolínycho (słow. Karolinyho vodopád), nad którym miedzy skałami zawieszono pomost. Wodospad Karolínycho opada z wysoka wyciętą szczeliną.

Na skałach ponad Olbrzymim Wodospadem.
Na skałach - odejście ponad Olbrzymim Wodospadem.

Kyseľ - zbocze południowe.
Kyseľ - zbocze południowe.

Kyseľ - zbocze północne.
Kyseľ - zbocze północne.

Drabinka obok wodospadu Karolinyho.
Drabinka obok wodospadu Karolinyho.

Karolinyho vodopád.
Karolinyho vodopád.

Drewniana kładka powyżej wodospadu Karolínycho.
Początek wodospadu Karolínycho.

Za drewnianą kładką schodzimy po metalowej drabince tuż powyżej wodospadu Karolínycho, gdzie wody potoku giną wpadając do szczeliny. Przerzucona belka przez potok umożliwia nam przejście na drugą stronę. Stąd dnem wąwozu w ciągu minuty docieramy do niebieskiego szlaku, nieco poniżej miejsca, w którym go opuściliśmy - Kyseľ, razcestie (688 m n.p.m.). Zatoczyliśmy niemal pełną pętlę żółtym szlakiem. tutaj kończy się on. Jest godzina 12.10. Robimy krótką przerwę.


Tu zaczyna się wodospad Karolínycho.
Tu zaczyna się wodospad Karolínycho.

Kyseľ, razcestie (688 m n.p.m.).
Kyseľ, razcestie (688 m n.p.m.).

Wąwóz Kyseľ rozszczepia się tutaj na dwa inne wąwozy: Malý Kyseľ do którego prowadzi niebieski szlak oraz Veľký Kyseľ do którego wprowadza zaczynający się tutaj szlak zielony. Wąwozem Malý Kyseľ wypływa potok o tej samej nazwie, który zasila potok Kyseľ. Z kolei wąwóz Veľký Kyseľ prowadzi do źródeł potoku Kyseľ. To miejsce wyboru, ale myśmy już wcześniej zaplanowali Veľký Kyseľ. Trzymamy się tego planu.

Wchodzimy do wąwozu Veľký Kyseľ. Podążamy jego zarośniętym dnem. Wokół jest dziko, ścieżka jakby mało przetarta, niknąca w kamienistym korycie potoku. Potok sączy się spokojnie. Wąwóz jest stosunkowo szeroki. Las mieszany wchodzi do samego dna, w którym butwieją drwa wymarłych drzew. Po kilkunastu minutach marszu na szlaku pojawiają się drewniane kładki i drabinki. Wąwóz przewęża się, a wody potoku są bystrzejsze. Przechodzimy przez kilka niedużych kaskad zawalonych drwami. Po czym znów wąwóz robi się szerszy, na tyle, że szlak może wyjść z brodu.

Veľký Kyseľ - poczatek.
Veľký Kyseľ - poczatek.

Veľký Kyseľ.
Ścieżka jakby mało przetarta.

Veľký Kyseľ.
Veľký Kyseľ - potok sączy się spokojnie.

Veľký Kyseľ.
Jest dziko.

Veľký Kyseľ.
Wąwóz przewęża się.

Veľký Kyseľ.
Pierwsze kładki i drabinki.

Veľký Kyseľ.
Veľký Kyseľ.

Wędrujemy obok płynącego potoku. Promienie słońca przedostają się do nas mimo bujnie rozrośniętych drzew. Nawet, gdy wąwóz znów nieco zwęża się, słońce wciąż rozświetla nam drogę. Jakimś nieodgadnionym sposobem przedostaje się przez koronę lasu, bo sami nie widzimy nieba i nie możemy stwierdzić w jakim stopniu odsłonił się błękit nieba

Veľký Kyseľ.
Wędrujemy obok płynącego potoku.

Veľký Kyseľ.
Słońce jakimś nieodgadnionym sposobem przedostaje się przez koronę lasu.

Stoki wąwozu stają się bardziej strzeliste, odsłaniają się w nich wapienie. W jednym z nich widzimy wmurowaną tablicę, zacienioną pod nawisem roślinności. To przypadek, że ją spostrzegamy. Jest na niej wyryta treść „In memoriam doctoris Josephi Pawlas, oui hic 13.05.1926. Defunctus est”. Poniżej zaś widzimy logo Karpathenverein - Towarzystwa Karpackiego powołanego w 1873 roku, organizacji będącej odpowiednikiem Towarzystwa Tatrzańskiego zawiązanego w tym samym czasie po północnej stronie Tatr w Galicji. Tablica, którą widzimy poświęcona jest pierwszej śmiertelnej ofierze Słowackiego Raju, a był nią dr Josef Pawlas.

Stoki wąwozu stają się bardziej strzeliste.
Stoki wąwozu stają się bardziej strzeliste.

Tablica upamiętniająca dr Josefa Pavlasa.
Tablica upamiętniająca dr Josefa Pawlasa.

Przed nami Pawlasov vodopád. Niewielki, lecz piękny, zaciszny. O godzinie 12.35 przechodzimy nad opadającymi strugami wodospadu po szczebelkach drewnianych platform. Powyżej maszerujemy brodem potoku pod wapienną ścianę z następnym wodospadem - Vodopád Ochrancov prírody.

Pawlasov vodopád.
Pawlasov vodopád.

Pawlasov vodopád.
Pawlasov vodopád.

Do następnego wodospadu.
Do następnego wodospadu.

Wysoką ścianę wodospadu Ochrancov prírody pokonujemy wspinając się po drabince, mając po lewej bryzgający Wodospad Ochrancov prírody. W końcowym fragmencie skalnego stopnia kończy się drabinka i mamy kilka stupaczek ubezpieczonych łańcuchem. Ciągiem stupaczek, a potem drewnianych kładek przemieszczamy się nad wartką wodą potoku, a także jej kaskadą. Powyżej kaskady przechodzimy nad pozostałościami po starej, zniszczonej kładce. Często takie spotykamy. Natura bezlitośnie obchodzi się tutaj z ludzkimi instalacjami. Jednak na zniszczonych odbudowywane są nowe. Stare pozostają oddane łasce przyrody, te drewniane, mniej odporne na działanie sił natury w wąwozach. Stalowe wytrzymują dłużej, ale drewno jest tutaj surowcem ogólnodostępnym. Stal wykorzystywana jest tam, gdzie zastosowanie drewna stwarzałoby zbyt ekstremalne warunki dla wędrówki pod względem bezpieczeństwa.

Przed nami Vodopád Ochrancov prírody.
Przed nami Vodopád Ochrancov prírody.

Vodopád Ochrancov prírody.
Vodopád Ochrancov prírody.

Drabinka przy wodospadzie Ochrancov prírody.
Drabinka przy wodospadzie Ochrancov prírody.

Stupaczki powyżej wodospadu Ochrancov prírody.
Stupaczki powyżej wodospadu Ochrancov prírody.

Zrujnowana kładka.
Zrujnowana kładka.

Kaskada potoku.
Kaskada potoku.

Szlak wiedzie wąwozem bardziej płasko, ściany wąwozu rozpływają się. Potok Kyseľ sączy się tutaj wąską strużką. Wygląda jakby wąwóz miał skończyć się już, ale wśród drzew daje się dostrzec wysoki wapienny próg na naszej drodze. Docieramy do niego o godzinie 12.55. Potok spada z progu wodospadem (słow. Vodopád v Bariére). Po lewej stronie mamy długą drabinkę, która niejako bokiem obchodzi strużkę wodospadu. Nachylona pod kątem bliskim 45 stopni wprowadza na krawędź uskoku, gdzie po kilku stupaczkach wracamy nad wody potoku, powyżej wodospadu, gdzie przechodzimy po kładce przez jego bród.

Przed nami Vodopád v Bariére.
Przed nami Vodopád v Bariére.

Vodopád v Bariére.
Vodopád v Bariére.

Na progu wodospadu v Bariére.
Na progu wodospadu v Bariére.

Stupaczki na progu wodospadu v Bariére.
Stupaczki na progu wodospadu v Bariére.

Stupaczki na progu wodospadu v Bariére.
Stupaczki na progu wodospadu v Bariére.

Oddalamy się od progu wodospadu, ostatniego już na naszej trasie. Ściany wąwozu rozpłynęły się chyba na dobre. Idziemy ścieżką w cieniu lasu, płasko, do źródła... docieramy do niego o godzinie 13.10. Jest przykryte, zabezpieczone przeszkloną szybką, ogrodzone drewienkami. Tam za szybką strużka wypływa z głębi ziemi, sączy się wypływając spod drewienek, zbiera inne cieki i drąży wciąż od tysięcy lat rokliny Słowackiego Raju.

Wygodna dróżka - kończymy wędrówkę przez wąwóz Kyseľ.
Wygodna dróżka - kończymy wędrówkę przez wąwóz Kyseľ.

Kyseľ u swego początku.
Kyseľ u swego początku.

Źródło potoku Kyseľ.
Źródło potoku Kyseľ.

Od źródła ścieżka podrywa się wspinając na skraj płaskowyżu Glac. Kilka małych zakosów i po kilku minutach, o godzinie 13.20 jesteśmy w najwyższym punkcie dzisiejszej wędrówki: Pod Biskupskými Chyžkami (1004 m n.p.m.). Siadamy w trawie na skraju drogi. Krótka przerwa.

Zielony szlak, który prowadził na przez wąwóz Veľký Kyseľ skręca na drodze w lewo. Prowadzi na południe. My musimy zejść w przeciwną stronę do Podlesoka, kombinacją szlaków. Najpierw żółtym szlakiem na Małą Polanę. Z Małej Polany na południowym zachodzie widać Havranią Skałę (słow. Havrania skala; 1156 m n.p.m.), jeden z najwyższych szczytów Słowackiego Raju oferujący wspaniałe panoramy. W jej okolicy znajduje się duża liczba niewielkich jaskiń. Chyba zaprasza nas, bo Słowacki Raj to nie tylko cudowne rokliny, ale to ostatni dzień naszej tegorocznej wędrówki po Słowackim Raju. Raczej musimy odłożyć tę propozycję na przyszły rok.

Mała Polana.
Mała Polana.

Havrania Skała (słow. Havrania skala; 1156 m n.p.m.).
Havrania Skała (słow. Havrania skala; 1156 m n.p.m.).

Wchodzą nam pod nogi.
Wchodzą nam pod nogi.
Wchodzą nam pod nogi.

Na rozstaju Glac, Malá poľana (990 m n.p.m.) zmieniamy szlak na niebieski przyjmując kierunek Suchá Belá, zaver (959 m n.p.m.). Docieramy tam o godzinie 14.15. Rozpoznajemy znaną polankę z pierwszej naszej wędrówki. Tutaj odpoczywaliśmy po wyjściu z wąwozu Sucha Bela. Jakie to dziwne - było to ubiegłego roku, a wydaje się jakby tamten dzień wchodził w ciąg tegorocznej wycieczki. Ten sam zapach lasu, taka sama aura, i ci sami wspaniali ludzie z nami.

Kierunek Suchá Belá, zaver (959 m n.p.m.).
Kierunek Suchá Belá, zaver (959 m n.p.m.).

Dzisiejszą wycieczkę kończymy tak samo jak wtedy, tą samą drogą po której poprowadzono żółty szlak do rozstaju Pod Vtáčím hrbom (915 m n.p.m.). Docieramy do niego o godzinie 14.35. Stamtąd czerwonym szlakiem, leśną dróżką opuszczamy płaskowyże Słowackiego Raju. Wkrótce sukcesywnie podążamy w dół stoku. Jak na zachętę do ponownej wizyty, do powrotu do Słowackiego Raju pokazuje nam się malowniczy widok Spisza. Pasy zielony łąk i złocistych pól, przykrywających falisty obszar krainy. Pośród nich widać spiskie wioski, niegdyś wchodzące w skład majątku Zamku Spiskiego: Hrabuszyce (słow. Hrabušice, węg. Káposztafalva, niem. Kabsdorf) z romańskim kościołem z XIII wieku, Spiski Czwartek (słow. Spišský Štvrtok, węg. Csütörtökhely, niem. Donnersmark) z kościołem św. Władysława, do którego przylega kaplica rodu Zapolya.

Pod Vtáčím hrbom (915 m n.p.m.).
Pod Vtáčím hrbom (915 m n.p.m.).

Spisz.
Spisz.

Hrabuszyce (słow. Hrabušice, węg. Káposztafalva, niem. Kabsdorf).
Hrabuszyce (słow. Hrabušice), dalej z prawej widoczny Spiski Czwartek (słow. Spišský Štvrtok).

Hrabuszyce (słow. Hrabušice, węg. Káposztafalva, niem. Kabsdorf) z romańskim kościołem z XIII wieku.
Hrabuszyce (słow. Hrabušice, węg. Káposztafalva, niem. Kabsdorf) z romańskim kościołem z XIII wieku.

Spiski Czwartek (słow. Spišský Štvrtok, węg. Csütörtökhely, niem. Donnersmark, Donnersmarkt) z kościołem św. Władysława.
Spiski Czwartek (słow. Spišský Štvrtok, węg. Csütörtökhely, niem. Donnersmark) z kościołem św. Władysława.

Zostaje nam końcowe 30 minut zejścia i o godzinie 15.40 osiągamy końcowy punkt wędrówki - Podlesok (545 m n.p.m.), popularne centrum turystyczne, gdzie kończą się nasze tegoroczne trzy dni w raju... Słowackim Raju.

Podlesok.
Podlesok.

W drodze do domu. Przed nami Tatry.
W drodze do domu. Przed nami Tatry.


Te trzy dni przeleciały nam chyba zbyt szybko. Niezmiernie miło nam było z Wami spędzić czas. Urzekliście nas swoimi osobowościami, życzliwością, umiejętnością wędrowania w grupie i tym czymś niezwykłym, co sprawiło, że choć wielu z Was spotkaliśmy w piątkowy poranek po raz pierwszy, to niemal od razu czuliśmy się jakbyśmy się znali od zawsze.

W niedzielny wieczór żal nam było się rozstać z każdym uczestnikiem wycieczki, niemniej szczególne ukłony kierujemy do przybyłych z daleka, czy też z bardzo daleka. Chorzów, czy Łódź dzieli od Krakowa kawał drogi, choć w zestawieniu z Koszalinem wydaje się być ona jak „rzut beretem”. Jesteśmy zmotywowani zaufaniem, jakim obdarzyły nas osoby jadące z nami po raz pierwszy. To wspaniałe, że chcecie z nami jeździć i to nas bardzo zobowiązuje. Mamy nadzieję na kolejną wspólną trasę po Słowackim Raju, albo jakąkolwiek inną.

Na pamiątkę wspólnego pobytu, kolejnych trzech dni w raju... Słowackim Raju.
Na pamiątkę wspólnego pobytu, kolejnych trzech dni w raju... Słowackim Raju.


Udostępnij:

2 komentarze:

  1. Sama frajda chodzić po tych drewnianych i metalowych kładkach! Ja w Słowackim Raju byłam jak na razie tylko raz, ale bardzo mile wspominam wędrówkę.

    OdpowiedzUsuń
  2. Wypożycz markowy, bezpieczny i sprawdzony sprzęt na Via Ferraty. Skorzystaj z oferty i promocji największej wypożyczalni sprzętu.
    Wypożyczalnia sprzętu górskiego i turystycznego w Park Narodowy Słowacki Raj
    www.viaferratakysel.sk

    OdpowiedzUsuń


Życie jest zbyt krótkie, aby je przegapić.

Liczba wyświetleń

Popularne posty (ostatnie 30 dni)

Etykiety

Archiwum bloga

Z nimi w górach bezpieczniej

Zapamiętaj !
NUMER RATUNKOWY
W GÓRACH
601 100 300

Mapę miej zawsze ze sobą

Stali bywalcy

Odbiorcy


Wyrusz z nami na

Główny Szlak Beskidu Wyspowego


ETAP DATA, ODCINEK
1
19.11.2016
[RELACJA]
Szczawa - Jasień - Ostra - Ogorzała - Mszana Dolna
2
7.01.2017
[RELACJA]
Mszana Dolna - Potaczkowa - Rabka-Zdrój
3
18.02.2017
[RELACJA]
Rabka-Zdrój - Luboń Wielki - Przełęcz Glisne
4
18.03.2017
[RELACJA]
Przełęcz Glisne - Szczebel - Kasinka Mała
5
27.05.2017
[RELACJA]
Kasinka Mała - Lubogoszcz - Mszana Dolna
6
4.11.2017
[RELACJA]
Mszana Dolna - Ćwilin - Jurków
7
9.12.2017
[RELACJA]
Jurków - Mogielica - Przełęcz Rydza-Śmigłego
8
20.01.2018
[RELACJA]
Przełęcz Rydza-Śmigłego - Łopień - Dobra
9
10.02.2018
[RELACJA]
Dobra - Śnieżnica - Kasina Wielka - Skrzydlna
10
17.03.2018
[RELACJA]
Skrzydlna - Ciecień - Szczyrzyc
11
10.11.2018
[RELACJA]
Szczyrzyc - Kostrza - Tymbark
12
24.03.2019
[RELACJA]
Tymbark - Kamionna - Żegocina
13
14.07.2019
[RELACJA]
Żegocina - Łopusze - Laskowa
14
22.09.2019
[RELACJA]
Laskowa - Sałasz - Męcina
15
17.11.2019
[RELACJA]
Męcina - Jaworz - Limanowa
16
26.09.2020
[RELACJA]
Limanowa - Łyżka - Pępówka - Łukowica
17
5.12.2020
[RELACJA]
Łukowica - Ostra - Ostra Skrzyż.
18
6.03.2021
[RELACJA]
Ostra Skrzyż. - Modyń - Szczawa

Smaki Karpat

Wołoskimi śladami

Główny Szlak Beskidzki

21-23.10.2016 - wyprawa 1
Zaczynamy gdzie Biesy i Czady,
czyli w legendarnych Bieszczadach

BAZA: Ustrzyki Górne ODCINEK: Wołosate - Brzegi Górne
Relacje:
13-15.01.2017 - Bieszczadzki suplement do GSB
Biała Triada z Biesami i Czadami
BAZA: Ustrzyki Górne
Relacje:
29.04.-2.05.2017 - wyprawa 2
Wielka Majówka w Bieszczadach
BAZA: Rzepedź ODCINEK: Brzegi Górne - Komańcza
Relacje:
16-18.06.2017 - wyprawa 3
Najdziksze ostępy Beskidu Niskiego
BAZA: Rzepedź ODCINEK: Komańcza - Iwonicz-Zdrój
Relacje:
20-22.10.2017 - wyprawa 4
Złota jesień w Beskidzie Niskim
BAZA: Iwonicz ODCINEK: Iwonicz-Zdrój - Kąty
Relacje:
1-5.05.2018 - wyprawa 5
Magurskie opowieści
i pieśń o Łemkowyni

BAZA: Zdynia ODCINEK: Kąty - Mochnaczka Niżna
Relacje:
20-22.07.2018 - wyprawa 6
Ziemia Sądecka
BAZA: Krynica-Zdrój ODCINEK: Mochnaczka Niżna - Krościenko nad Dunajcem
Relacje:
7-9.09.2018 - wyprawa 7
Naprzeciw Tatr
BAZA: Studzionki, Turbacz ODCINEK: Krościenko nad Dunajcem - Rabka-Zdrój
Relacje:
18-20.01.2019 - wyprawa 8
Zimowe drogi do Babiogórskiego Królestwa
BAZA: Jordanów ODCINEK: Rabka-Zdrój - Krowiarki
Relacje:
17-19.05.2019 - wyprawa 9
Wyprawa po wschody i zachody słońca
przez najwyższe partie Beskidów

BAZA: Markowe Szczawiny, Hala Miziowa ODCINEK: Krowiarki - Węgierska Górka
Relacje:
22-24.11.2019 - wyprawa 10
Na śląskiej ziemi kończy się nasza przygoda
BAZA: Równica ODCINEK: Węgierska Górka - Ustroń
Relacje:

GŁÓWNY SZLAK WSCHODNIOBESKIDZKI

termin 1. wyprawy: 6-15 wrzesień 2019
odcinek: Bieszczady Wschodnie czyli...
od Przełęczy Użockiej do Przełęczy Wyszkowskiej


termin 2. wyprawy: wrzesień 2023
odcinek: Gorgany czyli...
od Przełęczy Wyszkowskiej do Przełęczy Tatarskiej


termin 3. wyprawy: wrzesień 2024
odcinek: Czarnohora czyli...
od Przełęczy Tatarskiej do Gór Czywczyńskich

Koszulka Beskidzka

Niepowtarzalna, z nadrukowanym Twoim imieniem na sercu - koszulka „Wyprawa na Główny Szlak Beskidzki”.
Wykonana z poliestrowej tkaniny o wysokim stopniu oddychalności. Nie chłonie wody, ale odprowadza ją na zewnątrz dając wysokie odczucie suchości. Nawet gdy pocisz się ubranie nie klei się do ciała. Wilgoć łatwo odparowuje z niej zachowując jednocześnie komfort cieplny.

Fascynujący świat krasu

25-27 lipca 2014 roku
Trzy dni w Raju... Słowackim Raju
Góry piękne są!
...można je przemierzać w wielkiej ciszy i samotności,
ale jakże piękniejsze stają się, gdy robimy to w tak wspaniałym towarzystwie – dziękujemy Wam
za trzy niezwykłe dni w Słowackim Raju,
pełne serdeczności, ciekawych pogawędek na szlaku
i za tyleż uśmiechu.
24-26 lipca 2015 roku
Powrót do Słowackiego Raju
Powróciliśmy tam, gdzie byliśmy roku zeszłego,
gdzie natura stworzyła coś niebywałego;
gdzie płaskowyże pocięły rokliny,
gdzie Spisza i Gemeru łączą się krainy;
by znów wędrować wąwozami dzikich potoków,
by poczuć na twarzy roszące krople wodospadów!
To czego jeszcze nie widzieliśmy – zobaczyliśmy,
gdy znów w otchłań Słowackiego Raju wkroczyliśmy!


19-21 sierpnia 2016 roku
Słowacki Raj 3
Tam gdzie dotąd nie byliśmy!
Przed nami kolejne trzy dni w raju… Słowackim Raju
W nieznane nam dotąd kaniony ruszymy do boju
Od wschodu i zachodu podążymy do źródeł potoków
rzeźbiących w wapieniach fantazję od wieków.
Na koniec pożegnalny wąwóz zostanie na południu,
Ostatnia droga do przebycia w ostatnim dniu.

           I na całe to krasowe eldorado
spojrzymy ze szczytu Havraniej Skały,
           A może też wtedy zobaczymy
to czego dotąd nasze oczy widziały:
           inne słowackie krasy,
próbujące klasą dorównać pięknu tejże krainy?
           Niech one na razie cierpliwie
czekają na nasze odwiedziny.

7-9 lipca 2017 roku
Słowacki Raj 4
bo przecież trzy razy to za mało!
Ostatniego lata miała to być wyprawa ostatnia,
lecz Raj to kraina pociągająca i w atrakcje dostatnia;
Piękna i unikatowa, w krasowe formy bogata,
a na dodatek zeszłego roku pojawiła się w niej ferrata -
przez dziki Kysel co po czterdziestu latach został otwarty
i nigdy dotąd przez nas jeszcze nie przebyty.
Wspomnień czar ożywi też bez większego trudu
fascynujący i zawsze urzekający kanion Hornadu.
Zaglądnąć też warto do miasta mistrza Pawła, uroczej Lewoczy,
gdzie w starej świątyni świętego Jakuba każdy zobaczy
najwyższy na świecie ołtarz, wyjątkowy, misternie rzeźbiony,
bo majster Paweł jak Wit Stwosz był bardzo uzdolniony.
Na koniec zaś tej wyprawy - wejdziemy na górę Velka Knola
Drogą niedługą, lecz widokową, co z góry zobaczyć Raj pozwala.
Słowacki Raj od ponad stu lat urodą zniewala człowieka
od czasu odkrycia jej przez taternika Martina Rótha urzeka.
Grupa od tygodni w komplecie jest już zwarta i gotowa,
Kaniony, dzikie potoki czekają - kolejna rajska wyprawa.


Cudowna wyprawa z cudownymi ludźmi!
Dziękujemy cudownym ludziom,
z którymi pokonywaliśmy dzikie i ekscytujące szlaki
Słowackiego Raju.
Byliście wspaniałymi kompanami.

Miało być naprawdę po raz ostatni...
Lecz mówicie: jakże to w czas letni
nie jechać znów do Słowackiego Raju -
pozwolić na zlekceważenie obyczaju.
Nawet gdy niemal wszystko już zwiedzone
te dzikie kaniony wciąż są dla nas atrakcyjne.
Powiadacie też, że trzy dni w raju to za krótko!
skoro tak, to czy na cztery nie będzie zbyt malutko?
No cóż, podoba nam się ten kras,
a więc znów do niego ruszać czas.
A co wrzucimy do programu wyjazdu kolejnego?
Może z każdego roku coś jednego?
Niech piąty epizod w swej rozciągłości
stanie się powrotem do przeszłości,
ruszajmy na stare ścieżki, niech emocje na nowo ożyją
gdy znów pojawimy się w Raju z kolejną misją!

15-18 sierpnia 2018 roku
Słowacki Raj 5
Retrospekcja
Suchá Belá - Veľký Sokol -
- Sokolia dolina - Kyseľ (via ferrata)

Koszulka wodniacka

Tatrzańska rodzinka

Wspomnienie


519 km i 18 dni nieustannej wędrówki
przez najwyższe i najpiękniejsze partie polskich Beskidów
– od kropki do kropki –
najdłuższym górskim szlakiem turystycznym w Polsce


Dorota i Marek Szala
Główny Szlak Beskidzki
- od kropki do kropki -

WYRÓŻNIENIE
prezentacji tego pasjonującego przedsięwzięcia na



za dostrzeżenie piękna wokół nas.

Dziękujemy i cieszymy się bardzo,
że nasza wędrówka Głównym Szlakiem Beskidzkim
nie skończyła się na czerwonej kropce w Ustroniu,
ale tak naprawdę doprowadziła nas aż na
Navigator Festival 2013.

Napisz do nas